Búgin - Rabıǵa Syzdyqovanyń týǵan kúni

13574
Adyrna.kz Telegram
Foto: tilalemi.kz
Foto: tilalemi.kz

Búgin ana tiliniń abyz anasy atanǵan aıaýly apamyz Rabıǵa Syzdyqovanyń týǵan kúni! 

Rábıǵa Syzdyqova Ǵalıqyzy 1924 jyly 17 tamyz aıynda Aqtóbe oblysynyń Oıyl qalashyǵynda dúnıege kelgen. Ákesi Sátiǵalı Qutqojın tóńkeriske deıin oryssha oqyǵan, kózi ashyq adam bolǵan desedi. Balalaryn qazaq mektepterinde oqytqan. Alaıda, Rabıǵa apaı ákesinen tym erte aıyryldy. Ákesi pochta bastyǵy bolyp turǵanynda 1937jyly dúrbeleńde ustalyp ketip, qaıta oralmaıdy. Esesine anasy Jemis pen ákesiniń Erkinǵalı atty inisi áńgimeshil, aq jarqyn, qıyndyqqa des bermes alymdy jandar bolǵan eken. Ǵalymnyń tól tilimizdiń qamqory bolýyna osy eki adamnyń sharapaty tıdi deýge bolady.

Rábıǵa Syzdyqova – sóz tarıhyna, sóz ásemdigine, sóz sazyna, áýenine,qoldanylý mádenıetine tereń boılap, bilgirlikpen taldaý jasaǵan iri ǵalym. Názik jandylyǵyna qaramastan bildeı bir ınstıtýt atqaratyn qyzmetti ózi jasap shyqty deýge bolady. Sózdiń mánin ashý, kóne jazbalardaǵy sózderdiń qalaı qoldanylǵandyǵyn anyqtaý zor jaýapkershilikti, uqyptylyqty, tózimdilikti qajet etedi. Professor bul qıyndyqtardy sezip bile tura til tarıhyn zertteýge erekshe den qoıdy. «Qazaq ádebı tiliniń tarıhy (HV-HIH ǵasyrlar)» atty eńbeginde san ǵasyrlyq tarıhy bar, mıllıondaǵan adamdarǵa qyzmet etip otyrǵan,memlekettik mártebege ıe bolǵan qazaq tili sııaqty iri tildiń tutas bes ǵasyrlyq tarıhyn tanytý úshin, onyń belgili bir kezeńderdegi kúı-qalpyn sıpattaý, jeke eskertkishterdiń tilin taldaý, fýnkıonaldyq stılderiniń paıda bolyp,ári qaraı qalyptasýyn zertteý, jeke qalamgerdiń úlesi men rólin kórsetý sııaqty jumystardan bastap,ádebı tildiń óziniń statýsyn aıqyndaý,damý kezeńderin dáýirlerge bólý,ár kezeńdegi damý prınıpteri men baǵyttaryn durys tabý tárizdi qyrýar máselelerdi sheship alýǵa aıryqsha qajyr – qaırat jumsady.

Ǵalymnyń ǵylymdaǵy kópjyldyq eńbegi men kadr daıarlaýdaǵy qyzmeti elenip, ol «Qurmet belgisi», «Parasat» ordenderimen, kóptegen gramotalarmen marapattaldy. 1980 jyly onyń esimi respýblıkanyń «Altyn kitabyna» jazylyp, oǵan «Qazaqstan Respýblıkasyna eńbegi sińgen ǵylym qaıratkeri» qurmetti ataǵy berildi. Rábıǵa apamyz er minezdi, kemshilik kórse betke aıtatyn týrashyl, barynsha ádil, sonymen qatar, jaısań jandy, kishipeıil de qarapaıym jan.

”Adyrna” ulttyq portaly 

Pikirler