Soŋǧy ailary top aldynan körınbei ketken eks-prezident Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ tūŋǧyş prezident künı qarsaŋynda belsendılıgı arta tüstı. Elde qazırgıdei özıne yŋǧaily jüienı mūra etıp qaldyrǧan saiasi zeinetker üşın onyŋ top aldynan körınuı jäne ne aitqany maŋyzdy. Is basyndaǧy deputattar saiasi zeinetker belsendılıgın qalai baǧailaidy, sūrap kördık.
NAZARBAEV MÄSKEUDE ME, KREMLDE ME?
Qazaqstannyŋ eks-prezidentı el Täuelsızdıgı künı, iaǧni 16 jeltoqsanda Mäskeuge barǧany aityldy. Äuelde qazaqstandyq telegramm-arnada tolyq rastalmaǧan aqparat tarady. Artynşa reseilık telegramm-arnada da Nazarbaevtyŋ Mäskeude qaita toqtaǧany habarlandy. Mälımetterge qaraǧanda, Qazaqstannyŋ eks-prezidentı Reseidıŋ qazırgı prezidentımen kezdesuge qatty yntaly bolǧan.
Tūŋǧyş prezidentı künı satylymǧa tüsken «Menıŋ ömırım. Bodandyqtan bostandyqqa» estelık kıtabynda Nazarbaev bütın bır taraudy Putinge jäne onyŋ Resei men Qazaqstan arasyndaǧy qarym-qatynastardy damytudaǧy rölıne arnauǧa tyrysqan. Būl memuardy köp ūzamai Nazarbaevtyŋ baspasöz hatşysy Aidos Ükıbai arnaiy Mäskeuge baryp, Resei prezidentınıŋ baspasöz hatşysy Dmitrii Peskovqa tabys etken. Nazarbaevtyŋ Mäskeuge barǧany jaiyndaǧy soŋǧy mälımetterde de osy kıtap turaly aitylady. Äzırge Nazarbaevty Kreml qabyldaǧan-qabyldamaǧany belgısız.
«JELTOQSTANDA JARİIаLANǦAN ESTELIK»
Mūnyŋ aldynda ol «Astana Club» pıkırtalas alaŋyn jinap, onda älemdık saiasat turaly prezident kezındegı ritorikasyn taǧy da qaitalaǧan. Osy klubyŋ ūiymdastyruşysy Senattyŋ būrynǧy basşysy Dariǧa Nazarbaeva da osy jiynda boi körsettı.
Nazarbaev otyrysta el bolaşaǧy men öskeleŋ ūrpaqtyŋ keleşegıne alaŋdaitynyn jetkızıp, iadrolyq qarudy taratpau jäne qarusyzdanu mäselesıne iadrolyq qaruǧa qarsy qozǧalystyŋ barlyq qatysuşylaryn belsene atsalysuǧa şaqyrdy.
– Özderıŋız bılesızder, men 2019 jyly nauryz aiynda öz erkımmen Qazaqstan Prezidenttıgınen kettım, qazır eşqandai lauazym atqarmaimyn. Alaida, sanaly ǧūmyryn elıne qyzmet etuge arnaǧan, qaşanda maŋyzdy oqiǧalardyŋ ortasynda jürgen adam retınde özımız, balalarymyz ben nemerelerımız ömır süretın älemnıŋ jai-küiıne, bolaşaǧyna ärkez alaŋdaimyn. Jahandyq qaqtyǧystyŋ aldyn alu üşın älemdık saiasatta dialog qūrudan basqa jol joq ekenıne senımdımın, – dedı N.Nazarbaev.
Öz sözınde eks-prezident älemdık daǧdarystar men sonyŋ aiqyn körınısı retınde bırneşe tarihi oqiǧalardy tılge tiek ettı. Sondai-aq jaqynda tūsauy kesılgen kıtabynyŋ aǧylşyn tılıne audaruǧa ūsynys tüsıp jatqanyn da atap öttı.
– Jalpy, keiıngı ondaǧan jyl ışınde Qazaqstan köptegen daǧdarystyŋ sättı şeşıluıne däneker boldy. Onyŋ bärın bır kezdesu aiasynda qamtu mümkın emes. Soŋǧy 30 jylda syrtqy saiasatta bolǧan eŋ auqymdy oqiǧalar turaly tolyǧyraq menıŋ jeltoqsan aiynyŋ basynda jariialanǧan estelıkterımde jan-jaqty aityldy. Būl eŋbek ülken qyzyǧuşylyq tudyrdy, şeteldık baspalardan da ony aǧylşyn tılıne audaruǧa ūsynystar tüsıp jatyr. Kıtap jaqyn arada jahandyq auditoriiaǧa jetedı dep oilaimyn, - degen būrynǧy prezident.
BŪRYNǦY ELBASY JÄNE EKI QYZY
Qazaqstan Täuelsızdıgı künı qarsaŋynda «Astana klubynan» keiın top aldyna eks-prezidenttıŋ ekınşı qyzy Dinara Qūlybaeva şyǧypǧ «NNEF» qoǧamdyq qorynyŋ jūmysy jaiynda aitty. Dinara Nūrsūltanqyzy jetekşılık etıp otyrǧan qordyŋ jūmysy turaly belgılı blogerler äleumettık jelıde maqtap post jazdy. Eks-prezident pen onyŋ ekı qyzynyŋ top aldyna ırkes-tırkes şyǧuy qoǧamdy oilantyp tastady.
Eks-prezident pen onyŋ qyzynyŋ halyq aldyna ūzaq üzılısten keiın qaita şyǧuy, ǧalamdyq saiasat turaly aituy nenı bıldıredı?
ERLAN DEPUTATTYŊ EKIŪŞTY JAUABY
Mäjılıs deputaty Erlan Saiyrov Nūrsūltan Nazarbaevqa qatysty sūraqqa jauap beruge asa qūlyqty bolmady. «Naqty ıs-şara jönınde menıŋ eşqandai aqparatym joq» degen deputatqa «Sızder «Eskı Qazaqstannyŋ» revanşistık küşterı turaly jiı aitasyzdar. Solar qazır küş alyp kele jatqan joq pa?» dep sūraq qoidyq.
Būl sūraqqa deputat «Ony bız būrynnan berı aityp jürmız ǧoi. Belgılı bır kapital bolatyn bolsa, ol kapital bos jatpaidy. Ol ärqaşan özıne jūmys ızdeidı. Sondyqtan da keibır toptardyŋ saiasatqa qaityp keluge tyrysuynyŋ körınısı boluy mümkın» dep qysqa qaiyrdy.
AZAT DEPUTAT EKS-ELBASY TURALY EŞTEŊE «ESTIMEGEN»
«Aq jol» partiiasynyŋ töraǧasy ärı Mäjılıs deputatty Azat Peruaşev eks-prezidenttıŋ «Astana klubynyŋ» jiynyna qatysqanyn estımegenın aitty.
– Jalpy damyǧan memleketter būrynǧy prezidentter qoǧamnyŋ nazarynan şyqpaidy. Olar türlı qoǧamdyq jūmystar jürgızıp, keide leksiia oqidy, keide köpşılıkpen kezdesıp özınıŋ täjıribesın bölısetın jaǧdai bar. Ony sız aitqandai revanşizmge daiyndalu dep aita almaimyn. Sız aitqan klubtyŋ äŋgımelerı qandai ekenın körıp, oqyǧan joqpyn. Negızınde būrynǧy memleket nemese ükımet basşylary qoǧamdyq tūlǧalarǧa ainalǧannan keiın belsendı boluy halyqtyŋ köŋılınen şyqsa, būl dūrys. Būl jerde halyq būl belsendılıktı qalai qabyldap otyr degen mäsele bar. Eger klub üstınde revanşizm siiaqty naqty äŋgımeler bar bolsa, ol bölek äŋgıme. Iаǧni,bızdıŋ Kostitusiiamsyzǧa sai bilıkke tek qana zaŋdy jolmen keluı mümkın. Eger ondai äŋgıme joq bolsa, onda bılmedım», - dedı ol.
BAZARBEK DEPUTAT NAZARBAEV DÄURENI ÖTKENINE SENIMDI
Būl sūraqty Mäjılıs deputaty Baqytjan Bazarbekke de qoiyldy. Almaty qalasynan majoritarlyq sailau jüiesı boiynşa deputat bolǧan azamat Nazarbaev taqyrybyna qyzyqpaitynyn, tıptı kıtabyn da oqymaǧanyn eskerttı. Deputattyŋ osy pıkırıne bailanysty «Eger eks-prezidenttıŋ jaqtauşylary bilıkke qaita kelse, sızdıŋ deputat boluyŋyz mümkın be?» dep sūraq qoidyq.
– Oi, ol keluı mümkın emes. Sebebı sol kısınıŋ basqaru kezeŋındegı bylyqtyŋ bärın tazalap jatyrmyz. Ol kısınıŋ bilıkke qaita keluı barlyq jūmysymyzdy qūrdymǧa ketıredı. Ondai bolmaidy. Nazarbaevtyŋ zamany öttı. Jaŋa zamanǧa aiaq bastyq. Ol kısınıŋ bilıkke keluı ekıtalai. Bırınşıden, qanşama halyqtyŋ mūŋy, energetika, auyl şaruaşylyǧy, jer, su, bılım, densaulyq saqtau jäne halyqaralyq saladaǧy qordalanǧan problemanyŋ bärı sol kısınıŋ kezınde oryn aldy. Ärine, jetıstıkter boldy. Bıraq problemalar köp boldy. Eŋ bastysy sybailasjemqorlyq beleŋ alyp kettı, - dedı deputat.
Serık Joldasbai
«Adyrna» ūlttyq portaly
