Jadyra Baibūlanova 1990 jyly 9 jeltoqsanda Qaraǧandy oblysy, Qarqaraly audany, Beibıtşılık auylynda düniege kelgen. E.A.Böketov atyndaǧy QarMU-nıŋ tülegı, äleumettık ǧylymdar magistrı. Halyqaralyq «Şabyt» şyǧarmaşyl jastar festivalınıŋ laureaty. Memleket jäne qoǧam qairatkerı J.Täşenov atyndaǧy «Jyldyŋ üzdık aqyny» müşäirasynyŋ jüldegerı. «Qaǧaz jürek» jyr kıtabynyŋ avtory.
***
Şegınıp körsem az künge kerı,
Ömırdıŋ mänsız mazmūn, deregı.
Taǧdyrdyŋ maǧan jazbai ketkenın,
Öleŋmen özım jazǧym keledı...
Jazǧym keledı, jaryqtyq, kemı,
Keregın janym alyp bıtpedı!
Üzıler sonda tamşydan möldır,
Janarym jasy tamyp kütkenı...
Astynan jerdıŋ qazyluǧa üiım,
Jaqyn ǧoi...
Sodan qazır u – küiım...
Jazǧym keledı!
Jazǧan soŋ, odan
Jazylu qiyn, jazylu qiyn...
«ROMEO MEN DJULETTA» QOIYLYMY
Teatrǧa barǧanbyz.
Eŋ baqytty şyǧarmyz dep barlyq osy jannan bız.
Köz aldyŋda kırıp keldı,
Bır kezdegı arman qyz.
Jiyp qoiyp maŋaidy,
Köz astymen sen de oǧan qaraisyŋ, ol da saǧan qaraidy.
Qasyndaǧy er jıgıtın aiadym,
Menı qoişy, jaraidy.
Menıkı – jai baqylap...
Qairan, jürek!
Qaidaǧysy eske tüsıp jatyr-aq.
Taǧy ötırık qūşaqtaisyŋ,
Bərın sezem, aqymaq!
Eŋ qiyny – jylamau,
Bırın bırı ūmytpaǧan ekeuge – şydau ərı şydamau!
«Şyn süigender qosylmaidy» –
Qoiylymnyŋ türı anau!
Köz aldymda suret pa?
Əlde məŋgı jazylmaityn sezım degen qu dert pa?
Ekı ǧaşyq sender bolsaŋ, men kımmın,
Ei, Romeo-Djuletta?!
***
Menı öltırmei keledı, joq qylmai Mūŋ!
Sol mūŋ üşın är közden otty ūrlaimyn...
Bır dünie aitqysy keldı jürek,
Ätteŋ, syrtqy dauysty köp tyŋdaimyn.
Öz beinemnen özgeşe ışkı qalau,
Ūǧar degen ümıtım üş qūlady-au!
Keide maǧan ūnaidy qanat qaǧu,
Keide maǧan ūnaidy qūs qualau...
Jügınetın tek ışkı dauystarǧa,
Auyştarǧa qyzyǧam, auyştarǧa!
...Işımde bır on segız ölıp ketken,
Mazalaidy sol, mezgıl auysqanda!
***
Qoştasu üşın bır kezdeseiık,
Bır tıldeseiık soŋǧy ret.
Qap-qara Tünge Kündı ızdeseiık,
Oilap jür Ol da söndı dep.
Künmenen bırge körıp qalaiyn,
Köŋılıŋ sodan küise artyq...
Ätırdı ūnaityn seuıp baraiyn,
Saǧynyşymnyŋ iısı aŋqyp!
Ūzyn köilektıŋ syz ap etegın,
Saǧan aitatyn sät ūttym –
Ömırdıŋ sonşa ūzaq ekenın,
Tym qysqa ekenın baqyttyŋ...
Oinady jalǧan solai – köneiık,
Jasymdy jyr qyp jattaidy el.
Uaqytqa üzdıgıp qarai bereiık,
Sen bıraq saǧat taqpai kel...
BÖTEN ADAM
Saǧan aitar sözım joq endı, baqsam...
Keşırgım kep tūratyn, sen jylatsaŋ!
Alqa qylyp, appaq mūŋ taǧar ma edıŋ,
Moinymdaǧy qap-qara meŋdı ūnatsaŋ?
Közdı ūnatsaŋ, ūnatsaŋ qylyqty ündı,
Aşylar ma eŋ...
Keudeŋde qūlyp tūrdy!
Terezeŋnen syǧalap, jaryq kütıp,
Synyq köŋıl aqyry suyp tyndy.
Jalǧyz ǧana şyndyq eŋ bes kündegı,
Özıŋ jaqtan özgeşe än estılmedı.
Keşsın menı tambaityn jas ta közden,
Jazylmaityn Öleŋ de keşsın menı!
Sezım ǧana ökınıp ötedı oǧan,
Maǧan salsa, sau jürseŋ jetedı, aman.
Saǧan aitar jalǧyz-aq söz qalypty –
Qoş bolyŋyz, qūrmettı böten adam!
***
Taŋǧy şai.
Tanys däm alǧyzdyq.
Tek ünsız ışemız.
Sendegı mūŋ menen mendegı jalǧyzdyq
Tüsı – egız...
Bız künde keletın şaixana.
Daiaşy – öŋdı qyz.
Ol taǧy taŋyrqap qaraidy, baiqama,
Sol dūrys.
Taǧy ışte qalady aitylmai sonşama oi,
Ketemız aptyǧyp.
...Ömırge qant qosyp aluǧa bolsa ǧoi,
Tättı ǧyp.
ALǦYS
Alǧys aitqym keledı eken saǧan, ras!
Osymenen tämam külkı, tämam jas.
Bas keiıpker mūratyna jetken-dı,
Ertegıge sengenımde eŋ alǧaş...
Menı öltırmeu bolǧan şyǧar mūratyŋ,
Jalǧyz edıŋ janymdy ünsız ūǧatyn.
Közıŋ möldır dese bıreu, ol közde
Saǧan degen sezım ǧana tūratyn!
Köŋılıŋe kep tigenşe salqyny,
Äp-ädemı sätter keştım är künı!
Sen arqyly saǧynudy üirenıp,
Ömırdı de süidım Özıŋ arqyly!
Söite tūra, tük qalmastan tonaldy ış,
Ūşar bolsaŋ, baqyt tılep, qol al da ūş!
Küiregenım üşın talai köp raxmet,
Süimegenıŋ üşın menı zor alǧys!
Alǧys aitqym keledı eken saǧan, ras!
Osymenen tämam külkı, tämam jas.
Būl ertegı basqaşa aiaqtalu kerek qoi!
- dep oilasaŋ, xabarlas...
***
Mendegı jalǧyzdyq – bıtpeitın jalǧyzdyq,
Bıtkenşe qan-soram...
Eşkımnen eşteŋe kütpeitın jalǧyzdyq –
Kütuden şarşaǧan.
Mendegı jalǧyzdyq – dert te özı, em de – özı,
Älegı, älı köp.
Mūŋlyqtyŋ mūŋlyǧy, kerbezdıŋ kerbezı –
Dos tügıl, jauy joq.
Äldekım äldene aituǧa oqtalsa,
Keledı keŋeskım.
Ol bıraq:
«Jalǧyzdyq Qūdaiǧa ǧana jarasqan» - deidı köp bolsa,
Men – Qūdai emespın...
***
Öttı köktem, ötedı erteŋ jaz da anau,
Ötkendı ärı kerek pe osy qazbalau?
Özıŋ qaityp oralar dep jürgende,
Ömır ötıp barady ǧoi, jazǧan-au!
Ömır ötıp barady ǧoi, jas attap,
Qoldan jasai almaǧan soŋ qaşap baq,
Sezım jaily aitady erteŋ öleŋder,
Özım jaily aitar bärın şaş appaq.
Jastyq qaida? Jalyndaǧan ot qaida?
Dep jürgende, jürek bır kün toqtaidy, ä?
Qaita ainalyp soqpai ketken Sen ǧana,
Mezgıl de özı qaita ainalyp soqpai ma?
Öttı köktem, ötedı erteŋ jaz da anau,
Ötkendı endı keregı joq qazbalau.
Özıŋ qaityp oralar dep jürgende,
Ömır ötıp ketıptı ǧoi, jazǧan-au...
***
Şegınıp körsem az künge kerı,
Ömırdıŋ mänsız mazmūn, deregı.
Taǧdyrdyŋ maǧan jazbai ketkenın,
Öleŋmen özım jazǧym keledı...
Jazǧym keledı, jaryqtyq, kemı,
Keregın janym alyp bıtpedı!
Üzıler sonda tamşydan möldır,
Janarym jasy tamyp kütkenı...
Astynan jerdıŋ qazyluǧa üiım,
Jaqyn ǧoi...
Sodan qazır u – küiım...
Jazǧym keledı!
Jazǧan soŋ, odan
Jazylu qiyn, jazylu qiyn...
«ROMEO MEN DJULETTA» QOIYLYMY
Teatrǧa barǧanbyz.
Eŋ baqytty şyǧarmyz dep barlyq osy jannan bız.
Köz aldyŋda kırıp keldı,
Bır kezdegı arman qyz.
Jiyp qoiyp maŋaidy,
Köz astymen sen de oǧan qaraisyŋ, ol da saǧan qaraidy.
Qasyndaǧy er jıgıtın aiadym,
Menı qoişy, jaraidy.
Menıkı – jai baqylap...
Qairan, jürek!
Qaidaǧysy eske tüsıp jatyr-aq.
Taǧy ötırık qūşaqtaisyŋ,
Bərın sezem, aqymaq!
Eŋ qiyny – jylamau,
Bırın bırı ūmytpaǧan ekeuge – şydau ərı şydamau!
«Şyn süigender qosylmaidy» –
Qoiylymnyŋ türı anau!
Köz aldymda suret pa?
Əlde məŋgı jazylmaityn sezım degen qu dert pa?
Ekı ǧaşyq sender bolsaŋ, men kımmın,
Ei, Romeo-Djuletta?!
***
Menı öltırmei keledı, joq qylmai Mūŋ!
Sol mūŋ üşın är közden otty ūrlaimyn...
Bır dünie aitqysy keldı jürek,
Ätteŋ, syrtqy dauysty köp tyŋdaimyn.
Öz beinemnen özgeşe ışkı qalau,
Ūǧar degen ümıtım üş qūlady-au!
Keide maǧan ūnaidy qanat qaǧu,
Keide maǧan ūnaidy qūs qualau...
Jügınetın tek ışkı dauystarǧa,
Auyştarǧa qyzyǧam, auyştarǧa!
...Işımde bır on segız ölıp ketken,
Mazalaidy sol, mezgıl auysqanda!
***
Qoştasu üşın bır kezdeseiık,
Bır tıldeseiık soŋǧy ret.
Qap-qara Tünge Kündı ızdeseiık,
Oilap jür Ol da söndı dep.
Künmenen bırge körıp qalaiyn,
Köŋılıŋ sodan küise artyq...
Ätırdı ūnaityn seuıp baraiyn,
Saǧynyşymnyŋ iısı aŋqyp!
Ūzyn köilektıŋ syz ap etegın,
Saǧan aitatyn sät ūttym –
Ömırdıŋ sonşa ūzaq ekenın,
Tym qysqa ekenın baqyttyŋ...
Oinady jalǧan solai – köneiık,
Jasymdy jyr qyp jattaidy el.
Uaqytqa üzdıgıp qarai bereiık,
Sen bıraq saǧat taqpai kel...
BÖTEN ADAM
Saǧan aitar sözım joq endı, baqsam...
Keşırgım kep tūratyn, sen jylatsaŋ!
Alqa qylyp, appaq mūŋ taǧar ma edıŋ,
Moinymdaǧy qap-qara meŋdı ūnatsaŋ?
Közdı ūnatsaŋ, ūnatsaŋ qylyqty ündı,
Aşylar ma eŋ...
Keudeŋde qūlyp tūrdy!
Terezeŋnen syǧalap, jaryq kütıp,
Synyq köŋıl aqyry suyp tyndy.
Jalǧyz ǧana şyndyq eŋ bes kündegı,
Özıŋ jaqtan özgeşe än estılmedı.
Keşsın menı tambaityn jas ta közden,
Jazylmaityn Öleŋ de keşsın menı!
Sezım ǧana ökınıp ötedı oǧan,
Maǧan salsa, sau jürseŋ jetedı, aman.
Saǧan aitar jalǧyz-aq söz qalypty –
Qoş bolyŋyz, qūrmettı böten adam!
***
Taŋǧy şai.
Tanys däm alǧyzdyq.
Tek ünsız ışemız.
Sendegı mūŋ menen mendegı jalǧyzdyq
Tüsı – egız...
Bız künde keletın şaixana.
Daiaşy – öŋdı qyz.
Ol taǧy taŋyrqap qaraidy, baiqama,
Sol dūrys.
Taǧy ışte qalady aitylmai sonşama oi,
Ketemız aptyǧyp.
...Ömırge qant qosyp aluǧa bolsa ǧoi,
Tättı ǧyp.
ALǦYS
Alǧys aitqym keledı eken saǧan, ras!
Osymenen tämam külkı, tämam jas.
Bas keiıpker mūratyna jetken-dı,
Ertegıge sengenımde eŋ alǧaş...
Menı öltırmeu bolǧan şyǧar mūratyŋ,
Jalǧyz edıŋ janymdy ünsız ūǧatyn.
Közıŋ möldır dese bıreu, ol közde
Saǧan degen sezım ǧana tūratyn!
Köŋılıŋe kep tigenşe salqyny,
Äp-ädemı sätter keştım är künı!
Sen arqyly saǧynudy üirenıp,
Ömırdı de süidım Özıŋ arqyly!
Söite tūra, tük qalmastan tonaldy ış,
Ūşar bolsaŋ, baqyt tılep, qol al da ūş!
Küiregenım üşın talai köp raxmet,
Süimegenıŋ üşın menı zor alǧys!
Alǧys aitqym keledı eken saǧan, ras!
Osymenen tämam külkı, tämam jas.
Būl ertegı basqaşa aiaqtalu kerek qoi!
- dep oilasaŋ, xabarlas...
***
Mendegı jalǧyzdyq – bıtpeitın jalǧyzdyq,
Bıtkenşe qan-soram...
Eşkımnen eşteŋe kütpeitın jalǧyzdyq –
Kütuden şarşaǧan.
Mendegı jalǧyzdyq – dert te özı, em de – özı,
Älegı, älı köp.
Mūŋlyqtyŋ mūŋlyǧy, kerbezdıŋ kerbezı –
Dos tügıl, jauy joq.
Äldekım äldene aituǧa oqtalsa,
Keledı keŋeskım.
Ol bıraq:
«Jalǧyzdyq Qūdaiǧa ǧana jarasqan» - deidı köp bolsa,
Men – Qūdai emespın...
***
Öttı köktem, ötedı erteŋ jaz da anau,
Ötkendı ärı kerek pe osy qazbalau?
Özıŋ qaityp oralar dep jürgende,
Ömır ötıp barady ǧoi, jazǧan-au!
Ömır ötıp barady ǧoi, jas attap,
Qoldan jasai almaǧan soŋ qaşap baq,
Sezım jaily aitady erteŋ öleŋder,
Özım jaily aitar bärın şaş appaq.
Jastyq qaida? Jalyndaǧan ot qaida?
Dep jürgende, jürek bır kün toqtaidy, ä?
Qaita ainalyp soqpai ketken Sen ǧana,
Mezgıl de özı qaita ainalyp soqpai ma?
Öttı köktem, ötedı erteŋ jaz da anau,
Ötkendı endı keregı joq qazbalau.
Özıŋ qaityp oralar dep jürgende,
Ömır ötıp ketıptı ǧoi, jazǧan-au...
"Adyrna" ūlttyq portaly
