Ūlytau oblysy 2019 jyly qūrylyp, Qazaqstannyŋ ortalyǧynda, tarihi jäne mädeni tūrǧydan maŋyzdy jerlermen, sondai-aq bai tabiǧi resurstarymen tanymal öŋır. Oblys industrialdy tarihymen jaŋa damu kezeŋıne endı. 2024 jyldyŋ alǧaşqy alty aiynda Ūlytau oblysynda barlyq sala boiynşa oŋ dinamika baiqaldy.
İnvestisiialar, sonyŋ ışınde şeteldık, 77,4 mlrd teŋgege artty. Oblys basşylyǧy infraqūrylymdy jaŋǧyrtu, tūrǧyn üiler, mektepter, medisinalyq jäne sport nysandaryn saludy negızgı mındetter retınde aiqyndady. Komfortty orta şaǧyn jäne orta biznes (ŞOB) obektılerınıŋ qūrylysyn yntalandyryp, turister men biznestıŋ investisiialaryn tartuǧa baǧyttalǧan. Oblys basşylyǧy respublikalyq biudjetke jäne ırı käsıporyndarǧa täueldılıktı azaitudy közdep otyr. Osy maqsatta biznes üşın qolaily jaǧdailar jasau, jaŋa ideialar men rezervter ızdeu qolǧa alynǧan. Oblystyŋ ekonomikasy 5,2%-ǧa östı, al investisiialar 17%-ǧa artty. Jalpy öŋırlık önım 3,9%-ǧa ösıp, 430 mlrd teŋgeden asty. Stroitelstvo salasynda 20,7% ösım tırkeldı.
Bügınde Ūlytau oblysynda 740 mlrd teŋge kölemınde 26 investisiialyq joba jüzege asyrylyp, olardyŋ 9-y biyl ıske qosylady. 2024 jylǧa arnalǧan oblys biudjetı 209,8 mlrd teŋgenı qūraidy, onyŋ 41%-y respublikalyq biudjetten transfertter men nesieler, al 38,9%-y «Kazahmys» jäne Jairem ken baiytu kombinatynan tüsetın salyqtarǧa tiesılı. Būl käsıporyndar öŋırdıŋ ekonomikasynyŋ negızın qūraidy, jergılıktı tūrǧyndardyŋ äl-auqatyn köteruge jäne jaŋa jūmys oryndaryn aşuǧa septıgın tigızedı. Auyl şaruaşylyǧyn damytu üşın memlekettık qarjylandyru kölemı 5,3 esege artyp, 16,5 mlrd teŋgege jettı. Alaida, mal şaruaşylyǧynda ösım körsetkışterı 0,8%-ǧa tömendedı.
Jezkazgan qalasynda tauyq etı men jūmyrtqa öndırısı boiynşa jaŋa käsıporyndar aşu josparlanǧan, būl azyq-tülık qauıpsızdıgın qamtamasyz etuge baǧyttalǧan. Oblys agrarlyq öŋırlermen yntymaqtastyqty damytuǧa da nazar audarady. Şaǧyn jäne orta biznestıŋ damuy oblys ekonomikasynyŋ maŋyzdy bölıgın qūraidy. 2023 jyly 69 jaŋa biznes nysany aşylyp, būl körsetkış 2022 jylmen salystyrǧanda 26%-ǧa artty. Memleket jastardyŋ käsıpkerlıgın qoldap, granttar arqyly yntalandyruda. Jol infraqūrylymyn jaŋǧyrtu men jaŋartylatyn energiia közderı jobalary oblystyŋ ekonomikalyq äleuetın arttyrudy josparlap otyr. Oblys biudjetı ekı ese ösıp, äleumettık baǧdarlamalar, densaulyq saqtau, bılım beru, mädeniet jäne sportqa investisiialar ūlǧaityldy.
Sonymen qatar, geologiialyq jäne turistık klasterlerdı qūru öŋırdıŋ bolaşaǧyn jarqyn etuge baǧyttalǧan. Turizmdı damytu, mädeniet pen tarihi mūrany saqtau arqyly öŋırdıŋ ekonomikasyn ärtaraptandyruǧa erekşe nazar audarylyp otyr.
Auyl şaruaşylyǧyn damytu
Auyl şaruaşylyǧyn damytu maqsatynda oblysta mal şaruaşylyǧyn, egınşılık pen agrobiznestıŋ ärtürlı salalaryn jaŋǧyrtuǧa arnalǧan baǧdarlamalar ıske asyryluda.
Jergılıktı agrarşylarǧa zamanaui tehnologiialardy engızu, suaru jüielerın jetıldıru jäne ekologiialyq taza önımder öndırısıne köşu baǧytynda şaralar qabyldanuda.
Bılım beru men densaulyq saqtau
Bılım beru jäne densaulyq saqtau salalaryna da zor köŋıl bölınedı. Mektepter men medisinalyq mekemelerdıŋ infraqūrylymyn jaŋǧyrtu, pedagogikalyq kadrlardyŋ bılıktılıgın arttyru jäne densaulyq saqtau qyzmetterınıŋ sapasyn jaqsartu üşın memlekettık biudjetten qarjylandyru kölemı arttyrylǧan. Būl tūrǧyndardyŋ sapaly bılım men medisinalyq qyzmet aluyna mümkındık beredı.
Turizmdı damytu
Oblystyŋ tabiǧi jäne mädeni erekşelıkterı, onyŋ ışınde tarihi eskertkışter men turistık baǧyttar, turistık sektordyŋ damuyna ülken äleuet beredı. Jergılıktı äkımdık turizmdı damytu üşın infraqūrylymdy, qonaq üiler men qyzmet körsetudı jaqsartuǧa erekşe nazar audarady. Osyǧan orai, halyqaralyq deŋgeidegı turistık järmeŋkelerge qatysu, marketingtık strategiialardy jetıldıru qolǧa alyndy.
Jaŋartylatyn energiia közderı
Jaŋartylatyn energiia közderı jobalary da oblystyŋ ekonomikasyn ärtaraptandyruǧa baǧyttalǧan.
Veterinarlyq stansiialar men kün elektr stansiialarynyŋ qūrylysymen qatar, energiia tiımdılıgın arttyru maqsatynda zamanaui tehnologiialardy engızu josparlanuda. Būl şaralar ekologiialyq jaǧdaidy jaqsartuǧa jäne jergılıktı halyqtyŋ äl-auqatyn köteruge yqpal etedı.
Ūlytau oblysy özınıŋ bai resurstaryn tiımdı paidalanu arqyly aimaqtyq ekonomikany ärtaraptandyruǧa, halyqtyŋ ömır süru deŋgeiın arttyruǧa jäne äleumettık-ekonomikalyq tūraqtylyqty nyǧaituǧa baǧyttalǧan keşendı strategiiany ıske asyruda. Oblys tūrǧyndarynyŋ äl-auqatyn köteru üşın bılım beru, densaulyq saqtau jäne äleumettık qyzmetter salasynda naqty şaralar qabyldanyp jatyr. İnfraqūrylymdy damytu, sonyŋ ışınde jol jäne qoǧamdyq kölık jüielerın jaŋartu, öŋırdıŋ käsıpkerlık belsendılıgın arttyruǧa jäne investisiialardy tartuǧa mümkındık beredı.
Sondai-aq, auyl şaruaşylyǧyn jaŋǧyrtu men agrobizneske investisiialar salu, jergılıktı önımderdıŋ sapasyn arttyru jäne azyq-tülık qauıpsızdıgın qamtamasyz etu oblys üşın asa maŋyzdy. Jergılıktı tūrǧyndardy jūmyspen qamtu, jaŋa jūmys oryndaryn aşu jäne käsıpkerlıktı qoldau arqyly ekonomikalyq ösımge qol jetkızu közdelude. Turizmdı damytu, mädeni jäne tarihi mūrany saqtau, jaŋartylatyn energiia közderıne köşu – oblystyŋ bolaşaqtaǧy negızgı baǧyttary.
Būl şaralar Ūlytau oblysyn tek ekonomikalyq emes, sonymen qatar mädeni jäne ekologiialyq jaǧynan da tūraqty öŋır retınde qalyptastyruǧa mümkındık beredı. Sondyqtan, Ūlytau oblysynyŋ damuy tek öŋırdıŋ ekonomikasyna ǧana emes, elımızdıŋ äleumettık-ekonomikalyq jaǧdaiyna da oŋ äser etedı. Aldaǧy jyldary atqarylatyn jūmystar men jobalar oblystyŋ äleuetın odan ärı arttyryp, Qazaqstannyŋ damuyna üles qosatynyna senım mol.
