Eljan Birtanov kezekti sot otyrysynda ózine taǵylǵan aıyptarmen kelispeıtinin jáne memlekettik qyzmetshi retinde qandaı zań buzǵany týraly áli de túsinbeıtinin jetkizdi, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly "Azattyq Ruhy"-na silteme jasap.
Eks-mınıstr alǵashqyda memlekettik bıýdjetti talan-tarajǵa saldy degen kúdikke ilinip, keıin bul aıyp qyzmet babyn asyra paıdalandy degen aıypqa aýystyryldy. Alaıda Birtanov bul aıyptaýdy negizsiz sanaıdy.
«Memlekettik qyzmetshiniń antyn buzǵanym týraly aıyp taǵylyp otyr. Aıyptaý tarapynan men anttyń qandaı bóligin nemese normalaryn buzǵanymdy estigen joqpyn. Osyny túsindirip berýińizdi suraımyn. Materıalda men qabyldaǵan anttyń mátini joq. «Birtanov osyndaı áreketimen antyn buzdy» deıtindeı eshbir fakt keltirilmegen. Men memlekettik qyzmette 30 jyl jumys istegendikten, men úshin muny bilý mańyzdy. Aıyptaýda meniń Densaýlyq saqtaý mınıstri retindegi qyzmettik mindetterime qatysty derekter keltirilgen. Osy rette men qandaı ókilettikterdi teris paıdalanǵanym týraly túsindirip berýińizdi suraımyn. Men qandaı biliktilik laýazymdyq mindetimdi buzdym jáne qalaı buzdym? Jan-jaqtan tintidi. Barlyq elshilikterge ótinishter jiberildi, barlyq týysymnyń banktik shottary izdeldi, tekserildi. Qarjy monıtorıngi agenttigi óte myqty uıym. Eger taǵylǵan aıyp ras bolsa, olar úsh jylǵa jýyq ýaqyt ishinde tabar edi. Eshteńe joq, shottar da, aýdarymdar da joq», - dedi Birtanov.
Sot óz kezeginde taǵylǵan aıyp onyń mınıstr qyzmetin atqaryp júrgen kezinde sol ýaqyttaǵy vıe-mınıstr Oljas Ábishevke zańsyz buıryq berip, jaramsyz platformany alǵandyǵymen baılanysty ekenin túsindirmek boldy. Sodan keıin Ábishev te onyń jumys istemeıtinin bile tura qabyldaý aktisine qol qoıǵanyn aıtty. Alaıda Birtanovtyń advokaty sýdıanyń bul áreketin prokýrordyń sózin qaıtalaǵanmen teń dep túsindi.
«Sizderdiń qazirgi áreketterińiz bizdi qanaǵattandyrmaıdy. Siz qazir prokýror Shekenovtiń aıtqanyn qaıtalap berip tursyz. Bul mátindi biz buǵan deıingi tergeý sýdıasynan da estidik. Qazir sol mátindi taǵy da qaıtalap otyrsyz. Naqty suraqqa naqty jaýap kerek. Biz qylmystyq materıaldan tipti memlekettik qyzmetshiniń ant mátinin de tappadyq. Tıisinshe «Zań buzýshylyq memlekettik qyzmetshiniń antynyń qaı bóligine qatysty?» degen suraq týyndaıdy», - dedi qorǵaýshy.
Eljan Birtanov pen burynǵy Densaýlyq saqtaý vıe-mınıstri Oljas Ábishev Ericsson Nicola Tesla kompanııasy jasaǵan Aqparattandyrý platformasyn qabyldaý jáne iske qosý arqyly bılikti asyra paıdalandy dep kúdiktelýde.
Qazaqstannyń Densaýlyq saqtaý mınıstrligi 2015 jyly Ericsson Nicola Tesla-men 17,8 mln dollarǵa avtomattandyrylǵan aqparattyq júıesin jetkizýge kelisimshart jasady.
Platforma biryńǵaı derekter qoımasyna aınalýy kerek edi, sonymen qatar barlyq densaýlyq saqtaý aqparattyq júıelerin biriktirýi tıis bolǵan.
Óz sózinde Eljan Birtanov atalǵan máselege qatysty qujattarǵa qoıylǵan qoldardyń barlyǵy zań aıasynda oryndalyp, birqatar mamandardyń kelisimimen jasalǵanyn aıtýda.
«Taǵy bir másele – aıyptaýshy tarap qandaı negizde maǵan buıryqtarǵa qol qoıýda kiná taǵyp otyr? Jumys tobyn qurý týraly buıryq bar. Bul buıryqtar qyzmettik hattar negizinde mınıstrliktiń kóptegen jaýapty qyzmetkerlerimen qol qoıýǵa kelisildi. Qabyldaý komıssııasynyń quramynda IT tehnologııa baǵytyndaǵy kásibı mamandar boldy. Platformany qoldaý, ázirleý, tekserý jáne qabyldaý jumystaryn solar atqardy. Olar tıisti qyzmettik hat pen aktilerdi jazdy. Tıisti tulǵalar mamandardyń osy buıryqqa qol qoıýda zań buzýshylyq bolmaǵanyn aıtady. Ol buıryqty jalǵyz men oılap tapqan joqpyn! Ol jerde oryndaýshylar da bar. Ótkizilgen esepterge qaraıtyn bolsaq, platformany synaqtan ótkizý barysynda barlyǵy sátti júzege asqan. Ony dáleldeıtin barlyq tehnıkalyq qujattar bar. Árbir kezeń oń nátıjesin bergen. Al eki jyl ótkennen keıin meni qamaýǵa alyp, barlyǵyn zańsyz deıdi. Bul jerde men buıryqtarǵa qol qoıa otyryp, óz qyzmetimdi qalaı asyra paıdalandym?» - dedi Birtanov.
Sondaı-aq atalǵan plaftormanyń jumys isteý múmkindigin tekserý maqsatynda sot saraptamasy júrgizilgen. Birtanov tergeýshiler onyń nátıjesin teriske shyǵaryp otyrǵanyna senimdi.
«Tergeý amaldary platformanyń jaramsyz ekenin qandaı negizdermen baılanystyryp otyrǵany men úshin túisiniksiz. Men sot saraptamasyn muqııat zerttedim. Ol jerde platformanyń 2018 jyly qanshalyqty jumys isteýge qabiletti bolǵanyn anyqtaý múmkin emestigi jazylǵan. Óıtkeni platforma merzimdi ózgeristerge ushyraǵan jáne jetildirilmegen. Sondaı-aq 2020 jylǵy aqpandaǵy platformany tehnıkalyq tekserý jáne 2020 jylǵy 16 naýryzdaǵy saraptamalyq qorytyndy aktilerinde atalǵan aqparattyq júıeniń kelisimshartta qarastyrylǵan tehnıkalyq talaptarǵa sáıkes keletindigi jáne fýnkıonaldyq eskertýler joq ekeni jazylǵan. Biraq oǵan qaramastan qylmystyq is qozǵaldy. Bul máseleni buǵan deıin de talaı márte kóterdik. Alaıda tergeýshi «Siz jumys istemeıtin platformany qabyldadyńyz» dep aıyp taǵýda», - dedi eks-mınıstr.
Eljan Birtanov bul iske joǵarydan arnaıy tapsyrma berilgenine senimdi.
«Meniń túsinigimde, bul tergeýshiniń qııalynan týǵan is. Iaǵnı ol isti qozǵady jáne jazdy, óıtkeni oǵan joǵarǵy jaqtan naqty tapsyrma berildi. Endi kelip, Siz kináńizdi moıyndaısyz ba deısizder, men moıyndaǵannan buryn qandaı qylmys ekenin áli túsine almaı jatyrmyn?» - dedi Birtanov.
Eks-mınıstr kompanııaǵa taǵylǵan alaıaqtyq aıyby da negizsiz ekenine senimdi. Aıtýynsha Ericsson Nicola Tesla jasaǵan jumysy úshin tıisti qarajatyn aldy jáne ol aqsha sol kezde barlyq mamandarmen rastalǵan.
Sonymen qatar, Eljan birtanov atalǵan platformanyń jumysqa jaramdy ekenin aıtty. Alaıda buǵattaýdyń saldarynan ony iske qosý múmkin emes bolyp otyr eken.
«Ericsson Nikola Tesla kompanııasy óziniń jumysyn oryndady, testileýden ótkizdi. Byltyr qazan aıynda olar osy jaqqa kelip, Toǵjanov myrzada jınalys ótkizildi. Olar bir aıdan keıin platformany iske qosýǵa daıyn ekenderin aıtty. Ol úshin aqsha alǵan joq jáne surap ta jatqan joq. Alaıda menińshe Qarjy monıtorıngi jasap jatqan qysymnyń saldarynan Densaýlyq saqtaý mınıstrligi odan bas tartyp otyr. Kompanııa platformany qosýǵa múmkindik surap otyr, biraq múmkindik berilmeı otyr. Óıtkeni meni aıyptaý tıimdi bolyp otyr. Eger de platformanyń isteıtini dáleldense, áriptester shenderinen aıyrylady. Eger de plaftormany buǵattamasa, 2021 jyly ony iske qosýǵa bolar edi. Qylmysty osy jerden izdeý kerek», - dedi Birtanov.
Sot otyrysynyń sońy advokat pen sýdıanyń arasyndaǵy túsinispeýshilikke ulasyp, kelesi tyńdaýdyń qaı kúni ótetini sol kúıi belgilengen joq.
"Adyrna" ulttyq portaly
