Bıikteı beretin Bekmahanov

1907
Adyrna.kz Telegram

Búgin - qazaqtyń sońǵy hany Kenesary han jaıynda alǵash zertteý jasaǵan ǵalym, tarıhshy, ǵylym doktory, professor, Qazaqstan Ǵylym Akademııasynyń korrespondent-múshesi Ermuhan Bekmahanovtyń týǵanyna - 109 jyl.

1915 jyly 15 aqpanda Pavlodar oblysy, Baıanaýyl aýdanynda dúnıege kelgen. 

Ermuhan Bekmahanuly 1937 jyly Reseıdiń Voronej qalasyndaǵy pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen. Qazaq KSR halyq aǵartý komıssarıatynyń janyndaǵy ǵylymı zertteý ınstıtýtynda eńbek etken.

1946-1947 jyldarda Qazaq KSR Ǵylym akademııasynda jańadan qurylǵan Tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýty dırektorynyń ǵylymı jumys jónindegi orynbasary, 1947 jyldan bastap, ómiriniń sońyna deıin, ıagnı 1966 jylǵy mamyrdyń altysyna deıin Qazaq memlekettik ýnıversıtetinde ózi uıymdastyrǵan Qazaqstan tarıhy kafedrasyn basqardy.

1946 jyly Bekmahanov "Qazaqstan HIH ǵasyrdyń 20-40 jyldarynda" atty doktorlyq dıssertaııa qorǵap, Kenesary Qasymulynyń kóterilisi jaıynda jazyp, oǵan "ult-azattyq qozǵalys" degen sıpat beredi. Qazaqstan tarapynan baıandama jasap, sol jerde qaǵazsyz sóılegen Ermuhandy kórgen barlyq halyq tańqalǵan kórineli.

Alaıda Kenesary jazǵany úshin keńes bıligi 1952 jyly ony 25 jylǵa sottap, GÝLAG lagerine aıdalady.

Otan soǵysy jyldary kóptegen eńbek etip, halyq esinde máńgilikke saqtaldy desek te bolady.

Kenesary Qasymuly kóterilisine "ult-azattyq qozǵalys" dep sıpat bergeni úshin "Ultshyl" dep aıyptalyp 25 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrylyp jer aýdarylady. 

"Barlyq talapqa saı eńbek jazyp júrgenimen, Kenesary kóterilisine qatysty sıpat bergeni úshin aıyptaldy" dep jazady akademık Shapyq Shókın.

Kóziniń tirisinde aqtalmaǵan eńbekteri, Qazaq eli táýelsizdigin alǵannan keıin aqtalyp, jaryq kóredi.

Pikirler