Búgin Almaty qalasyndaǵy "Dostyq úıinde" "Qazaq detektıv janrynyń darabozy" halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferenııa ótýde, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.
Konferenııany Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Basqarma tóraǵasy Mereke Qulkenov ashyp, Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń quttyqtaý sózin Mádenıet jáne Aqparat mınıstri Aıda Balaeva oqyp berdi.
TÚRIKSOI-diń bas hatshysy Sultan Raev qazaq pen qyrǵyz dostyǵyn tilge tıek etip, Kemel Toqaevtyń túrki elderi ádebıetinen alatyn ornyna toqtaldy.
QR UǴA akademıgi Qanseıit Ábdezuly Ál-Farabı atyndaǵy Ulttyq ýnıversıtetiniń qabyrǵasynan Kemel Toqaev atyndaǵy dárishana ashylǵaly jatqanyn málim etti.
"Manavııat va marıfat" respýblıkalyq ortalyǵynyń jetekshisi, Ózbekstan Jazýshylar Odaǵynyń múshesi Mınhojıddın Hodjımatov qazir Ózbekstanda qazaq ádebıetiniń klassıkteriniń shyǵarmalaryn aýdarý isi qarqyn alǵanyn, Kemel Toqaevtyń 100 jyldyǵy qazaqqa ǵana emes, ózbekke de úlken mereke bolyp otyrǵanyn tilge tıek etti.
Ózbek prezıdenti Shavkat Mırzııoev Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevqa ózbek tilinde aýdarylǵan, ózbek halqy óte kóp oqyǵan Kemel Toqaevtyń kitabyn syıǵa tartyp edi, men sol kitapty Qazaqstan Jazýshylar odaǵyna syılaǵym keledi,- dedi Mınhojıddın Hodjımatov.
Qyrǵyzstan Jazýshylar odaǵynyń tóraǵasy Nurlan Qalybekov taǵdyrdyń taýqymetimen Toqaevtyń atalarynyń qyrǵyz elinen pana tapqanyn aıta kelip, Qyrǵyzstanda Kemel Toqaevtyń mýzeıin ashýdy usyndy.
Otyzynshy jyldardaǵy qazaq pen qyrǵyzdyń basynan ótken qıyn taǵdyrdy sol mýzeı aıasynda kópshilikke tanystyrýǵa bolar edi, dedi Nurlan Qalybekov.
Reseı ǵylymynyń Eńbek sińirgen qaıratkeri, detektıv janrynyń belgili jazýshysy Dmıtrıı Shestakov búgingi detektıv janryna jańasha kózqaraspen qaraý kerektigin, osy baǵytta qazaqstandyq áriptesterimen birlese jumys istep jatqanyn aıtty.
Qazaqstannyń Eńbek eri, QR Memlekettik syılyǵynyń ıegeri Dýlat Isabekov baıaǵyda Kemel Toqaevty "Qazaq detektıv janrynyń negizin qalaýshy" deýshi edi, qazir "darabozy" dep aıta bastady. "Negizin qalaýshy" degenge qarsy bolyp júrýshi edim, endi durys boldy" dedi.
Sondaı-aq, Dýlat Isabekov Kemel Toqaevtyń óz shyǵarmalaryn memlekettik syılyqqa usynbaý sebebin aıtyp, "ol ózine jaý kóbeıtpeýdi qalady" dedi.
Qazaqstan Eńbek sińirgen qaıratkeri, uıǵyr jazýshysy Ahmetjan Ashırı Kemel Toqaevtyń "Sońǵy soqqy" romanyna qatysty jazýshynyń ózimen sóıleskenin aıta kelip, ataman Dýtovty óltirgen Qojamıarovtyń ultynyń uıǵyr ekenin jazǵanyn, ol shyǵarmalarynda shyndyqtan alshaq ketpegenin sóz etti.
Sondaı-aq, Ahmetjan Ashırı Kemel Toqaevtyń "Sońǵy soqqy" romanyn uıǵyr tiline aýdaryp jatqanyn tilge tıek etti.
Fılologııa ǵylymdarynyń doktory, ádebıettanýshy Qulbek Ergóbek Kemel Toqaevtyń 100 jyldyǵyn keń kólemde atap ótkeni úshin Ózbekstan Prezıdenti Shavkat Mırzıeevke alǵys aıtyp, Ózbekstan memleketi qazaq ádebıetiniń 100 tomdyǵyn ózbek tilinde shyǵarǵanyn, onyń ishinde Kemel Toqaevtyń bes kitaby bar ekenin sóz etti.
Qulbek Ergóbek Kemel Toqaevtyń týyndylaryn qazaq ádebıetiniń detektıv janryndaǵy shyǵarmalarymen salystyrýdyń olqy ekenin, sondyqtan jazýshy týyndylaryn álem ádebıetindegi osy janrda jazylǵan shyǵarmalarmen salystyra zertteý kerektigin aıtty.
Halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferenııa "Qazaq detektıv janrynyń negizin qalaýshy", "Otan úshin ot keshý", "Jýrnalıst - qoǵamnyń aınasy, qulaǵy hám tili" atty úsh bólimge bólinip, jıyrmaǵa jýyq baıandama jasaldy.
Qanat BIRLIKULY,
"Adyrna" ulttyq portaly
