Qazaqstandaǧy äskeriler özderın özgelerden erekşelep jüretın bes jūldyzdy alǧaş bederlegen öz ata-babalary ekenın bıle me eken? Äi, qaidam… Degenmen, öte ejelden aspan syryna qanyq babalarymyzdyŋ būl önertapqyştyǧyna qairan qaluǧa da bolmaidy.
Şyǧys Qazaqstandaǧy Şılıktı qorǧanynan altyn besjūldyz ülgısındegı tüime tabylǧanda jūmǧan auzymyzdy aşpaǧan edık. Şılıktınıŋ Oŋtüstık-batysynda Tarbaǧatai, şyǧysynda Sauyr-Saihan jäne soltüstıgınde Maŋraq taularymen qorşalǧan ülken alypta tızılgen qorǧandar tızbegınen tūrady. Älgı qabırhanadan altyn būiymdar är jerden, är qabattan kezdese bastaǧan. Būl japsyrmalar som altynnan qūiylǧan äşekei dünieler, iaǧni taza qūima altyndar. Olardyŋ ışındegı eŋ ülkenı – arqardyŋ müsını. Sondai-aq ekı būǧynyŋ müiızı aiqasyp tūrǧanyn beineleitın altyn japsyrma “Mäŋgı älem bäiteregı” örnegın eske tüsıredı. “Al bır-bırımen tūmsyq tüiıstırıp tūrǧan ekı tautekenıŋ basy keipınde jasalǧan japsyrmadan üş siujettı köruge bolady. Onyŋ bırınşısı, qos tautekenıŋ basy desek, ekınşısı, tura qarap tūrǧan barystyŋ beinesı. Üşınşısı, osy japsyrmany jatqyzyp qoiyp qyrynan qaraǧanda, onyŋ ūşyp bara jatqan qūsqa ūqsaityndyǧy. Būl naǧyz öner şyŋy.
Asa bır geometriialyq däldıkpen jasalǧan besjūldyz beinelı tüime de erıksız taŋdandyrady. Bes jūldyzdyŋ qyrlary men tüimenıŋ jiekterı jıŋışke altynmen kömkerılgen. Syrty da tügel altyn. Tüimenıŋ ortasyndaǧy jūldyzşanyŋ özı kök tünıkeden (emaldan), jūldyzşanyŋ şetı aq tünıkeden tūrady. Sondai-aq, besjūldyz saqtarda patşa bilıgınıŋ belgısı bolǧandyǧy jönınde de qosymşa derekter bar. Bügınde bükıl jahan äskeri belgı retınde paidalanatyn besjūldyzdyŋ – atasy qazaqtar ekenın nege bılmeimız.
Saǧyn SERIK
