Qazırgı taŋda äleumettık jelı arqyly keibır sport türın haram dep, mūsylmandardy būdan aulaq boluǧa şaqyratyn jandardyŋ qatary köbeiıp kele jatyr. Sonyŋ saldarynan mansabyn aiaqtaǧan sportşylardyŋ qatary da az emes. İslamda sportpen ainalysuǧa bola ma? Radikaldardyŋ sportqa keltırıp jatqan ziiany qandai? Zerdelep körelık.
Dıntanuşy Arman Quatbaiūlynyŋ aituynşa, islam dını sportqa erekşe nazar audaruǧa şaqyrady.
«İslamda sportpen ainalysuǧa tyiym salynbaǧan. Kerısınşe Mūhammed paiǧambar sporttyŋ bırqatar türımen özı de şūǧyldanyp, özgelerdı de soǧan baulyǧan. Olardyŋ arasynda küres, sadaq atu, at jarys, jüzu syndy sport türlerı bar. İmam İbn äl-Qaiim: «Atqa mınu, sadaq atu, küres pen jügıru – sozylmaly aurulardyŋ bırden-bır dauasy»,—deidı. Būl söz sporttyŋ densaulyǧymyzǧa tek oŋ septıgın tigızetının däleldeidı. Būdan bölek, salauatty ömır saltyn ūstanu köpşılıktı jaman ädetterden aulaq boluǧa baulitynyn jaqsy bılesızder. Al islam dını ışımdık, qūmar oiyny, esırtkı jäne jezökşelık siiaqty ziiandy ädetterge tyiym salatyndyǧyn eskere otyryp, osyndai ziiandardan qorǧaityn funksiiasy bar sporttyq ıs-äreketterdı dıni tūrǧydan maqūldau kerek ekendıgı qarastyrylǧan. İslam er adamnyŋ myqty bolǧanyn qalaidy. Myqty mūsylman älsız mūsylmanǧa qaraǧanda Allaǧa süiıktırek. Al būl tūrǧydan, sözsız, sporttyŋ alar orny erekşe. Äielder men qyz-kelınşekterge de sportpen şūǧyldanu öte maŋyzdy.»,—deidı maman.Belgılı qoǧam qairatkerı, «Ūlttyq at sporty federasiiasynyŋ» prezidentı Sädıbek Tügel destruktivtı dıni aǧymdardyŋ ökılderı ūlttyq sportqa ülken ziian keltırıp jatyr degen pıkırde.
«Bügıngı taŋda saqaldary balaqtarynan ūzyn destruktivtı dıni aǧym ökılderınıŋ ūlttyq sportqa, jalpy qazaq ruhaniiatyna tigızıp otyrǧan zūlymdyqtary men ziiany orasan zor bolyp otyr. Özımde olarmen betpe-bet keldım. 2008 jyly ūly dalamyzdyŋ ataqty tūlpary Qūlagerge elordamyzda eskertkış saludy öz qolyma alyp, igı bastama köterdım. Sol kezde radikaldar «haiuanǧa eskertkış tūrǧyzu degenıŋız baryp tūrǧan haram» dep şu şyǧardy. Şulap qoiǧan joq, Qūlager eskertkışınıŋ salynuyna aşyq qarsy şyqty. Sonda maǧan osy jat piǧyldaǧy adamdarǧa tötep beruge tura keldı. Nätijesınde olarǧa toitarys berıp, jeŋıske qol jetkızdım. Sportty haram dep tastap ketıp jatqandar barşylyq. Būndai arbauǧa köbıne dıni bılımı joq jastar tüsıp jatady»,—dep tüsındırdı jazuşy.Ūlttyq jekpe-jekten halyqaralyq därejedegı sport şeberı Beibıtjan Qoblanov sportta bes paryzyn oryndap jürgen ärıptesterınıŋ köp ekenın aitty.
«Dın ūstai alsaŋ qasietıŋ, ūstai almasaŋ qasıretıŋ» degen tamaşa söz bar. Özım osy sportta jürıp bes paryzyn oryndap, bes uaqyt namazyn qaza etpeitın jıgıtterdı közım körıp jür. Sondyqtan dın sportqa kedergı keltırmeidı dep oilaimyn. Maǧan «ūlttyq jekpe-jek haram, onymen ainalaspau kerek» dep jiı aityp jatady. İä, rasymen bızdıŋ sportymyz — adamǧa köp jaraqat beretın sport türı. İslamda adam sporttyŋ atalǧan türımen basqalardy öltıruge, ne zaqym jasauǧa qamdanǧan bolsa, tyiym salynady. Al bız bıreuge qasaqana ziian keltırudı qūptamaimyz. Sol sebeptı būl sport türın haram dep aita almaimyz. Menıŋ pıkırımşe, är azamat Otanyn, elın-jerın, otbasyn qorǧauy kerek. Sol üşın sportpen ainalysyp, özın myqty er retınde qalyptastyrǧany jön dep oilaimyn»,—dep sözın qorytyndylady ol.
