Zaŋsyz aktivterdı qaitaru turaly zaŋ qabyldanǧaly bır jarym jyldan asty. Onyŋ qaitarymy turasynda deputattar ne deidı? Syrtqa jasyrylǧan qarjyny elge qaitu jūmystary nege baiau jürıp jatyr?
2023 jyldyŋ 12 şıldesınde Prezident «Zaŋsyz iemdenılgen aktivterdı memleketke qaitaru turaly» zaŋǧa qol qoiǧan keiın aldy 10 kün, soŋy ekı ai ötıp zaŋ küşıne engen bolatyn. Jalpy qūny 220 trillion şamasyndaǧy küdıktı kapitaldyŋ zaŋ küşıne engennen berı qaitarylǧany nebärı 1 trillion teŋge. «SALYSTYRUǦA KELMEITIN» SUMMALAR Al şyn mänınde şetelde 220 trillion teŋgege juyq qarjy ketken. Būl turaly bır ai būryn eks-premer Älihan Smaiylov mälımdegen bolatyn. Mäjılıs deputaty Ermūrat Bapi şetelden qaitarylǧan 1 trillion teŋge jetkılıktı emes degen pıkırde. Zaŋ qabyldanatyn kezde kapitalyn qaitarǧan adamnyŋ aty-jönın jasyryp qalatyn bap engızıldı. Kapitaldy qaitaru jūmystarynda kemşılık bolsa, zaŋdy qaita qarap, qataŋ jaza engızıle me? - Būl bır trillion teŋge degenımız – şetke ūrlanyp, jyrlanyp, talan-tarajǧa tüsken qarjynyŋ jüzden bır paiyzy boluy mümkın. Būrynǧy premer-ministr Älihan Smaiylov 220 trillion teŋgenıŋ kölemındegı qarjyǧy tekserıs jürıp jatqanyn aitty. Ol özınıŋ ädettegı saqtyǧymen ünemdep, kemıtıp aitty. Tıptı būdan da köp boluy mümkın. Sondyqtan 220 trillionnyŋ janynda 1 trillion degen salystyruǧa da kelmeidı, - deidı deputat. «TÜBINDE ZAŊǦA ÖZGERISTER ENGIZILEDI» Deputat Ermūrat Bapi küdıktı kapital ielerınıŋ aty-jönın jariialau-jariialamau turaly pıkırın bylai bıldırdı. - Aty-jönın aşyq jariialauǧa kelsek, ony jeke adamdarǧa qatysty moraldık-etikalyq mäsele oilaimyn. Ekınşıden, ūrlanǧan aktivterdı öz betımen qaitaryp jatqan azamattar bar. Mysaly, öz erkımen qaitarǧandardyŋ ışınde halyqtyŋ qarajatyn talan-tarajǧa salyp, ūrlauǧa qatysqanyn jariialap, qarabet bolǧysy kelmeitın azamattar bar şyǧar. «Odanda öz betımmen qaryzymdy qaitaryp bereiın» dep halyqtyŋ aldynda qarabet bolǧysy kelmeitın oi boluy mümkın. Osy tūrǧydan kelgende zaŋnyŋ talabyn tüsınuge bolady. Bıraq qazır qalai bolǧannyŋ özınde uäkılettı organ men aktivterdı qaitaru jönındegı komitet Bas prokuraturamen bırıgıp, zaŋǧa özgerıster men tolyqtyrular engızu üşın Parlamentke keledı degen oiym bar, – deidı ol. «BIRAZ UAQYT KETEDI» Mäjılıs deputaty Jiguli Dairabaev ärıptesı Ermūrat Bapi sekıldı özı qabyldaǧan zaŋnyŋ kemşılıgın aitqysy kelmedı. «Kapitalyn qaitarǧan adamnyŋ aty-jönın jariialamau qanşalyqty oryndy?» degen jurnalistıŋ sūraǧyna «Oi, Serıkbai, sender «kaverznyi» sūraq qoiasyŋdar. Mäselen bızdıŋ zaŋda qazır qalai qabyldandy, oǧan endı özım dauys berıp alyp «mynadai edı» dep qalai aitamyn? Eger özınıŋ adamgerşılıgı men ädıldıgımen özınıŋ sanasynda oi tuyp, qaitaratyn bolsa, ony sonşa tepeştep, öltırıp tastau maqsat emes şyǧar» dep jauap berdı. Mäjılıs deputaty milliardtaǧan qarjynyŋ syrtqa ketıp qalǧanyn, onyŋ bärı qaitpai är Qazaqstan azamatynyŋ köŋılı könşımeitının, eskerttı. - Sol sebeptı būl nauqandyq jūmys emes, Ükımet basyndaǧy bilık ūstap otyrǧan azamattardyŋ basty baǧyty boluy kerek. Prezidenttıŋ aktivterdı qaitaru turaly jarlyǧy oryndaluy kerek. Qazır memleket basşysynyŋ tapsyrmasy aqyryndap bolsa da, oryndalyp jatyr. Bıraq ta onyŋ bärı bügın aitty eken dep, bır künde oryndala salmaidy ǧoi. «Mynanyŋ bälenşe aqşasy bar eken. Ony jyldam qaitaraiyq» dei salu aitqanǧa oŋai. Älemdık qauymdastyqpen aralasyp, zaŋdy türde jūmys ısteu kerek. Būǧan endı bıraz uaqyt ketedı, - dedı ol. JİGULİ BILETIN JARİIаLYLYQ Qos deputatqa «Auylda siyr ūrlaǧan sottalady. Milliardtap qarjy ūrlaǧan adamnyŋ jauapkerşılıkke tartylmauy qanşalyqty oryndy? Būl elde zaŋdy syilamaityn jaǧdai tuǧyzbai ma?» dep sūraq qoidyq. Jiguli Dairabaev Bas prokuraturanyŋ janynda arnaiy komissiia qūrylyp, jūmys ıstep jatqanyn eskerttı. «Onyŋ ışınde bızdıŋ bıraz ärıptesterımız bar. Sondyqtan būl mäselede jasyryn äŋgıme bolmaidy, jariialylyq bolady. Uaiymdamaŋyz» dep aitty. Al Ermūrat Bapi syrtqa ketken kapital kädımgı zaŋdastyrylyp, qauly nemese kelısım-şarttarmen syrtqa şyǧarylǧanyn aitty. - Mysaly «Qazaqmys» kompaniiasyn auksion arqyly, jekeşelendıru zaŋynyŋ aiasynda bıreuler iemdenıp aldy. Ol endı halyqtyq müdde ǧoi. Onyŋ baǧasy 100 million AQŞ dollary bolatyn bolsa, ony 100 million teŋgege satyp alǧan jaǧdailar bar. Osy tūrǧydan kelgende jekeşelenıp ketken dünielerdı qaita qarauymyz kerek degen talap osydan tuady, – dedı ol.Serık Joldasbai
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
