«Ūlylardyŋ tuǧan künı bolady, ölgen künı bolmaidy» degen söz qazaqtyŋ dara tuǧan dala kompozitory, küi anasy Dina Nūrpeiısovaǧa arnalmasa kerek. Olai deitınımız, jasy ūlǧaiǧan şaqta ūlttyq önerımızdı respublikamyzdan tysqary jerlerge şyǧaryp, ekı şektı dombyranyŋ qoŋyr ünımen talai jürekterdı şymyrlatqan küi anasy Dina şeşeidıŋ ömırden ötken künı, 31 qaŋtardy jūrtşylyq tuǧan künı dep şatastyrumen keledı.
Osy künı Dina şeşemızdıŋ töl tuyndylary onyŋ esımımen atalatyn orkestrmen oryndalyp, oblystyŋ barlyq muzykalyq oqu oryndary men orta mektepterde ūlttyq önerdıŋ qaitalanbas qūbylysyna täntı etetın ruhani läzzat syilaǧan äsem qoŋyr keşter jyl saiyn ūiymdastyrylady. Būl talantyn jazbai tanyǧan qazaq halqynyŋ önerge degen qūrmetı ekenı sözsız.
Dina — qazaqtyŋ dala sazgerlerı Ūzaq, Däuletkerei, Türkeştıŋ küilerın osy zamanǧa jetkızgen, ūly küişı Qūrmanǧazynyŋ batasyn toǧyz jasynda alǧan töl şäkırtı. Ömırınıŋ soŋyna deiın özıne deiıngı dala sazgerlerınıŋ küilerın naqyşyna keltıre oryndap, bügınge jetkızıp, zamanyna qarai özı de tyŋ tuyndylardy düniege äkeldı.
Küi anasynyŋ Almatyǧa keluı, sol kezdegı el ışındegı talanttardy ızdep, bır ortaǧa şoǧyrlandyrudy maqsat etken öner tarlandaryna oŋai bolmaǧanyn — bügıngı ūrpaq esten şyǧarmaǧany dūrys.
Dina Nūrpeiısovanyŋ ǧajap küişılıgın küllı älemge paş etuge sebepşı küişı-kompozitor Smaǧūl Köşekbaev ekenın aǧa ūrpaq bılgenımen, qazırgı ūrpaq jadyna saqtauy ekıtalai. 1936 jyly Almatyda ötken körkem önerpazdar baiqauynda jüldelı oryn alyp, qazaq filarmoniiasyna dombyraşylyq qyzmetıne qaldyrylyp, 1940 jyly Mäskeu konservatoriiasy janyndaǧy qazaq studiiasynyŋ kompozitorlyq kursyn bıtırgen Smaǧūl Köşekbaev «Botagöz», «Jaz», «Mai gülı», «Bızdıŋ än», «Dauyl», «Saǧynyş», «Brigada jyry», «Bız kelemız», t.b.än-romanstardyŋ avtory. Qūrmanǧazynyŋ «Erteŋ ketem», «Lauşken», «Povestka» küilerın E.G.Brusilovskiige notaǧa tüsırtken eŋbegı jäne bar. Smaǧūl Köşekbaev 1936-1937 jyldary tuǧan jerı Atyrau oblysy, Qūrmanǧazy audanyna qarasty Kotiaev auylyna keledı. Sol kezde ol, auyl maŋynan estıgen jannyŋ esın alatyn ǧajap küidıŋ būryn-sondy estımegen äuezıne taŋǧalyp, küi kümbırı estılgen jaqty betke alyp jürıp kele jatyp, küi şertıp otyrǧan bır äielge tap bolady. Ol özın «Dinamyn» dep tanystyrady. Küilerdı bırınen soŋ bırın qara şanaqtan tökken dombyraşynyŋ şertken küiıne tamsanǧan düldül küişı S.Köşekbaev Almatyǧa kelgen soŋ, qazaq muzykasyn zertteuşı kompozitor Ahmet Jūbanovqa osy oqiǧany baiandap beredı. Ūlt önerıne beijai qaramaǧan A.Jūbanov Naryn tösınde otyrǧan Dina şeşeidı Almatyǧa alyp keludı S.Köşekbaevtyŋ özıne tapsyrady.
Elde joqşylyq jailaǧan jyly küişı Dinany ızdep barǧan S.Köşekbaev tumysynan daryny asyp tuǧan küi anasyn Almatyǧa jetkızu üşın özınıŋ kölıgın satuǧa mäjbür bolady.Söitıp, poiyzben talai täulıktı artqa qaldyryp, öner ordasy Almatyǧa jetedı. Qūrmanǧazynyŋ şäkırtı Dinany Almatyǧa jetkızu arqyly Smaǧūl Köşekbaev küi önerınıŋ ūrpaqqa jetuıne ölşeusız eŋbek sıŋırdı. Almatyǧa alǧaş qadam basqan sätte, «Öjet» degen jerdegı jer üige tūraqtaǧan Dina şeşeidıŋ küiın tyŋdau üşın künde derlık sazgerler jinalyp, Dina şeşeidıŋ qara şanaqtan tökken küilerın notaǧa tüsırıp, orkestrge oryndauǧa laiyqtaǧan. Qazaqtyŋ ūlttyq muzykasyn älemge moiyndatqan dara talant iesı Dina şeşeidıŋ öner ordasy Almatyǧa baryp, küi atasy Qūrmanǧazynyŋ küilerı nota bolyp qaǧaz betıne tüsıp, türlı aspaptarda oryndaluyna sebepker bolǧan osy oqiǧany bız bügıngı jäne keler ūrpaqtyŋ jadynda qalsyn dep jazyp otyrmyz. Sebebı jasy jetpıs beske kelgende, tuǧan jerınen jyraqqa ketu — Dina şeşei üşın oŋai bolmaǧanyn bügıngı ūrpaq bıluı tiıs.
Tūrsyn QALİMOVA,
Atyrau oblysy
«Aiqyn».
