Äleumettık jelıde hidjab kigen qyzdyŋ «Ahiretke ūltşyldyǧymyzben ötpeimız, imanymyzben, nekemızben ötemız. Dombyra – haram», - degen sözı köp qazaqtyŋ namysyna tiıp, köŋılıne keldı. «Dombyraǧa tiısu – ūltqa tıl tigızu» degen aitysker aqyn, qazırgı mäjılıs deputaty Amanjol Ältai ūlttyq aspapty qaralap, auzyna kelgendı kökıgen «pätuaşıldardy» zaŋ boiynşa jazalaudy talap ettı.
Rasynda da, qazaq qazaq bolǧaly bırge jasap, ūltymyzben egız ūǧymǧa ainalǧan ūlttyq aspabymyzǧa jönsız tiısıp, jüiesız söz aitqandarǧa köz jūma qarap, keşırım tanyta beruge bola ma?! Mūnyŋ soŋy ūlttyq qūndylyqtarymyzdan aiyryp, tarihymyzǧa tükırgen ūrpaqtar legın tärbieleuge alyp kelmesıne kım kepıl?!
Qos ışektı qara dombyramyzdyŋ qadırıne jetpei, qate söilep, tıl tigızgender būryn da bolǧan. Osy tūsta «Būl ne qylǧan qu aǧaş, qaidan keldı būl aǧaş?!» dep ūlttyq aspabymyzdy mensınbegen Esqali sopyny Qaşaǧan jyraudyŋ dombyrany boqtaǧanyŋ – maǧan tıl tigızgenıŋ dep qara sözben sazaiyn bergenı oiǧa oralady:
Qolymdaǧy qu aǧaş,
Sairap otyr būl aǧaş.
Qolymdaǧy aǧaşym –
Alyp jürgen dombyra,
Tartqan saiyn daŋǧyra.
Dombyra künä degen söz,
Tek bır aitqan dabyra.
Osy jyrdaǧy oqiǧa jelısı bügıngı qoǧamda da qaitalanyp jatqandai. Tek ūlttyq aspabymyzdy qor sanaǧandar Esqali sopydan da qauıptı. Olar myŋjyldyq qazaq tarihyn, salt-dästürın, dıni ūstanymdaryn joqqa şyǧaryp, öz degenderımen jürgızgısı keledı, aram piǧyldaryn jüzege asyryp, dın arqyly eldı adastyrudy maqsat etedı. Būl tūsta qoǧam pıkırı qars airyldy. Basym bölıgı dombyrany haram degenderge qarsy şyqty. Tek ökınıştısı, özın asa taqua etıp körsetkısı keletınderdıŋ oilamai söilep, ört tudyruynan dınge degen közqaras ta özgerıp bara jatqandai.
Qoŋyr ündı qazaqtyŋ qara dombyrasyn ömırıne serık etken öner qairatkerlerınıŋ de «haramşyl» jamaǧatqa öz aitarlary bar. Osy tūsta QR-nyŋ eŋbek sıŋırgen ärtısı Ramazan Stamǧazievtıŋ pıkırın bıldık.
«Keiıngı uaqytta belgılı bır ortalar, terıs aǧym ökılderı, halyq arasynda «saqaldylar» atanǧan şala dümşeler köbeiıp kettı. Ondailardy halqymyz ūryǧynan jerıgen deidı. Deputat Rinat Zaitov ta osy tūrǧyda jaqsy, nyq oilaryn der kezınde bıldırdı. Dombyra – erekşe ündı muzykalyq aspap. Muzyka haram bolsa, ony tyŋdauǧa bolmaityn bolsa, nege olar qūrandy äsemdetıp, keremet ün şyǧaryp, äuendetıp oqidy?! Onyŋ bergı jaǧynda qazaq degen ūly halyqtyŋ tarihi düniesıne süŋgısek, Ketbūqa babamyz hanǧa ūlynyŋ ölgenın tızerlep otyryp, «Aqsaq qūlan» küiımen jetkızdı emes pe?! «Qyrymnyŋ qyryq batyryn» qalai eske almaisyŋ? Qazaq ädebietı men muzykasynda küi aŋyzdarynyŋ özı bölek saralanady. Būl da özınşe ǧylym salasy deuge bolady. Qazaqty dombyrasyz elestetu öte qorqynyşty, qazaqtyŋ dombyrasyz boluynyŋ özı – ülken künä deimın.
Ata-babamyzdyŋ qos küretamyry bülkıldep soǧyp jatsa, sonyŋ bırı – qobyzy ekınşısı – dombyrasy.
Dın men dombyrany qarsy qoiyp, ortasynda qaqyratudy maqsat etkenderdı Qazaqstannan tabanyn taldyryp, alastau kerek. Osy tūsta müftiiat pen Zaŋ şyǧaruşy organdar bırlese otyryp, auzyna kelgendı aityp, qoǧamdy dübara oiǧa salǧandardy jazalau qajet dep oilaimyn. Äleumettık jelılerden körşıles Özbekstanda qara jamylyp, saqalyn belıne tüsırgenderdı qataŋ jazalap jatqanyn körıp otyrmyz. Osyndai zaŋ qazır bızdıŋ elımızge de qajet bolyp tūr. Olardy zaŋmen tüzemesek asqynǧan aurudai tübı jaqsylyqqa aparmaidy. Mektepte hidjab kiiu mäselesı qyzu talqylanyp jatyr. Bız hidjabty emes, bılım mäselesın köteruımız kerek. İman, dın är adamnyŋ jüregınde bolǧany abzal. Sol siiaqty ötkenımızdı tügendeitın qazaqtyŋ jany, tänı salalatyn dombyrany qazaqqa qarsy qoiyp halyqtyŋ miyn aşytpau kerek», – deidı Ramazan Stamǧaziev.
