Jäŋgır han atyndaǧy Batys Qazaqstan agrarlyq-tehnikalyq universitetınde ötken «Ǧylym men innovasiia – el ekonomikasyn damytudyŋ tetıgı» atty baspasöz mäjılısınde ǧylym men joǧary bılım salalary boiynşa atqarylǧan ıster men aişyqty jobalar, olardyŋ agrarlyq salany damytuǧa jäne el ekonomikasyn ılgerıletuge tigızetın paidasy, nätijelerı söz boldy.
Jiynǧa universitettıŋ basqarma töraǧasy-rektory Asqar Nametov, prorektorlar, ǧalymdar, ǧylymi baǧytta seleksiialyq jūmystar jürgızılgen şaruaşylyqtardyŋ ielerı jäne BAQ ökılderı qatysty. Aldymen söz alǧan universitet basşysy Asqar Myrzahmetūly:
– Memleket basşysy juyrda Ǧylym ordasynda ǧalymdarmen ötken kezdesuınde «Auyl şaruaşylyǧyndaǧy barlyq mümkındıktı ıske asyru maqsatynda eŋbek önımdılıgın edäuır arttyru qajet. Sondyqtan agrarlyq ǧylymdy damytudyŋ, agroönerkäsıp keşenıne zamanaui tehnologiialardy engızudıŋ mänı zor» dep, agrarlyq ǧylym salasyna basymdyq bergen bolatyn. Qazırgı uaqytta ekonomika azyq-tülık qauıpsızdıgı, aştyqpen küres, klimattyq özgerıster syndy älemdık daǧdarystardyŋ yqpalynan jäne sifrlandyru, jasandy intellekt sekıldı jaŋa baǧyttardyŋ engızıluıne bailanysty jaŋa betbūrystarǧa qadam basuda. Agrarlyq ǧylymnyŋ ǧylymi jetıstıkterı de ekonomikadaǧy osyndai özgerısterge jäne memlekettıŋ jürgızıp otyrǧan saiasatyna baǧyttaluda. Osy rette bızdıŋ universitetımızdıŋ ǧalymdary elımızdıŋ auyl şaruaşylyǧyn, agrarlyq ǧylymyn damytuda qomaqty ǧylymi jetıstıkterge qol jetkızdı, – dei kele, osy saiasatty ıske asyru üşın universitet basymdyq bergen negızgı baǧyttarǧa toqtaldy. Aituynşa, universitet ǧalymdary ǧylymi därejedegı zertteulermen şektelmei, ǧylymi ızdenısterın ekonomikaǧa baǧyttauda jäne onyŋ bırneşe täsılderın qoldanuda. Sonymen qatar joǧary oqu orny öz infraqūrylymyn özgertıp, ǧylymi zerthanalardyŋ jūmysyn käsıptık baǧytqa beiımdep, ǧylymi därejede qyzmet körsetuge köşken.
Jäŋgır han universitetınıŋ ǧalymdary sudy ünemdeu, jaiylymdylyq jerlerdı sulandyru, tiımdı jäne ekologiialyq jaǧynan taza mal şaruaşylyǧyn qūru, qoi jünın paidaǧa asyru sekıldı elımız boiynşa özektı mäselelerdı ǧylymi jolmen şeşuge atsalysuda. Mysaly, qūs şaruaşylyǧyn damytu maqsatynda üirektıŋ jaŋa krosyn aşyp, olardy Petropavl qalasyndaǧy «Besköl» qūs fabrikasyna engızgen. Bügınde üirektıŋ jaŋa krostary sol öŋırde satyluda. Al universitet ǧalymdary
üirekterdıŋ qazaqstandyq tūqymyn aşu baǧytynda jūmys jasauda. Sondai-aq BQATU ǧalymdary soŋǧy üş jylda ırı qara ösırumen ainalysatyn 15 şaruaşylyqta seleksiialyq jūmystar jürgızgen. Endı jasandy ūryqtandyru jolymen jappai asyldandyru jūmystaryna kırısude. Al jaiylymdyq jerlerdı qalpyna keltıru, qūnarlylyǧyn arttyrudy bırneşe şaruaşylyqqa engızıp, ıske asyrǧan. Jem-şöp daqyldary mäselesın de qolǧa alǧan ǧalymdar olardyŋ tiımdılıgın ärı qūnarlylyǧy joǧary boluyn jüzege asyru maqsatynda şetelden dändı daqyldardyŋ türlı sorttaryn oblysymyzǧa äkelıp, onyŋ jergılıktı jerge beiımdılıgın tekserude. Zertteu baǧyttarynyŋ taǧy bırı – maldyŋ tölı tua salysymen genotipteu negızınde oldardyŋ mutasiialyq özgergıştıgın, taza tūqymdylyǧyn, aurularǧa tözımdılıgın, önımdılık qasietterın anyqtau. Jürgızıletın zertteuler mal tabyndaryn qūrudyŋ teoriialyq jäne praktikalyq aspektılerın keŋeitude ülken maŋyzǧa ie, sebebı asyldandyru salasyndaǧy jaŋa seleksiialyq şeşımder negızınde qarqyndy tiptı mal ösıruge mümkındık tuady. Ǧalymdar jerasty sularyn şaruaşylyqqa jäne tūrmysqa paidalanuǧa qoljetımdı etu üşın sudy arnaiy sorbentter arqyly süzgıden ötkızıp, onyŋ qūramyndaǧy kermektılıgı men tūzdylyǧyn azaitu baǧytynda ǧylymi jūmystar jürgızgenı de aityldy.
Rektor öz baiandamasynda universitet kadr daiarlau mäselesınde de elımızdegı ekonomikalyq özgerısterdı eskere otyryp, bolaşaq mamandardyŋ käsıbi qūzyrettılıgı men daǧdylaryn qalyptastyru maqsatynda bılım beru salasyna özgerıster engızılgenın jetkızdı. Zaman talabyna sai bılım beru jüielerı engızılıp, sonymen bırge käsıpkerlık bılım berılıp, bıtıruşı tülekterdı keiın özınıŋ biznesın aşatyndai nemese ırı biznes kompaniialarda jetekşı maman qyzmetın atqara alatyndai därejege baǧyttauda. – Jäŋgır han universitetınıŋ qyzmetı memleketpen jäne agrarlyq-tehnikalyq beiındegı biznes industriiasynyŋ ökılderımen özara ıs-qimylǧa negızdelgen. Universitettı damytudyŋ negızgı baǧyttary – agroönerkäsıptık keşen salasyndaǧy innovasiialyq zertteuler jäne bılım men ǧylymdaǧy zamanaui aqparattyq tehnologiialar bolyp tabylady. Öŋırımızdegı ırı käsıporyndarmen jäne öndırıs oşaqtarymen türlı baǧytta kelısımşarttarǧa otyryp, öz maqsat-müddelerımızdı ıske asyryp kelemız, – dedı rektor A.Nametov.
Baspasöz mäjılısınde jurnalister tarapynan qoiylǧan sūraqtar da jauapsyz qalmai, ǧylymi jobalar boiynşa qosymşa aqparattar berıldı.
