Mäjılıske būl joly halyq senetın, halyq baǧalaityn azamattar öttı - Duman Byqai

3383
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2023/04/5065ac17-72c1-4e34-9750-86dd78b6aff5.png

"Qala men Dala" gazetınıŋ bas redaktory, jurnalist Duman Byqai jaŋadan sailanǧan Mäjılıs deputattaryna ülken senım artatynyn “Adyrna” ūlttyq portalyna bergen sūhbatynda aitty.

Onyŋ aituynşa, eskı Qazaqstannan qalǧan eskırgen ädıster, algoritmnıŋ eşbırı qazırgı taŋda qoldanysqa jaramaidy.

“Jaŋa Qazaqstan - jaŋa mäjılıs. Älbette jūrt būl mäjılısten ülken ümıt kütedı. Osy mäjılıske ötken täuelsız kandidattar būǧauǧa baǧynbai, özınıŋ pozisiiasynda tūryp, soŋynda bilık tarapynyŋ sözın söileidı dep senedı. Ol da  zaŋdylyq, ony da qabyldau qajet. Sebebı, eskı Qazaqstannan qalǧan eskırgen ädıster, algoritmnıŋ eşbırı qazırgı taŋda qoldanysqa jaramaidy. Olardyŋ barlyǧyn laqtyru kerek.

Mäjılıstıŋ qazırgı jūmysyna taldau jasaityndai uaqytqa jettık dep aita almaimyn. Sebebı, būl jaŋa qūramnyŋ jūmysqa kırıskenı de keşe ǧana. Älı de bolsa uaqyt, merzım kerek. Sol merzımınıŋ ışınde mäjılıstıŋ käsıbilıgın, bılıktılıgın baǧalaimyz. Bıraq qazırgı betalysynyŋ özınen baiqar bolsaŋyz būrynǧy mäjılıstıŋ kezıŋdegıdei salǧyrttyq, beiqamdyq, qalǧyp-şūlǧyp otyratyn, tılın şainap otyratyndar kelmeske ketkenın köremız», - dedı Duman Byqai.

«TOQAEV AITQAN PARLAMENTTIK RESPUBLİKAǦA BIR TABANDAP JETEMIZ»

Odan bölek, ol Mäjılıske «halyqtyŋ batasymen ötken» deputattar, bilık taraptyŋ aldynda ūiatty bolmas üşın, sailau kezınde bergendegı uädelerın oryndauǧa tyrysyp jatqandyǧyn aitty. Sondai-aq, köterıp jürgen mäselelerın qozǧap jürgen deputattarǧa toqtaldy.

«Bapi kötergen abaqty da jatqan ūltşyl azamattarymyzǧa bostandyq beru mäselesı köptıŋ köŋılınen şyqty. Tıl mäselesı de būrynǧydan qaraǧanda aşyq aitylyp, deputattardyŋ tarapynan naqty talaptar qoiylyp jatyr. Ekıbastūzdaǧy jaǧdaida halyq qalaularynyŋ nazarynan qalys qalǧan joq. Joǧarydan kelgen ūsynysty japa-tarmaǧai qoldau deitın ürdıstı joǧaltyp bara jatyr. Mäjılıstıŋ osylai mınezı qalyptasady. Toqaev aitatyn parlamenttık respublikaǧa bır tabandap jetemız.

Qazırgı mäjılıs būrynǧy mäjılıs emes. Būrynǧynyŋ qatelıkterınen sabaq alǧan mäjılıs. Mäjılıske ötken azamattar da būrynǧy qatelıkterdı qaitalamaidy, jaǧympazdyqtyŋ jolyna tüspeidı. Jalpy ondai auru syrqaudyŋ ada  dep oilaimyn. Sebebı, joǧaryǧa jaǧympazdanatyn prezidenttıŋ aldynda süikımdı bolyp körınetın ädetterden arylu kerek. Qazır eŋ bastysy osy halyqtyŋ senımın aqtau. Halyqtyŋ senımı degen öte näzık dünie. Oǧan bır şırkeu tüsse ony qalpyna keltıru öte qiyn. Sondyqtan qazırgı mäjılıs otyrǧan azamattar eŋ aldymen özınıŋ reputasiiasy üşın äreket etuı kerek. Eger şynymen saiasatta qalǧysy kelse, sailau aldynda bergen uädelerın oryndauǧa tyrysyp, halyqqa jaqyn boluǧa, halyqtyŋ tarapynan tüsken saualdardan jaltarmauǧa tyrysu qajet», - dedı ol.

Mäjılıste köterıletın mäsele köp. Sonyn bırı - qazırgı eldıŋ tūrmysy, infliasiia mäselesı. “Smailov ükımetı auyzdyqtai ala ma?” degen mäselenı köbırek qozǧau kerek. Sebebı, jyl ötken saiyn halyqtyŋ tūrmysy kerı ketıp bara jatqanyn da aita öttı.

Biyl mäjılıske bıraz täuelsız tūlǧalar öttı. Älbette, ötpei qalǧan azamattardyŋ

da ökpesı bar. Myna Ermūrat Bari, Abzal Qūspan, Baqytjan Bazarbek syndy azamattardyŋ ötuınıŋ özı Jaŋa Qazaqstan dūrys baǧytta kele jatqanyn körsetedı dep oilaimyn. Bır ǧana  Ermūratty alyp qaraityn bolsaq, ötken jüiemen 30 jyl boiy arpalysyp, alysyp-jūlysqan azamat. Oǧan osy mäjılıste ülken missiia jüktelıp otyr. Ol şetelge ketken kapitaldy qaitaruǧa küş salady dep oilaimyn.

Ermūrat Bari men Abzal Qūspannyŋ arqasynda Jaŋa Qazaqstanǧa qajettı bırqatar maŋyzdy zaŋ qabyldanady dep oilaimyn. Sebebı ekeuınıŋ bırı zaŋǧa jüirık, bırı esep-qisapqa jüirık. Kezınde AQŞ-ta Djon Makkein degen myqty senator bolǧan. Sol kısılerdıŋ arqasynda Reseidıŋ bır ambisiiasyn auyzdyqtaityn maŋyzdy zaŋdar qabyldandy. Sol sekıldı Qazaqstannyŋ ışkı, syrtqy saiasatyn bekemdeitın maŋyzdy zaŋdar qabyldanady dep oilaimyn.

Biyl “Respublika” partiiasy men “Aqjol” partiiasy da bıraz teke tıresuı mümkın. Ol da jaqsy ürdıs, “Aqjol” konkurensiiadan qoryqpau kerek. Odan keiın “AMANAT” partiiasynyŋ aty ǧana emes, zaty da özgeredı dep senemız. Eskı jüiege eş qatysy bolmaǧan azamattar öttı. Olar el aldyndaǧy abyroiyna nūqsan keltırmeu üşın mäjılıste dūrys mäsele köteredı degen oidamyn”,- dedı Duman.

«POPULİSTIK MÄLIMDEMEMEN ELDI ALDAI ALMAIMYZ»

Odan bölek, Duman jaŋadan sailanǧan Mäjılıs deputattaryna ülken senım artatynyn da jasyrmady.

«Būl soŋǧy mäjılıs emes. Bızge Toqaev jaqsy ürdıstı bastap berdı. Biylǧy sailaudyŋ kemşılıgı de bolǧan şyǧar. Öitkenı, ötken sailauǧa ökpelı azamattar da bar. Endı ol Jaŋa Qazaqstannyŋ joǧarydaǧy azamattarynyŋ tarapynada nazarǧa alynady degen oidamyn. Alda halyq qalauysy boluǧa ūmtylyp jürgen, sol atqa özın laiyqpyn dep sanaityn azamattar ötedı dep oilaimyn.

Deputattyq saualdyŋ sapasy artu kerek. Būrynǧydai populistık mälımdemelermen eldı aldai almaisyz. Ötken mäjılıstıŋ eskı mäjılısmenderı Kenesarynyŋ basyn qaitaru kerek dep keter aldynda bır sandyraqtap kettı ǧoi keibır azamattar. Älbette ol qazaqqa ūnaityn taqyryp şyǧar,bıraq endı däl osyndai taqyrypty ünemı talqylap öte almaisyŋ. Halyqqa jaqyn däl qazırgı qazaqtyŋ mūŋ mūqtajyn qozǧaityn soŋyn ışınde janaǧy esep-qisap ekonomika mäselesın köbırek qozǧau kerek. Al halyqty tek qana ruhani etpen, tılmen ǧana ünemı aşuda ūstap otyra almaisyŋ ǧoi. Halyqtyŋ tūrmysyn tüzeuge küş salu kerek qazırgı janarǧan mäjılıs.

Öz basym būl mäjılısten ülken ümıt kütpesemde, Toqaevtyŋ 7 jylyna osy mäjılıstıŋ qazırgı qūramy jaramdy dep oilaimyn. Al ary qaraiǧy jaŋarudy uaqytty enşısıne tapsyruymyz kerek. Sebebı ömır osymen toqtap qalmaidy. Şynymen de, būl joly halyq senetın, halyq baǧalaityn azamattar öttı. Al endı olardyŋ abyroidan aiyrylmauy tek Allanyŋ ǧana emes, özderıŋın de qolynda», - dep qorytyndylady jurnalist.

”Adyrna” ūlttyq portaly 

Pıkırler