Foto Informburo.kz
Almatyda tehnikalyq tūrǧyda tolyq aiaqtalǧan alǧaşqy krematorii älı künge deiın ıske qosylmaǧan. 2025 jyldyŋ qazan aiynda nysan jaŋa balansūstauşyǧa berılgenımen, obekt jūmysyna kırıspegen, dep habarlaidy "Adyrna".
Tengrinews.kz-ke jauap bergen qalalyq äkımdık qymbat jobanyŋ nege älı ıske qosylmaǧanyn tüsındırdı.
Almatydaǧy krematoriidı 2021 jyly aşu josparlanǧan edı, alaida aşylu merzımı bırneşe ret keiınge qaldyrylǧan. Äkımdık ökılderı jobany ekı kezeŋge bölgenın aitqan: ǧimarat qūrylysyn aiaqtau jäne injenerlık jelılerdı tartu. Ǧimarattyŋ qūrylysy 2021 jyldyŋ jeltoqsanynda aiaqtalsa, injenerlık jelılerdı tartu 2022 jyldyŋ üşınşı toqsanyna josparlanǧan.
2022 jyldyŋ qaraşasynda nysannyŋ qūrylysy taǧy keiınge şegerıldı. Būǧan baǧanyŋ ösuı men jobalyq-smetalyq qūjattamany qaita qarau qajettılıgı sebep bolǧan. Ol uaqytta krematorii injenerlık jelılerdı tartu kezeŋınde tūrǧan: jūmystyŋ 80 paiyzy oryndalǧan, bıraq transformatorlyq qosalqy stansa men gaz qūbyry ornatylmaǧan edı. Jaŋartylǧan biudjet bekıtılgennen keiın jobany «Memsaraptamaǧa» qaita engızıp, oŋ qorytyndy alǧan soŋ jūmystardy jalǧastyru josparlanǧan. Osyǧan bailanysty krematoriidıŋ aşyluy «2023 jyldyŋ bırınşı toqsanyna» auystyryldy.
2023 jyldyŋ tamyzynda syrtqy injenerlık jelılerdı tartu jūmystary jobany qaita tüzetu qajettılıgıne bailanysty toqtatyldy. Būl özgerıster magistraldy gaz qūbyry trassasynyŋ auysuyna bailanysty tuyndaǧan: onyŋ ūzyndyǧy 185 metrden 1664 metrge deiın ūzarǧan.
2024 jyldyŋ nauryzynda äkımdık qala krematoriiıne injenerlık jelılerdı tartuǧa jauapty merdıgerdı sotqa bergenın habarlady. Sol kezde syrtqy jelıler boiynşa jūmystardyŋ 95 paiyzy oryndalǧany aitylǧan. Keiın sot şeşımımen «TarazQūrylysİnvest» JŞS memlekettık satyp alularǧa jıberılmeitın kompaniia dep tanylyp, Almaty qalasynyŋ biudjetıne aiyppūl töleuge mındetteldı.
2025 jyldyŋ säuırınde Almatyda Qazaqstandaǧy alǧaşqy krematoriidıŋ tolyq daiyn ekenı habarlandy. Nysannyŋ paidalanuǧa berılu aktısı daiyn, al arhitektura jäne ädılet organdaryndaǧy tırkeu 2024 jyldyŋ üşınşı toqsanynda aiaqtalǧan. Alaida aşylu merzımı men qyzmet körsetu baǧasy äkımdıkte jariialanbady.
Äkımdıktıŋ mälımetınşe, nysan tolyq daiyn jäne qajettı jabdyqtarmen qamtamasyz etılgen. Bıraq obekt älı resmi türde ıske qosylǧan joq. Alty aidan astam uaqyt boiy bırde-bır memlekettık organ krematoriidı balansqa qabyldauǧa kelıspegen.
Tek juyrda būl mäsele şeşılgendei boldy. 2025 jylǧy 17 qazandaǧy äkım qaulysymen krematorii Almaty qalasynyŋ Qoǧamdyq densaulyq saqtau basqarmasyna qarasty qalalyq patologoanatomiialyq biuronyŋ balansyna berıldı. Degenmen nysan älı jūmys ıstemeidı.
«Mekeme nysanǧa qatysty qūqyq belgıleitın qūjattardy memlekettık tırkeuden ötkızu jūmystaryn jürgızıp jatyr. Ǧimarat pen jabdyqtardy qabyldau jäne tırkeu kezeŋı aiaqtaldy. Kelesı kezeŋ – nysan ornalasqan jer telımın beru turaly äkımdık qaulysyna qajettı qūjattardy räsımdeu», – dep habarlady äkımdık.
Äkımdık ökılderı aituynşa, krematoriidıŋ jūmys ıstemei tūrǧan negızgı sebebı – Qazaqstanda krematoriilerdıŋ qyzmetın retteitın zaŋdar men erejelerdıŋ joqtyǧy. Normativtık-qūqyqtyq baza bolmaǧandyqtan, obektınıŋ naqty qaşan aşylatyny belgısız.
Būl erejelerdı respublikalyq deŋgeide – Densaulyq saqtau, Ekologiia jäne ädılet ministrlıkterı äzırleuı tiıs.
Krematorii bolaşaqta qalalyq patologoanatomiialyq biuronyŋ qūrylymdyq bölımşesı retınde jūmys ısteidı.
«Krematoriidı qarjylandyru jäne ştattyq qūrylymdy qalyptastyru mäselelerı qūqyq belgıleitın qūjattardyŋ tırkeluı men tiıstı normativtık aktıler qabyldanǧannan keiın şeşıletın bolady», – dedı äkımdık.
Būǧan deiın Mäjılıs deputaty Sergei Ponomariov krematoriige baryp, onyŋ ışkı daiyndyǧyn körsetken edı. Onyŋ aituynşa, nysan qūrylysyna 1,5 mlrd teŋge jūmsalǧan.
