Bızdıŋ eŋ ülken problemamyz kedeişılık. Kedei halyqtyŋ köbısı auylda tūrady. Auylda tūratyndardyŋ köbısı qazaqtar. Prezidenttıŋ özı halyqtyŋ jartysynyŋ tabysy 50 000 teŋge dep aitty. Resmi statistika soŋǧy bır jylda kedeişılıkpen ömır süretın halyqtyn sanynyŋ 2 ese öskenın jazdy. Miting kedei men jūmyssyz halyqtyŋ aşu yzasy.
Bızge Amerikany aşudyŋ qajetı joq. Jäi ǧana Qytaidyŋ kedeişılıkpen küresken jolyn qarasaq jetedı. Byltyr Qytai kedeişılıktı resmi joiǧanyn aitty. 10 jyl aldyn plandy oryndap qoidy. Negızı Qytai men Qazaqstannyŋ ortaq tūstary köp. 1990-ynşy jyly Qytaidaǧy eksporttyŋ 3/2-ın memlekettık kompaniialar öndırse 2013-ınşı jyly būl körsetkış 11%-ǧa tüstı. Qazır Qytaidaǧy jūmys beruşı oryndardyŋ 80%-y jekemenşık kompaniialar. Qytai būl körsetkışke ekonomikalyq jäne saiasi sanksiialarǧa qaramastan jaqsy nätijeler şyǧardy.
Bızde 67 milliard dollar aktivı bar Samūryq Qazyna korporasiiasy bar. Ötkende prezident osy qordyŋ tiımsız ekenın aitty. Samūryqtyŋ älıge deiın basqarma keŋesınıŋ töraǧasy elbasy Nazarbaev. Basqarmanyŋ 3 keŋes müşelerı bar. Smailov premer ministr, Qoşanov AP basşysy jäne Satqaliev. Samūryqtyŋ ışındegı QTJ, Qazaqtelekom basqalaryn da jekege beru kerek siiaqty. Bergende de tiynǧa satpai şeteldık kompaniialarǧa beru kerek. QTJ 30 jylda bır jaŋa jol salǧan joq. Ne kerek ondai kompaniianyŋ? Şetelge satsa elge dollar keledı. Jaŋa jūmys oryndaryn aşuǧa bolady. Bırınşı kezekte memlekettık basqarudan jekeşelendıruge ötu kerek.
Artta qalǧan öŋırlerge jaŋa jūmys küşın aşu. Bılım men medisinany köteru. Halyqty jappai qanap jatqan bızdegı bankter bar. Solardyŋ paiyzyn tüsıru kerek. Alyp satarlyqty qadaǧalau. Qalalyq jerlerde jalǧa alu öte qymbat. Ony da qadaǧalau kerek. Qytai 40 jylda 800 million adamdy kedeişılıkten alyp şyqty. Bız 19 aq millionbyz. Keşendı türde baǧdarlama qabyldap, zaŋ jüzınde jūmys ıstese ol oŋai.
Säbit RYSBAEV
