Áleýmettik jelide tıisti bilimi bolmasa da, emshimin deıtinder kezdesedi. Medeý tutyp em izdep, solarǵa baryp qaralatyndar da bar. Sońynan em qonbaı aldynyp qaldym degender de barshylyq. Emshisiniń namysyn jyrtatyndar da az emes. Jetilgen medıına turyp, adamdardyń emshige júginýiniń saldary árqıly bolyp jatady.
Búginde aýrýyn bilgender medıına qyzmetine júginbeı, emshi-balgerge asyǵatyn bolǵan. Bul adamnyń ǵana emes, qoǵamnyń dertine aınalyp barady. Áıteýir dertine daýa izdegen adamdar emshiden de medet suraıdy. Emshige qaralǵan sońynan em qonbaǵany óz aldyna, ókinishti jaǵdaıǵa urynǵandary da kezdesedi. Bul qanshalyqty durys?
«MENEN ÚIRENIP BASQALARDY DA EMDEISIŃ»
Bahyt Kárimqyzy - «aýrýyńdy ystyqpen emdep jazamyn» degenderge aldanyp, dertin asqyndyryp alǵandardyń biri. Áýelde aýrýǵa shaldyqqanyn estigen ol tezirek emdelýdiń barlyq jolyn qarastyrǵanyn aıtady. Sondaıda ınstagramnan eldiń bári jaqsy boldyq jazylyp kettim dep aıtyp jatqan emshige baryp qaralǵan eken. «Jazylamyn» degen oı bolǵan deıdi ol.
- Bahyt hanym, siz dertińizdiń baryn qashan bildińiz?
- 2021 jyly skrınıngten óttim, sol kezde qaterli isik bar dedi. Basynda dárigerlerden em alyp júrdim. Biraq keıin ınstagramnan shýlatyp vıdeo salyp jatatyn emshilerdiń birine bardym. 9 mamyr men 19 mamyr aralyǵynda em aldyq.
- Emniń aqysy qansha boldy?
- Ár kúnge 10 myń teńge tóledim. Ár seans quny on myń teńge edi. Odan bólek 350 myń taǵy tóledik. Ol oqý aqysy boldy. «Menen adamdardy qalaı emdeýdi úırenip, basqalardy da emdeısiń» dep aıtty. Onyń da uzaqtyǵy – 10 kún. Solaı oqyp, sertıfıkat aldyq.
- Emniń darymaǵanyn qalaı bildińiz? Dárigerler ne deıdi?
- Ystyq basqan soń bir jaq búıregim aýyryp shyqty. Qaraldym, tekserildim. Keıin isiktiń odan saıyn úlkeıip ketkeni anyqtaldy.
- Sizge qandaı em qoldandy? Nemen emdedi?
- Qaı jeriń aýyrsa da janjabil (ımbır) jaǵý kerek dedi. Sosyn massaj jasady núktelerdi basyp. Qanshama aqshaǵa janjabildiń shaıyn, untaǵyn aldym.
- Sizge em darymaǵan soń emshige eskerttińiz be aýrýyńyzdyń odan saıyn asqynǵanyn?
- Aıttym. «Mende isik odan saıyn ósip ketipti. Siz meni sendirdińiz ǵoı jazylasyń dep. Tipti sende isik joq, dárigerler aıta beredi dep te aıttyńyz» dep habarlastym, telefonyn óshirip tastady. Instagramǵa da jazǵanmyn. «Búırektiń isýi ystyqpen emdelmeıdi» dep paraqshalaryna jazdym. Meni qara tizimge saldy.
- Sizden basqa kimder boldy? Basqa aýrýǵa qandaı em qoldandy?
- Basqa em joq. Epılepsık, qant dıabetine de, dıalez, qan qysymy, júrek aýrýlary bolsa da sol em. Psorıazben aýyryp kelgen bir bala boldy, Oǵan da sol emdi qoldandy. Onyń da aýrýy asqynǵan. Ony da ımbırmen emdedi.
«SOL JAQTA JAQSY BOLYP, ÚIDE ASQYNDYRDYM»
«Áleýmettik jelide sebepti núkteniń negizin qalaýshy, densaýlyq treneri» degen atpen tanylǵan massaj mamanynyń jelidegi jazylýshysy 170 myńnan asady. «Em aldym, aýrýymnan jazyldym» degender qatary da kóp.
Al teri aýrýynan arylýǵa barǵan Ernazar esimdi azamat ózi emdi durys almaǵanyn aıtady.
- Men ol kisiden em aldym on kún. Sol jaqta jatyp, jaqsy boldym. Biraq tolyq emes, qalǵan emdi aýylyma baryp aldym. Úı jaǵdaıynda emdi durys jasamaı, aýrýdy asqyndyrdym, - deıdi.
Almatylyq Eńlik esimdi boıjetken de emshilerdiń eminen zardap shekkenderdiń biri. Ol muryn qýysynyń qabynýynan bolatyn gaımorıt aýrýymen aýyrǵan. 17 jasynda aýrýyn bilgen naýqas operaııasyz emdelýdi jón sanaǵan. Alaıda ýaqyty men qarajatyn shyǵyndaǵan boıjetken keıin báribir operaııa jolymen emdelgenin aıtady.
Osy emshige biz de habarlasyp kórdik. Ol bir jolǵy em baǵasy 10 myń teńge ekenin aıtyp, kelip qaralyp kórýdi nasıhat etti. Al «jýrnalıspin»dep iske kóshkenimde emshimiz telefonyn birden óshirip tastady. Ol ózine qolaısyz suraqtarǵa jaýap berýge daıyn bolmaı shyqty...
«DURYS EM QABYLDAIMYN DESEŃIZ, EMShIGE SENBEŃIZ»
Al dárigerler aýrýdyń aldyn alý úshin durys em alý kerektigin aıtady. 13 jyldyq tájirıbesi bar onkolog, hırýrg, mammolog Janat Baqytqyzy aýrýdyń alǵashqy belgileri baıqalǵannan-aq dárigerge qaralý kerek deıdi.
- Isikti ystyqpen emdeý medıına turǵysynan qanshalyqty durys?
- Isik ystyqty jaqsy kóredi, ol ystyqta kerisinshe qatty ósip ketedi. Tipti basqa organdarǵa da tarap ketý qaýpi joǵary bolady. Onkologııadaǵy emniń túrleri: hımııalyq, operaııalyq, sáýlelik terapııa. Basqa eshqandaı em joq. Ystyqpen ne sýyqpen emdeletin aýrý emes bul.
- Qazirgi tańda aýrýyn emshi, balgerge aparyp, asqyndyryp alatyndar kóp pe?
- Ókinishke oraı kezdesedi. Meniń tájirıbemde de sondaı naýqastarym boldy. Ondaı jaǵdaıda psıhologpen keńesemiz. Múldem kónbegen naýqasym boldy. Ókinishke oraı ol kisi qaıtys boldy.
Jeke psıholog Aıgúl Basarqyzy aýrýyn anyqtasa emshilerge júginetinderdi sókti.
- Eń ókinishtiside osy. Emshilerge baryp, emdelemin dep aýrýlaryn asqyndyryp jibergender qazir qoǵamda óte kóp. Tipti arty qaıǵyly oqıǵalarǵa ulasqandar bar. Al kózi ashyq, kókiregi oıaý azamattar birinshi kezekte dárigerge barady. Naýqas bolsańyz, emshi, balgerge senbeńiz. Bilikti, oqyǵan, tájirıbeli aq halattylarǵa júgingen jón. Sondyqtan ýaqytyńyzdy eń bastysy densaýlyǵyńyzdy joǵaltpaý úshin durys em qabyldaýdy úırenińiz, - dep keńes berdi.
Cymbat Naýhan
«Adyrna» ulttyq portaly
