7 tamyz künı 97 jasynda aty aŋyzǧa ainalǧan amerikalyq astronavt, ekı ret Aiǧa ūşyp, bıraq oǧan qonbaǧan alǧaşqy adam Djim Lovell qaitys boldy, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly BBC-ge sılteme jasap.
Ol «Apollon-13» missiiasynyŋ komandirı retınde belgılı. Būl ūşu kezınde bortta apat oryn alǧan jalǧyz aiǧa baǧyttalǧan pilottyq ekspedisiia. Lovell qiyn sätte jyldam şeşım qabyldap, ekipajdy aman-esen Jerge qaitaru arqyly tragediiany jeŋıske ainaldyrǧan.
Djeims Lovell alǧaşynda AQŞ-tyŋ «Merkurii» baǧdarlamasyna qatysuǧa ümıttendı, bıraq densaulyǧyna bailanysty ötpei qalady. 1962 jyly «Jaŋa toǧyzdyq» qūramyna qabyldanyp, Nil Armstrong jäne Djon Iаng siiaqty äigılı astronavtarmen bırge jūmys ısteidı. 1965 jyly ol «Djemini-7» jäne keiın «Djemini-12» missiialaryna qatysyp, aşyq ǧaryşqa şyǧu jäne ūzaq merzımdı ūşulardyŋ mümkın ekenın däleldedı.
1968 jyly Lovell «Apollon-8» qūramynda alǧaş ret Aidyŋ orbitasyna şyqqan ekipajdyŋ müşesı boldy. Olar adamzat tarihynda alǧaş bolyp Aidyŋ arǧy betın kördı jäne Jerdıŋ Ai kökjiegınen tuu sätın suretke tüsırdı.
1970 jylǧy «Apollon-13» missiiasynda ottegı bagynyŋ jarylysy saldarynan Aiǧa qonu jospary joiyldy. Ekipaj tırı qalu üşın ai modulın «qūtqaru kemesı» retınde paidalanyp, tört künnen keiın sättı qondy. Būl oqiǧa bükıl älem nazaryn audaryp, tarihtaǧy eŋ dramalyq ǧaryştyq qūtqaru operasiialarynyŋ bırı boldy.
NASA basşylyǧy men ärıptesterı Lovelldı batyl şeşım qabyldaityn, äzılqoi ärı optimist tūlǧa retınde eske aldy.
Onymen 70 jyldan astam bırge ömır sürgen jary Merilin 2023 jyly qaitys bolǧan.
