Túrkistan oblysynda terbelmeli munara bolǵany anyqtaldy. Jergilikti ustalar salǵan terbelmeli munara álemniń 37 keremetiniń birine balanǵan, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly QazAqparatqa siltep.
Aqparatqa sáıkes, terbelmeli qos munara Túrkistan oblysynyń Saýran qalashyǵynyń mańynda turǵyzylǵan. Jel bolyp, boran soqsa 14 metrlik bıiktiktegi munara terbelip turǵan. Sondaı-aq, ishinde ilýli turǵan bóreneni qozǵaltsa da tóbesi 1 metrge deıin qozǵalǵan. Jergilikti ustalar bul tańǵajaıyp týyndyny turǵyzýǵa óńirdegi qamys pen saz balshyqty paıdalanypty. HVI ǵasyrǵa tıeseli nysan sáýlettik sıpatymen sol kezdegi turǵyndardy tańqaldyrǵan. Tipti, álemniń 37 keremetiniń birine balanǵan.
«Munaranyń 4 metrlik irgetasy qyshtan qalanǵan. Ol tepe teńdikti ustap turǵan. Onyń betine dóńgelek tabaqsha ispettes etip qum tóselgen. Sodan qamysty órtep, sonyń kúlin laıǵa qosyp, ement jasaǵan. Munaranyń astyna monolıt qysh qalaǵan. Qabyrǵany da bir qatar etip qyshpen qalap shyqqan. Bıikteý tusyna kóldeneń etip úlken aǵashty qalap ketken. Soǵan shynjyr baılap, jerge tıer-tımes etip 3 metrlik aýyr bóreneni ilip qoıǵan. Keıinnen irgetestaǵy qumdy alyp tastaǵanda munaranyń astyńǵy bóligi naıza tárizdi bolyp qalǵan. Al, ishindegi ilinip turǵan bóreneni tartyp turyp jiberip qalǵanda munara shaıqalǵan» - deıdi arheolog-tarıhshy Marat Tuıaqbaev.
Tarıhshylar Saýran óńirinde terbelmeli munara ekeý bolǵanyn aıtady. Onyń biriniń ishinde joǵary kóteriletin baspaldaq salynǵan. Imamdar sol arqyly munara basyna shyǵyp, azan shaqyrypty. Al, ekinshi munarada baspaldaq bolmaǵan.
«Munaranyń astynan qaraǵan adamǵa 50-60 sm qımyldap turǵandaı áser bergen, Al, ústindegi adamǵa terbelis bir metrdeı sezilgen. Eki munaranyń bıiktigi birdeı bolǵan. Sáýlettik nysan 1560 jyldary salynsa, 1878 jyldary buzylyp ketti» - deıdi Marat Tuıaqbaev.
Qos munara turǵan aımaq 1866 jyldary taspaǵa túsirilgen. Bul sýret Ózbekstan arhıvinde saqtalǵan degen derek bar. Onda qolyna ketpen ustaǵan belgisiz bir adamnyń munaranyń kirpishterin qıratyp jatqan beınesin kórýge bolady.
