Qazaqta qyryqqa juyq muzyka aspaby bar desekte, eŋ tanymaly, halyq arasyna eŋ köptaraǧany, älemge de äigılısı osy – dombyra. Bızdombyramyzǧa öz därejesınde qūrmet körsetıp otyrmyz ba?
Jylda merekelenetın «Ūlttyq dombyra künıne» raqmet. Tarta alatynymyz bar, tarta almaitynymyzbar, közabaǧa toptalyp alaŋǧa şyǧyp, qatyryp küitartpasaq, ta qatyryp suret pen videoǧa tüsemız de: «Mereke qarsaŋyŋda ana öŋırde 500 dombyraşy, myna jerde 1000 dombyraşy küi tartty» deimız.
Konsert ūiymdastyrǧan bolamyz, keibırtelearnalarǧa änşı, dombyraşylardy şaqyrǧan bolamyz. Sonymen tamam. Jyl saiyn osy bır qaitalau...
«MANASŞYLAR» JÄNE ŪLTTYQ MUZYKA MEREKESI
Bızben ırgeles halyqtar ūlttyq mūralaryn qalai nasihattap, qandai nätije şyǧaryp otyrǧanyna män bereiık. Qyrǧyzdarda «manasşylar» öte abyroily. Nasihaty myqty. Qalyŋ äsker basa almaǧanılgerıdegı bır köterılıstı halyq aldynda «Manasty» jyrlaǧan üş manasşy basty. Halyqty yza-kekqanşalyqty kernep tūrsa da, ūlttyq mūradan attap kete almady, qūrmettedı. Mıne, ūlttyq mūraǧa degen şeksız qūrmettıŋ körınısı. Qyrǧyzstanda jyl saiyn säuır aiynda "Ūlttyq muzyka jūmalyǧy" ūiymdastyrylady (Är jyly ötetın oblysy özgeredı). Onda ūlttyq muzykanyŋ barlyq türı qamtylyp, tyŋdauǧa nöpır halyq keledı. Bes künge sozylǧan ūlttyq muzyka konsertıne halqynyŋ aǧylyp, aŋsap keluı – nasihattyŋ jemısımen nätijesı.TABALDYRYQTAN BASTALATYN ŪLTTYQ MŪRA
Özbekter de ūlttyq qūndylyqtaryn nasihattauǧa erekşe köŋıl böledı. Radio, telearnalarynda milliä şulalaryn (ūlttyq änderın, aspaptaryn) joǧary därejede nasihattaidy. Taksiıne otyrsaŋ da, mūrajaiy men kafe-restoranyna barsaŋ da sym ışektı rubabynyŋ, tarsyldatyp ūrǧan däbı menürlengen naiynyŋ dausy aldyŋnan şyǧady. Taŋerteŋgı uaqytta közıŋ jūmylyp ūiqyda jatsaŋda, qosylyp tūrǧan teledidardan qūlaǧyŋa ūlttyq muzykasy estılıp jatady. Özbekterdıŋ jastary da ünemı rubabpen qostalǧan äşulalaryn yqylaspen tyŋdap, raqattanyp otyrady. Öitkenı, ūlttyqmuzykany memlekettık deŋgeide nasihattap, jasynada, kärısıne de äbden sıŋırıp tastaǧan. Nasihattaǧansoŋ osylai nasihattau kerek.ŪŞAQTAN QUYLǦAN DOMBYRA
Al bızde dombyramyzǧa qaraǧanda, estrada 1000 ese köp därıpteledı. Memlekettık konserttıŋ özıne dombyra şyqpaidy. Sondyqtan, bızde dästürlı änşı, jyrşylar men küişı-dombyraşylarymyzǧa qaraǧanda, ne sözınde, ne äuenınde män joq «estradaänşılerı» tanymal (Olar oǧan kınälı emes, asa qatty därıptep otyrǧan özımız). Şyn mänınde ūlttyq muzykany sıŋırmegen qazaqty naǧyz qazaq deu qiyn. Adamǧa ūlttyq bolmys tılmenǧana kelmeidı, ūlttyq muzykamen de keletının tüsınuımız kerek. Alaş qairatkerlerınıŋ bärı ūlttyq muzykany sıŋırgender edı. Onyŋ ışınde A.Zataevichke än menküi bermegen tūlǧanyŋ özı kemde-kem, şetınen änşı, şetınen dombyraşy boldy. Bügıngı qolynda amaly bar adamdardyŋ köbı negızınen dombyra ünın sıŋırmei öskender. Öz halqynyŋ janyn tüsınbeitının, nege«qazaǧym» demeitının osydan aŋǧara berıŋız. Ūlttyq muzykamyzdy nasihattaityn «Dombyra» deitın jalǧyz telearnamyz bar, joǧaryǧa talai hat jazylsa da onyŋ özı «Otau TV»-ǧa qosyla almai, öz jerınde jetımdık körıp otyr. Öz memleketımızde öz dombyramyzdy ūşaqqa alyp kıre almai jürgen beişara halımızge qarap-aq köp närsenı baǧamdai beruge bolady. Aitarǧa söz köp...Künqoja Qairulla
jyrşy, öner zertteuşısı, QR Mädenietsalasynyŋ üzdıgı
Ūqsas jaŋalyqtar
