Men keşe paraqşamda "Qordai men Pekin arasy" degen şaǧyn jazba jariialadym.
Būl --jai aqparat üşın ǧana.
Mäselenıŋ mänı öte-öte tereŋde.
Huseimen qol ūstasyp Pekinge baryp, qorjynynyŋ ekı basyn qompityp keletın qazaqstandyqtardyŋ qatarynda özımızdıŋ qazaqtardan bastap är ūlttyŋ ökılderı bar.
Sapary bır baǧytta bolǧanymen, qojasyna jaǧu men jaǧynu jaǧynan olar özara ıştei qatty bäsekeles.
Pekin jalpy "mūǧajyrlaryna" qol ūşyn az sözyp jatqan joq.
"Qaz orǧanyna semıredı"-dep, qazaq "mūǧajyrlar" arqadan qaqqanǧa mäz bolyp jürgen şyǧar, bıraq Pekinnıŋ büiregı Qordaiǧa köbırek būrylatyny jasyryn emes.
Elımızdegı düngenderdıŋ jan sanynyŋ ösu körsetkışı qarqyndy körınedı.
Al, ekonomikalyq quaty myqty. Balalarynyŋ "qos tılde", qosymşa qytai tılınen de qatar bılım alyp jatqany baiqalyp tūr.
Ony Qytaidyŋ ortalyq telearnalary dürkın-dürkın körsetıp qoiady.
Pekin tıptı, öz sözderımen aitqanda, osy "Şeteldegı otanşyl qairatkerlerıne" arnap Qazaqstannan qytai tıldı gazet, köp tıldı sait ta aşyp bergen.
Almatyda arnaiy qytai tılın üiretetın oqu oryny da bar desıp jür jūrt...
Baiqap otyrǧan bolarsyz, Qordaida bır myqty senım, bıreuge arqa süieuşılık jäne aibar bar.
Äne, jai töbelesten bastalǧan jaǧdaiǧa suyq qaru köterıp şyǧa keldı. Töbeles soŋy qaruly qaqtyǧysqa jalǧasyp, adam ölımımen aqyrlasty. Jäne ol baqandai jet-segız adam.
Esterıŋızde bolsyn, būl da basy.
Eger, Ädılet ministrlıgıne tırkelgen qoǧamdyq bırlestıkterdı retke salyp, olardyŋ şetelmen, äsırese, Qytaimen barys-kelısı jiılerın qataŋ baqylaudy, kerek bolsa jūmysyn toqtatudy, jauapty tūlǧalaryna tekteudı bilık qolǧa tezdetıp almasa, būdan da zor ökınışke qaluymyz äbden mümkın!
"Qytaişyldar" atanyp jürgen būl top özderınşe qaitarynda Qytaidan Qazaqstanǧa "qūpiia aqparat" ala keledı eken-mys.
Eger, bızdıŋ "ştirlisterdıŋ" türı "husekeŋder" bolsa, onda jetısken ekenbız?!!
Mūsylman atulyny qamap, beitterdegı belgılerın jūlyp, meşıtterdı qiratyp jatqan Qytaidyŋ Qordai mūsylmandaryna esıgı aiqara aşyq.
Aq taqiialy aǧaiyn Mekkeden körı Pekinge köbırek ziiarat etıp tūratyn sekıldı.
"Qytai men Qazaqstan halyqtary – tatu körşı, ärıptes, bır-bırıne tuys. Qūdaidyŋ özı osy tarihty jäne şyndyqty özgerte almaidy», - dedı Qytaidyŋ Qazaqstandaǧy tötenşe jäne ökılettı elşısı Chjan Siao.
Siao "tuys" degen sözdı beker aityp otyrǧan joq! Sırä, osy "mūǧajyrlaryn" meŋzep otyrǧan bolsa kerek!!
Mıne, Chjan Siaodyŋ "tuystarynyŋ" ıstep jürgen hareketı.
Bız bügın "Düngen qyzy armanym..." dep ändetıp jürgende, erteŋ olardyŋ Qazaqstan men Qyrǧyzstannyŋ ortasynan "Qordai İslam avtonomiialyq audanyn qūryp beresıŋ!!!"-dep, Ai-jūldyzdy jasyl bailyǧyn köterıp şyǧyp, avtomattaryn kezep tūrmasyna kım kepıl?!!
Men bütın bır etnosqa qara küide şaptaudan, ärine, aulaqpyn. Bıraq, husekeŋderdıŋ jürıs-tūrysy men Qytaidyŋ tym "qamqor köŋılı" menı osy oilarǧa köbırek jeteleidı.
Demek, Qordai qazaq pen qyrǧyzdyŋ ortaq oilanatyn nüktesı!
Auyt MŪQİBEK QR prezidentı janyndaǧy Ūlttyq qoǧamdyq senım keŋesınıŋ müşesı
