Bügın Begalin kıtaphanasynda Almaty qalasynyŋ Qoǧamdyq damu basqarmasynyŋ qoldauymen «Adyrna» ūlttyq-etnografiialyq bırlestıgı «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasyn jüzege asyru maqsatynda 1932-33 jyldardaǧy aşarşylyq pen 1937-38 jyldardaǧy saiasi quǧyn-sürgınge arnalǧan «Zūlmat jyldar qasıretı» atty döŋgelek üstel ötkızdı.
Döŋgelek üsteldıŋ moderatory bolyp, sözdıŋ älqissasyn, tarih ǧylymdarynyŋ kandidaty, qauymdastyrylǧan professor Fakiia Şamşidenova bastap, būl ıs şarany Adyrna bırlestıgı jyl saiyn ötkızetınıne alǧysyn aityp, ötken tarihymyzdy är qaşan jadymyzda saqtai jüru keregınıŋ maŋyzdylyǧyn aitsa, tarih ǧylymdarynyŋ doktory, professor Beibıt Qoişybaev aǧamyz, aqiqattan eşqaşan qaşpauymyz keregın, NKVD nıŋ qiianytyŋ zor ekenın, osyndai tarih qaitalanbau üşın, ötkenımızdıŋ aqiqatyn zertteu keregın aitty.
Al tarih ǧylymdarynyŋ doktory, saiasatker Äzımbai Ǧali aǧamyz, būl qazaqqa jasalǧan genosid, men genosid degen sözdı jiı aitqanym üşın, prokuraturaǧa aryz bergenderde boldy, bıraq būl tarih, bızdı otarsyzdanu tarihy, kommunisterge bızdıŋ jerımız kerek boldy bız emes, sondyqtan bızdı qyrdy, būl tarihty eşqandai ūlt arazdyq ot salu dep qaramau kerektıgın aita ötken bolsa, tarih ǧylymdarynyŋ doktory Ahmet Toqtabai aǧamyz, 1913 jyly alty jarym million sany bar, qyryq bes million maly bar qazaqtyŋ, 1939 jyly bes aq million maly qalǧandyǧyn aita kelıp, öz oiyn, kommunisterdıŋ ekı qaruy bolǧan, bırınşısı repressiia, qyryp joiu bolsa, ekınşısı ötırık aityp halyqty aldau ekendıgın aita öttı. Sonymen qatar taǧy bır belgılı tarihşy aǧamyz Tynysbek Koŋyratbai, är ūrpaq tarihpen tärbielenıp, eŋ aldymen tarihtan när aluymyzdyŋ qajettılıgın jastarǧa jete tüsındıre kettı.
"Zūlmat jyldar qasıretı" atty döŋgelek üsteldıŋ barysynda saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryna arnalǧan Jaŋalyq muzeiınen direktorynyŋ orynbasary Niiaz Orazymbetov aǧamyz, jaŋadan aşylǧan muzei jaily jastardy aqparattandyrdy.
Jalpy būl "Zūlmat jyldar qasıretı" taqyrybyndaǧy döŋgelek üstelge qoǧam belsendılerı Marǧūlan Boranbai, Aman Mämbetalievter qatysyp, tarihşy, jastar, studentter, qoǧam belsendılerı arasynda pıkır almasu men sabaqtastyq bolyp, näubettı jyldardyŋ qasıretın aityp, döŋgelek üstelge qatysqan är adamnyŋ oi tüiıp qaitqan ıs şara boldy.
Bekzat Bolatūly
