«Jastardyŋ resmi saittardan dıni aqparattar alǧany dūrys»

Jastar arasynda dıni ekstremizmnıŋ aldyn alyp, äleumettık jauapkerşılıktıŋ maŋyzyn tüsınu öte özektı bolyp otyr. Är türlı äleumettık jelıde terıs dıni aǧymdy nasihattaityn uaǧyzşylardan jastar qalai saqtanǧan jön? Sondai-aq Qazaqstan mūsylmandary dıni basqarmasynyŋ imamdary keibır uaǧyzdary qoǧamda nege rezonans tudyrady? Osy jäne özge de sūraqtarǧa «Sapsan» strategiialyq ortalyǧynyŋ teolog-keŋesşı mamany  Dınmūhammäd Äbubäkırūly jauap berdı. «Jastar dıni ekstremizmdı boiyna sıŋırıp aluy mümkın» Dınmūhammäd Äbubäkırūly qazırgı jahandanu kezeŋınde jastar internet jelısı arqyly aqparat alyp otyrǧanyn aitady. Äitse de ol äleumettık jelıdegı barlyq aqparatty paidaly dep aitu qiyn ekenın eskerttı. «Sebebı olardyŋ ışınde zaŋ būzuşylyqqa itermeleitın aqparattar bar. Mysaly dıni ekstremizmdı «Dıni bılım» dep alyp jatqan jastar barşylyq. Naqtyraq aitsam internet jelısındegı köptegen jarnamalardy körıp alady da, dıni bılım alyp jatyrmyn dep oilaidy. Al şyn mänısınde ekstremistık toptardyŋ video sabaqtaryna qatysyp, kerı ideologiiany boiyna sıŋırıp jatyr. Sonyŋ saldarynan qoǧamnan bölınıp, jeke dara jaǧymsyz mınez-qūlyqtar qalyptasta bastaidy. Bylaişa aitqanda bızdıŋ qoǧamǧa degen negativtı tüsınık qalyptastady. Eger osyndai ideologiiany boiyna sıŋıretın bolsa, internet jelısı azamattarǧa öte qauıptı ekenın aityp ötken jön. Öitkenı Qazaqstan Respublikasynyŋ qylmystyq kodeksınde ekstremistık ıs-äreketke ügıtteuge bailanysty 256 bap bar. Ökınışke qarai mūndai äreket qazır internet jelısı arqyly qatty taralyp ketıp jatyr. Äleumettık jelıdegı maqala men post Qazaqstan Respublikasynda tyiym salynǧan bola tūra ony repost jasaityn bolsa, ol adam qūqyq būzǧan dep tanylyp, jauapkerşılıkke tartylatyn bolady. Qazır osy aqparatty mektepten bastap, kolledj, joǧary oqu oryndarynda oqityn oquşylar men studentterge jetkızıp jatyrmyz. Sebebı internet jelısınde qandaida bır bılımdı alu qauıptı ekenın esten şyǧarmaǧan jön. Aşyǧyn aitsam jastar dıni ekstremizmdı boiyna sıŋırıp aluy äbden mümkın. Bızde äleumettık jelıde aqparat aludy dūrys dep sanaityn adamdar bar. Sonyŋ saldarynan qoǧamda bölınuşılık paida bolady. Al bız jastarǧa resmi saittardan dıni aqparattar alǧandaryŋyz dūrys dep keŋes beremız. Mysaly Qazaqstan mūsylmandar dıni basqarmasy men Mädeniet jäne aqparat ministrlıgıne qarasty Dın ısterı komitetınıŋ saittary men jeke paraqşalary bar. Dınge bailanysty sūraqtardy sol mekemelerge qoiyp, özıŋe qajettı jauapty aluǧa bolady. Osy arqyly bız tüsındırme jūmystaryn jürgızemız», – deidı ol. «QMDB-nyŋ fatua.kz saity jaqsy jūmys ıstep jatyr» «Resmi dıni bırlestıkterdıŋ aqparat keŋıstıgındegı jūmysyna qalai baǧa beresız? Soŋǧy kezderı müftiiatta jūmys ısteitın imamdar halyqqa terıs aqparat beretın sekıldı. Mysaly «Diplom alyp, magistraturaǧa tüsudıŋ qajetı qanşa, o düniede onyŋ qajetı qanşa?» degen sekıldı sözder aitylady. Endı bır imam «Ainalaiyn» degen söz Qaǧbany ainalǧannan şyqqan» dese, endı bırı «Balany qyrqynan şyǧaru balaǧa qatysy joq, ol äielderdıŋ tazaruynan şyqqan dünie» dep uaǧyz aityp jür. Qoǧamda rezonans tudyrǧan pıkırlerdıŋ aityluy qanşalyqty oryndy?» dep teologtan sūradyq. Dınmūhammäd Äbubäkırūlynyŋ aituynşa, är adamnyŋ öz deŋgeiı bar. «Mamandandyrylǧan imam bır taqyrypta aşyq aituy mümkın, al qatardaǧy imam bır taqyrypty belgılı deŋgeide ǧana bıluı mümkın. Bır sözben aitqanda ekı imamnyŋ jauaby ekı türlı boluy mümkın. Qoǧamda dıni analiz jasaityn adamdar paida boluy dıni sauattylyǧy joǧarlauda, aqyl-oiynyŋ ösuıne äser etetın dünie dep bılemın. Sebebı bäsekelestık, sūraq bolǧan jerde bılım men mädeniet sekıldı dünieler damityny sözsız  Bıraq internet jelısınde dıni bırlestıkterdıŋ jūmysy joǧary deŋgeide dep aitu qiyn. Sebebı qazırgı uaqytta şetelde otyryp alyp, Qazaqstan jamaǧatyna ügıt-nasihat jūmysyn jürgızu oŋai dünie», – deidı teolog.