QR Prezıdenttigine úmitker Meıram Qajyken Aqtaýǵa jumys saparymen keldi. Munda ol teńiz saýda portyna bardy. Port qyzmetkerleri parom kesheni, munaı quıý aılaqtary, astyq jáne qurǵaq júk termınaldary, tıeý-túsirý kesheni, Portoflot, «Baýtıno» júk aýdany, onyń ınfraqurylymy týraly aıtyp berdi. Barlyq nysandar táýlik boıy jumys isteıdi. Bir ýaqytta portta 9 keme óńdelýi múmkin. Júkterdi aýystyryp tıeý qýaty 17,7 mln tonnany quraıdy.
M. Qajyken kezdesý barysynda port qyzmetkerlerine óziniń saılaýaldy tuǵyrnamasyn tanystyrdy. Tıisinshe porttyń el úshin halyqaralyq aýqymdaǵy úlken ekonomıkalyq múmkindikter ashatynyn atap ótti.
«Aqtaý porty-úlken álemge jeteler qaqpa. Onyń júkterdi aýystyryp, tıeýdi ulǵaıtý úshin áleýeti bar. Eldegi kólik logıstıkasy júıesindegi mańyzy zor», - dedi kandıdat.
Saılaýshylar qoldanystaǵy joldardyń sapasyna narazylyqtaryn bildirip, M.Qajykenniń bul máseleni qalaı sheshýdi josparlap otyrǵanyn surady.
«Joldar-kommýnıkaııa, kommýnıkaııa – ekonomıka. Jolsyz baılanys ta, ekonomıka da bolmaıdy. Ishki jáne halyqaralyq mańyzy bar kóptegen sapaly joldardy salý qajet. Sapaly joldar kóp ınvestıııany qajet etedi. Biraq qazir qurylys salasynda únemdeý baıqalady. Qazaqstanda kúrdeli jóndeýdi qajet etetin kóptegen joldar bar. Men el aralap shyqtym jáne bul másele týraly bilemin», - dep atap ótti ol.
Kandıdat sonymen qatar memlekettik basqarýdy ortalyqsyzdandyrý, áıelderdiń zeınetkerlik jasyn tómendetý, eń tómengi jalaqyny ashyq esepteý, ekologııa, sapaly bilim berý jáne qoljetimdi medıına máselelerin kóterdi.
Bıýdjetaralyq retteýdiń tıimdi modelin qurý týraly aıta kele, kandıdat óńirlerde óz máseleleriniń kópshiligin ózderi sheshýi tıis ekenin atap ótti.
«Jáne olar muny isteı alady. Ákim ákimshilik ortalyqqa nemese Astanaǵa baryp, mektep salýǵa nemese aýrýhanany jóndeýge aqsha suramaýy kerek. Mundaı máseleler jergilikti jerlerde sheshilýi kerek. Salyq aqshasynyń kóp bóligi aımaqta qalýy kerek», - dep túıindedi ol.
Aıta keteıik, «Aqtaý teńiz saýda porty UK» AQ - 1963 jyly Kaspıı teńiziniń shyǵys jaǵalaýynda salynǵan. Alǵashynda Mańǵyshlaq óńiriniń ýran ónerkásibi men munaı ken oryndaryn damytýdy qoldaý maqsatynda qurylǵan.
Porttyń qurylýy negizgi jáne qosalqy tolqyn aǵyndaryn jáne bir ýaqytta tórt qurǵaq júk aılaǵyn salýdan bastaldy. 1969 – 1986 jyldary tórt munaı quıý aılaǵy men parom kesheni quryldy. Aqtaý porty arqyly tasymaldyń basym bóligi munaıǵa tıesili boldy – 80-jyldardyń basynda jylyna 7 mln tonnaǵa deıin, al qurǵaq júkterdi tasymaldaý jylyna 300 myń tonnadan aspady.
Búginde Aqtaý porty jylyna 12 aı jáne táýligine 24 saǵat shyǵystan batysqa, soltústikten ońtústikke jáne keri baǵytta júk tasymaldaýdy qamtamasyz etetin zamanaýı kóp maqsatty termınal bolyp tabylady. Onyń birneshe kólik dálizderiniń qıylysynda ornalasýy memlekettiń damýynda strategııalyq mańyzyn arttyrady.
