Aýǵanstanda bılikke kelgen "Talıban" qozǵalysynyń kúshimen salynyp jatqan Qosh-Tepa kanalynyń paıdalanýǵa berilýi Ámýdarııa boıyndaǵy elderdiń sýmen qamtamasyz etilýine naǵyz soqqy bolmaq, dep habarlaıdy "Adyrna" tilshisi Ferǵana agenttigine siltep.
Bul týraly «Shekarasyz ózender» halyqaralyq ekologııalyq koalıııasy málimdegen.
Koalıııa mamandary jaqynda spýtnıkten túsirilgen sýretterdi taldap, Aýǵanstan bıligi jaqynda jarııalaǵan Qosh-Tepa kanalynyń qurylysy boıynsha jumystardyń qaıta jandanǵanyn habarlady.
Uzyndyǵy 108 shaqyrymdyq kanaldyń birinshi kezegi aıaqtalǵanyn eskersek, Qosh-Tepa jaqyn arada týra jartysy aıaqtalady.
«Qurylysy aıaqtalǵannan keıin Qosh-Tepa kanaly Aýǵanstandaǵy aýylsharýashylyq alqaptaryn sýarý úshin Ámýdarııa ózeniniń sý aǵynynyń shamamen 20%-yn ala alady jáne onyń Ámýdarııadaǵy jazdaǵy aǵyny nasharlaıdy», - deıdi «Shekarasyz ózender» koalıııasynyń halyqaralyq úılestirýshisi Evgenıı Sımonov.
«Shekarasyz ózender» uıymynyń aımaqtyq dırektory Aleksandr Kolotovtyń aıtýynsha, Aýǵanstandy Ortalyq Azııa elderi arasyndaǵy sý alý kvotasy týraly kelisimder sheńberinde qosý joldaryn izdeý kerek.
Ótken jyldyń jeltoqsan aıynda koalıııa sarapshylary Qosh-Tepa kanalynyń 75-shi shaqyrymynda uzyndyǵy toǵyz shaqyrymǵa sozylǵan sý tógindisin baıqaǵan. Mamandardyń aıtýynsha, sýdyń quıylýy áli kúnge deıin ǵaryshtan túsirilgen sýretterde kórinedi.
Ózbekstan bıligi bul kanaldyń respýblıkanyń aýyl sharýashylyǵyna keri áserin tıgizetinin aıtyp, birneshe ret alańdaýshylyq bildirgen. Mamandardyń aıtýynsha, Qosh-Tepa da Ámýdarııa sýyn burý arqyly Aral apatyn kúsheıtedi.
2023 jyldyń qyrkúıeginde Halyqaralyq Araldy qutqarý qorynyń sammıtinde Ózbekstan prezıdenti Shavkat Mırzıeev Aýǵanstandy sý resýrstaryn bólisý boıynsha aımaqtyq dıalogqa tartýdy usyndy. Buǵan jaýap retinde Talıban úkimetindegi Sý resýrstary jáne energetıka mınıstrliginiń basshysy Abdýl-Latıf Mansýr Aýǵanstannyń qazirgi bıligi Ámýdarııadan sýdy tartýǵa qatysty eshqandaı kelisimdermen shektelmeıtinin aıtty.
Qazan aıynyń ortasynda tálipter kanaldyń birinshi bóliginiń aıaqtalyp, jobanyń ekinshi kezeńi bastalǵanyn habarlady. Olar aımaq elderin, ásirese Ózbekstandy arnaǵa alańdamaýdy surap, máselelerdi «dıplomatııalyq arnalar arqyly» sheshýge daıyn ekendikterin jetkizdi.
