Sarqan audanynda jaŋadan 1,3 myŋ gektar suarmaly jer ainalymǧa enedı. Būl turaly oblys äkımı Beibıt İsabaevtyŋ Sarqan audanynyŋ tūrǧyndarymen kezdesuınde belgılı boldy. Bügıngı taŋda audanda 33,4 myŋ gektar suarmaly jer bar. Byltyr Täuke jäne Aşyly-Özek ışkı şaruaşylyq kanaldaryn kürdelı jöndeuge oblystyq biudjetten 1,6 mlrd teŋge bölındı. Bügıngı künı 17 şaqyrym aryq jüiesı salynyp, jūmys 95 paiyzǧa oryndaldy. Nätijesınde 4 myŋ gektarǧa juyq jerdı suarmaly sumen qamtamasyz etu jaqsarady. Mūnymen qosa, 207 mln teŋgege 119 şaqyrym 10 ışkı şaruaşylyq kanaldaryna mehanikalyq tazartu jürgızıldı, - dep habarlaidy Jetısu oblysy äkımınıŋ baspasöz qyzmetı.
Kezdesude oblys basşysy Beibıt Öksıkbaiūly öŋırdıŋ äleumettık-ekonomikalyq damu barysyn baiandap, Sarqan audanynda ıske asyp jatqan ırgelı ısterdı söz ettı.
- Sarqan audany – egıs alqaptary boiynşa audan oblystaǧy jetekşı öŋırlerdıŋ bırı jäne ärtaraptandyrylǧan auylşaruaşylyq öndırısı bar agrarlyq aimaq. 98 myŋ gektarǧa auyl şaruaşylyǧy daqyldarynyŋ 32 türı egıldı. Qant qyzylşasyn ösıru audan üşın dästürlı, mamandandyrylǧan sala bolyp tabylady. Osy maqsatta biyl audanda qant qyzylşasynyŋ egıs alqaby 1,3 myŋ gektarǧa sebıldı. Audan äkımdıgı qyzylşa ösıru jäne egındı uaqytyly jinaudy qamtamasyz etu maqsatynda şaruaşylyqtarmen jūmys ısteuge köŋıl böluı qajet. Küzde Aqsu qant zauyty öz jūmysyn bastaidy, būl qant qyzylşasynyŋ kölemın odan ärı ūlǧaitu üşın qosymşa mümkındıkterge jol aşady, – dedı Beibıt İsabaev.Audanda mal 268 myŋ basty qūraidy. Būl ötken jyldyŋ eseptı kezeŋınen 4,6 paiyzǧa artyq. Mal basynyŋ ösuıne qaramastan mal şaruaşylyǧy önımderınıŋ ösımı baiqalmauda. Bırınşı jartyjyldyqtyŋ qorytyndysy boiynşa 6,7 myŋ tonnaǧa juyq et jäne 22,5 myŋ tonna süt öndırıldı. Sebebı, audanda maldy asyldandyru jūmystary tiıstı deŋgeide jürgızılmeude Sondyqtan mal basyn asyldandyrudy qolǧa alu qajet. Beibıt Öksıkbaiūly audan äkımı Ǧalymjan Mamanbaevqa seleksiialyq jūmysty küşeite otyryp, önımnıŋ kölemın arttyrudy tapsyrdy.
Jiynda veterinariia salasy erekşe ataldy. Sebebı, atalmyş salaǧa ülken köŋıl bölınude. Ondaǧy infraqūrylymdy jaqsartu, qūral-jabdyqtarmen qamtamasyz etu men qatar, osy sala mamandarynyŋ jalaqylaryn köteru maqsatynda oblystyq biudjetten 3 mlrd 166 mln teŋge bölgen. Bügınde veterinariialyq preparattardy tasymaldau üşın 1 refrejerator avtokölıgı, 20 dana qyzmettık avtokölık, planşetter men kompiuter jiyntyqtary satyp alyndy jäne 18 dana moduldı veterinariialyq punktıŋ qūrylysy bastaldy. Al Sarqan audany boiynşa 38,2 mln teŋge bölınıp, Cherkassk auyldyq okrugınde bır veterinariialyq punkt salynady jäne ekı avtokölık pen qajettı kompiuterlık jabdyqtar satyp alyndy.
- Endıgı negızgı maqsat – maldy uaqytynda egıp, qanyn tekserıp aqparattyq bazaǧa salyp otyru kerek. Jalǧan tekserdık, ektık dep esep berudı toqatatu qajet. Qūrmettı aǧaiyn, bır närsenı tüsınuımız kerek. Būlai aldasaq, özımızdıŋ, balalarymyzdyŋ densaulyǧyna balta şabamyz. Jeitın etımız, ışetın sütımız sol maldan şyǧady. Keiınnen bala auyrdy dep, myŋdaǧan aqşa şyǧaryp emdeimız. Onyŋ qajetı joq. Jeitın taǧam, aua, su bırınşı kezekte boluy tiıs. Sondyqtan, osy saladan aqşa aiamuyymyz kerek. Mal men adamnyŋ densaulyǧy bır-bırımen tıkelei bailanysty, – dedı oblys basşysy.Sonymen qatar kezdesude jer mäselesıne de söz boldy. Audan boiynşa jeke sektordaǧy mal basynyŋ köbeiuıne bailanysty jaiylymdyq jerdıŋ tapşylyǧy tuyndauda. Mysaly, Köközek auyly men Sarqan qalasynda jaiylymdyq jerlerdıŋ tapşylyǧy erekşe baiqalyp otyr. Būl jerlerde ırı 9 şarua qojalyq 53 myŋ ga jerdı paidalanbai otyr. Tiıstı eskertuler berıldı. Jalpy 2022-2023 jyldary audanda 90,6 myŋ gektar paidalanylmaityn jerler anyqtaldy. Ötken jyldan berı barlyǧy 34,7 myŋ gektardy memleket menşıgıne qaitarǧan, onyŋ 32 myŋ gektary jaiylymdyq jer. Qalǧan 55,9 myŋ gektar jerge zaŋnamaǧa säikes 1 jyl merzımıne deiın zaŋ būzuşylyqtardy joiuǧa nūsqama berıldı.
Sondai-aq, önerkäsıp, şaǧyn jäne orta biznes, halyqty tūrǧyn üimen, sapaly auyz sumen qamtamasyz etu jaiy da nazardan tys qalmady. Aitalyq, Sarqan audanynda 36 eldı mekennıŋ 28-ı nemese 77,7 paiyzy ortalyqtandyrylǧan sumen qamtamasyz etılgen. Sarqan qalasynyŋ auyz su jüiesınıŋ bas su torabyn qaita jaŋǧyrtu boiynşa qosymşa arna asty qūbyrlar, rezervuarlar salu josparlanǧan. 2023 jylǧy 28 säuırde tehnikalyq keŋes qorytyndysyna säikes jobaǧa tüzetu engızılıp, jergılıktı tazalau stansiiasyn qosu qarastyryldy. Qazırgı uaqytta jobalyq-smetalyq qūjattama äzırlenude, memlekettık saraptamadan ötu merzımı – 2023 jylǧy şılde aiy. Qūrylys jūmystarynyŋ qūny şamamen 1,3 mlrd teŋgenı qūraidy.
- Audan ekonomikasynyŋ damuynda turizm salasy erekşe oryn alady, onda damudyŋ 2 baǧyty, iaǧni, tau turizmı jäne Balqaş kölınıŋ jaǧalauyn damytu aiqyndaldy. Balqaş kölınıŋ jaǧalauynda turisterdı ornalastyratyn 18 nysan bar, ötken jyly olar 17,4 myŋ adamǧa qyzmet körsettı. 5 jyldyŋ ışınde Balqaştyŋ jaǧalauyna milliondaǧan turist keluı kerek. «Balqaş» turistık-rekreasiialyq aimaǧyn egjei-tegjeilı josparlau jobasymen Bas jospar äzırlendı. Kelesı jyldyŋ ekınşı jartyjyldyǧynda injenerlık-kommunikasiialyq jelılerınıŋ qūrylysy bastalmaq, – dedı oblys äkımı Beibıt İsabaev.Jūmyspen qamtu, bılım beru, densaulyq saqtau, mädeniet, sport salasyna jeke-jeke toqtalǧan öŋır basşysy:
- Biudjetke engızıp, Balqaş kölınıŋ jaǧasynan 120 oryndy balalardy emdeu-sauyqtyru ortalǧyn aşu kerek. Halyqqa öte qajet, äsırese, mügedektıgı bar, tūrmys jaǧdaiy tömen otbasylardyŋ balalary tegın qyzmet alady. Salyp beremız. Ötken kezdesude tūrǧyndar «Künşuaq» balalar men jasöspırımderge arnalǧan sauyqtyru lagerın memleket menşıgıne qaitaru turaly mäsele kötergen. Men lagerdıŋ jūmysyn ūiymdastyru jönınde audan basşylyǧy men bılım basqarmasyna tapsyrma bergen bolatynmyn. Osy künge deiın tapsyrma tolyǧymen oryndalmady. Osyǧan bailanysty, oblystyq bılım basqarmasyna qoldanystaǧy zaŋnama talaptaryna säikes 6 ai merzım ışınde balalardyŋ demalysyn ūiymdastyru boiynşa mındettemelerın oryndamauy negızınde lager iesımen jaldau şartyn būzu turaly sot organdaryna talap aryz joldaudy, oblystyŋ qarjy basqarmasymen bırlesıp, lager qyzmetın qamtamasyz etu boiynşa şaralar qabyldaudy tapsyramyn, – dep balalardyŋ jyzǧy lagerı jaily aitty.Kezdesudıŋ sūraq-jauap kezeŋınde Amangeldı auyldyq okrugınıŋ tūrǧyndary 1961 jyly salynǧan mädeniet üiın jöndep berudı sūrady. 1300 şarşy metr qūraityn ǧimarattyŋ jobalyq-smetalyq qūjattamasyn äzırleuge 26 mln. teŋge kerek. Beibıt İsabaev 3000-ǧa juyq halyq tūratyn auyldyq okrugke mädeniet üiı qajet ekenın, sol üşın qarjy bölınetının jetkızdı.
Topoliovka, Ekıaşanyŋ tūrǧyndary Baqytjan Toqpaqova men Svetlana İsahanova jol mäselesın köterdı. Nätijesınde oblystyq maŋyzy bar joldy jöndeu 2025 jyly bastalady. Audan tūrǧyndary tarapynan tüsken janarjaǧarmai mäselesı, audandyq mädeniet üiınıŋ aldynda talantty akter Qūman Tastanbekovtyŋ biustın ornatu sekıldı ūsynystar oŋ şeşımın tabady.
