Jaz mezgılınde Ahmet Baitūrsynūly muzei-üiı janyndaǧy tūlǧaǧa arnalǧan eskertkış-biusttıŋ ainalasyna egılgen gülderdı suǧaruǧa şyqtym.
Ainalany taǧy da bır şolyp öteiın dep bara jatsam, mūrajaiǧa kırer esıktıŋ janyndaǧy jap-jasyl jelektı taptai basyp, eresek ärı eŋgezerdei mektep oquşysy ketıp barady eken. Sabyrymdy jiyp qoiyp, bar dauysymmen aiqai salǧanymdy özım de aŋǧarmai qalyppyn... Äkımnıŋ salyp bergen jaiau jürgınşılerge arnalǧan jol jiegındegı jolmen jürmei, mūrajai ainalasyndaǧy arnaiy otyrǧyzylǧan kögalda nesı bar eken deseŋızşı?! "Qalany güldendıremız" dep Qorşausyz qala jasady. Ony ūǧynyp jatqandary şamaly, özderın qorşaǧan jelektı taptap jür. Qazır mūrajaidyŋ ainalasy adamdardyŋ ışıp-jeitın "ashanasyna" ainalǧan. Onan qalsa, otyrǧan oryndyǧyna deiın syndyryp ketetın, «mädeniettı halyqtyŋ» itterın seruendetetın ornyna ainalyp bara jatqany jandy auyrtady...
Sonymen, gülderdı suǧaruǧa kırıstım. Aŋdasam ötken aptada ǧana otaǧan aram şöpter qaita qaulap şyǧyp ketıptı. Senseŋız, tıptı eskertkış-biustıŋ tasty ırgesınıŋ özın jaryp şyqqanyna taŋ qaldym. Sudy öşıre sala, dereu aram şöpterdı qaita jūluǧa kırıstım, sonda boiymdy öz-özınen aşu biledı. Qairan, tektı tūlǧalar, qairan Alaş Arystary. Osyndai oilary nadandyqtyŋ jetegınde qaulap öser «aram şöpterdıŋ» kesırınen şermende qaldyŋyzdar ǧoi. Olardy tübegeilı jūlyp tastauǧa qauqary jetpedı. Äitse de, tektı tektılıgın, biıkte ärqaşan tūratyndyǧyn tübınde däleldep şyqty. Nege deseŋız, sol «aram şöpterdı» jūlyp tastap, olardan ärqaşan biık ekendıgın ūqtyryp tūratyn sebepkerler älı de bar. Ol ūrpaqtan-ūrpaqqa jalǧasatyny da sözsız. İä, jastarǧa senıŋızder! Bızdıŋ aramyzda senımderıŋızdı aqtar myqty ūlt janaşyrlary bary anyq. Osyndai oilardyŋ jetegınde otyryp "älgı aramşöpterdı" typ-tipyl ettım. İä, qaita qaulap şyǧary sözsız. Äitse de, menen keiın de ony otaityn, hoş iıstı güldıŋ odan ärı jaiqalyp tūruyn qalaityn jandardyŋ baryn esıme aldym da, erıksız ornymnan qozǧaldym...
Arada köp künder ötpei-aq, būl oiym rasymen öz şeşımın tapty! Almaty qalasy Qoǧamdyq damu basqarmasynyŋ qoldauymen qolǧa alynǧan «Jastar onlain» jobasynyŋ aiasynda «Adyrna» ūlttyq-etnografiialyq bırlestıgı» Ahmet Baitūrsynūly mūrajai-üiınıŋ aulasyn abattandyru maqsatynda gülder egudı qolǧa aldy. Eŋgezerdei oquşynyŋ basyp ötken jolyn jabu üşın būl gülderdı sol orynǧa egudı jön kördık. Qazır mūrajai ainalasynan öte qalsaŋyz, jaiqalyp tūrǧan gülderdı köresız. Jekemenşıkke ötu saldarynan memleket qarauynan tys qalǧan Ūlt ūstazynyŋ üiı keibır janaşyr jastardyŋ nazarynda bolǧany köŋıl quantarlyq.
«Ataŋnan mal qalǧanşa, tal qalsyn» degen osy bolar.
Jansaia Sman,
Ahmet Baitūrsynūly muzei-üiınıŋ ǧylymi qyzmetkerı, Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU magistranty
