Jyl aıaqtalar tusta árqaısymyz «Ótken jylǵa ókpe joq, keler jyldan úmit kóp» dep jatamyz. Al shyn mánisinde ótken jylǵa ókpemiz bar ma? Bir jylda eki ret qaraly kún jarııalanǵanyn eskersek «Ótip bara jatqan jyl tamasha boldy» deı almaımyz.
ORMAN ÓRTI KÓZIMIZDI AShTY MA?
Abaı oblysynda 8 maýsym kúni orman órti bastalyp, dúıim jurtty dúrliktirdi. Ókinishke qaraı til jaýmen kúresken 14 azamat azamat órt ortasynda qalyp qoıyp, qaza boldy. Memleket basshysy aýyr jaǵdaıǵa baılanysty 12 maýsym kúnin Aza tutý kúni dep jarııalady.
Semeıdegi orman órti Tótenshe jaǵdaı qyzmetiniń qajetti kerek-jaraqpen durys qamtylmaǵanyn kórsetti. Adyrna.kz ulttyq portaly «Jetispeıtin temir, jetpeıtin teńge. Tótenshelikter qaıtip kórer?» , «Úsh megapolıs – báıbisheden, 17 oblys toqaldan týǵan ba? Alabóten jabdyqtaý» jáne «Turalaǵan tehnıka, ońalmaǵan olqylyq. Máseleniń órshýin kútemiz be?» degen taqyrypta úsh birdeı maqala jazdy. Mysaly, Qyzylorda oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamenti órt sóndirýge qajetti – 123 , al Qostanaı oblysy – 53 TJD kóligi jetispeıtinin málimdedi.
Eger órt sóndirýge qajetti tehnıka jetkilikti bolmasa, órtti der kezinde sóndirý áste múmkin emes.
Eger Tótenshe jaǵdaılar departamenti qajetti kerek jaraqpen 100 paıyz qamtylsa, 14 adam aı aman, jurt tynyshta qaza tappas pa edi, kim bilsin? Bizdiń bir biletinimiz, jan jaǵyn jaıpaǵan orman órtin qolmen emes, áýedegi tikushaqpen óshirsek, áldeqaıda tıimdi bolar edi.
MITTAL BUǴYP QALDY, LAVRENTEV KELIP ALDY
Abaı oblysyndaǵy orman órtinen keıin Qaraǵandy oblysynda qaıǵyly jaǵdaı boldy. Ókinishke qaraı «ArselorMıttal Temirtaý» AQ-na qarasty Kostenko atyndaǵy shahtada apat bolyp, sonyń saldarynan 46 shahter qaza tapty. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev 29 qazan kúnin jalpyulttyq aza tutý kúni dep jarııalaýǵa májbúr boldy.
Úkimettiń osy apattan keıin áreketi Úndistan kásipkeri Lakshmı Mıttaldyń menshigindegi kompanııany alyp, ony Andreı Lavrentevtyń menshigine ótkizgendeı áser qaldyrdy. Úkimet Lavrentevty otandyq kásipker ekenin jáne shahtany damytý úshin qyrýar qardy salady sendirdi. Alaıda qoǵamda qozǵalǵan «Lavrentev kompanııany qandaı qarjyǵa satyp aldy?» degen suraqqa jaýap aıtylmady.
Jalpy orman órti men shahtadaǵy apat tahnıkalyq qaýipsizdikti saqtaýǵa tıisti qarjy bólmegennen bolǵan sekildi. Múmkin qarjy bólinip, biraq ol jemqorlardyń jemsaýynda ketti me eken? Bul bizdiń elde áli de bolsa ádiletti memleket qurylmaǵanyn kórsetedi.
SAILAÝ SAQAL SIPAǴANShA...
Ádiletti memleket demekshi, bıyl elde senat, májilis pen máslıhat jáne aýdan ákimderiniń saılaýy ótti. Májilis pen máslıhat saılaýy qyzý ótkeni men senat jáne aýdan ákimi saılaýy nazardan tys qaldy. Mysaly, qańtardyń 14 kúni 17 oblys pen úsh megapolısten 20 senatordy máslıhat depýtattary saılady. Bul saılaýdyń qalaı ótetini áý bastan belgili. Sondyqtan da ol asa bir tartysty ótti deı almaımyz.
Esesine naýryzdyń 19-y kúni ótken Májilis pen máslıhat saılaýy senatpen salystyrǵanda tartysty ótti. Bul saıası naýqannyń qyzyqty ótýine majorıtarly saılaý júıesi boıynsha synǵa túsken kandıdattar úles qosty. Tipti birneshe azamattar birigip, Táýelsiz kandıdattar blogyn quryp, Úkimetti úreılendirgendeı boldy.
Biraq Astanadan Ýálıhan Qaısarov pen Arman Shoraev, Almatydan Muhtar Taıjan men Sanjar Boqaev sekildi azamattar saılaýda jeńiske jete almaı, saıası dodany ádiletsiz ótkenin málimdedi. Sondaı-aq keıbir kandıdattardy ár túrli sebeppen saılaýdan shettetip, kandıdat bolý múmkindiginen aıyrdy.
Qazannyń 5-i kúni elimizde tuńǵysh ret 42 aýdan men 3 oblystyq mańyzy bar qalada ákim saılaýy ótti. Bul saılaý májilis pen máslıhat saılaýy sekildi jurttyń nazaryn aýdarta almady. Ókinishke qaraı, bir sydyrǵy ótken saılaý kópshiliktiń delebesin qozdyrmady. Onyń ústine aýdan ákimi saılaýyna kandıdat bolǵan birneshe adam saıası dodaǵa jiberilmedi. Naqtyraq aıtsaq Ulytaý, Mańǵystaý, Túrkistan jáne Túrkisatan oblysynan shyqqan azamattar saılaýǵa jiberilmedi.
AIaQDOP ShEBERLERI ALAShTY QÝANTTY
Bıyl fýtboldan Qazaqstan ulttyq quramasy sensaııa jasady. Óz alańynda Danııadan 2:0 esebinde utylyp jatyp, 3:2 esebimen jeńiske jetti. Aıyp dobynan Baqtıer Zaınýtdınov esep ashsa, Ashat Taǵybergenniń alystan shirene tepken doby men Abat Aıymbetovtyń baspen urǵan doby golǵa aınaldy. Ókinishke qaraı ulttyq qurama jigitteri Slovenııaǵa qarsy sheshýshi oıynda 2:1 esebimen ese jiberip, Eýro 2024 dodasyna barý múmkindiginen aıyryldy.
Biraq qazaq fýtbolshylary keler jyldyń naýryz aıynda Germanııaǵa barar bir múmkindigi bar. Eger jigitter Grekııany utsa, Grýzııa men Lıýksembýrg oıynynyń jeńimpazymen kezdesemiz. Bul synda da jolymyz bolsa, Eýro 2024 joldama alýymyz ábden múmkin.
Serik Joldasbaı,
«Adyrna» ulttyq portaly
