El ışınde Qazaqstan halqy Assambleiasyna qatysty türlı pıkır aitylady. Osydan bırneşe jyl būryn Tūrsyn Jūrtbai «Assambleia tarqatylmai, Qazaq elı tolyq täuelsız el bola almaidy» degen bolatyn. Osy saryndaǧy pıkırler Qordaidaǧy jaǧdaidan soŋ «Assambleiany nege asqaqtata beremız» dep batylyraq aityla bastady. Olar «Assambleia älı de öz mındetın dūrys atqara almai otyr. Şyn mänınde, Assambleianyŋ eŋ basty jūmysy – halyqtardyŋ arasynda bolyp, olardyŋ dostyǧy qandai» degen sūraqtarǧa jauap ızdeu bolatyn.
«Qazaqstandaǧy ūlttar arasynda şeşılmei jatqan mäselelerdı qalai şeşuge bolady»degen sūraqtarǧa jauap ızdeuı kerek edı. Şyndyǧynda, el ışınde elşılık qyzmet atqaryp, qazaq dalasyna bır kezderı aryp-aşyp jetıp, adam qataryna qosylyp, aman qalǧandardyŋ ūrpaǧyna: «Şaŋyraqqa qarai jürıŋder, şyraqtar», - dep otyratyn osy ūiym» deidı.
Saiasattanuşy Dos Köşım «Qazaqstan halqy Assambleiasy kerek» degen pıkırde. «Assambleiany saiasi joba retınde qoldaimyn. Memleket türlı diaspora ökılderın bır ideiaǧa baǧyttap otyruy üşın Assambleia kerek. Būl Qazaqstanda tūratyn özge ūlttardyŋ qazaq ūltymen integrasiialanuy üşın kerek» deidı Dos Köşım.
Dos Köşımnıŋ paiymdauynşa, Assambleiany osy maqsatpen qūrǧan bilık ony keiın ūmytyp, esten şyǧaryp alǧan siiaqty.
«Osydan bırneşe jyl būryn Tıl komitetımen jobany bastadyq. Aimaq –aimaqqa şyǧyp, özgerıp jatqan jer ataulary, qazaqtyŋ tılı men tarihy turaly jūmys jürgızdık. Keiın äbden orystanyp ketken qazaq azamattarynyŋ özderı «Osy künge deiın qaida jürdıŋızder? Mūndai jobalar el arasyna kerek» degen pıkırlerın aitty. Rizaşylyqtaryn bıldırdı» deidı Dos Köşım.
Dos Köşım Assambelianyŋ mındetı tar şeŋbermen şektelıp qaluyna bilık de jauapty ekenın aitady.
Dos Köşımnıŋ tüsındıruı boiynşa, 2020 jyly bızdı talai synaq kütıp tūr. Biyl halyq sanaǧy ötedı degen söz bar. Aldaǧy halyq sanaǧynda elımızdıŋ azamattyǧyn alǧan alǧaşqy «qytai diasporasy» da tırkeledı. Qytailardy diaspora retınde moiyndap, Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ müşelıgıne tırkeitın bolsaq, olarǧa bız öz qolymyzben elımızdıŋ qytailanuyna jol aşyp beretın bolamyz. «Sondyqtan, memlekettık bilık aldaǧy uaqytta qazaq ūlty jäne Qazaqstanda tūratyn özge ūlttar degen ūǧymdy Assambleia ökılderınıŋ auzymen aitqyzuy kerek. Būl mäselenı keşıktıruge bolmaidy. Sebebı Qazaqstan azamattyǧyn alǧan qytai ūltynyŋ ökılderı erteŋ sany basym ūlt retınde Parlamentten oryn sūraidy. Būl degen söz «aşyqtan aşyq qorǧalady» degen söz. Sondyqtan, memleket osyndai tüiını kürmeulı tūrǧan problemalardy şeşuge Assambleiany qoldanu kerek» deidı Dos Köşım.
El ışınde Assambleia degen bızde ǧana bar degender qatelesedı. Germaniiada nemese Chehiiada az ūlttardyŋ mäselesımen ainalysatyn ministrlıkter bar. Olar būl mäselenı bızdıŋ Assambleia tärızdı qoǧamdyq ūiym emes, memlekettık ūiym retınde şeşedı.
«Mümkın, täuelsızdıktıŋ alǧaşqy jyldarynda bız de būl ūiymdy ministrlık deŋgeiınde qūrǧan kezde olardyŋ missiiasy qazırgıdei özge ūlttardyŋ salt –dästürın ǧana nesihattaumen şektelıp qalmaityn edı. Sebebı örkenniettı elderde az ūlttar mäselesımen ainalysatyn ūiymdar özge ūlttardyŋ memleket atauyn alyp otyrǧan ūltpen integrasiialanuy, basqaşa aitqanda bır ūlt – bır memlekteke ainaluy üşın jūmys ısteidı. Bızge de Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ jūmysyn soǧan baǧyttau kerek. Būl Qazaqstannyŋ Japoniia nemese Germaniiadaǧydai mono ūltty memleketke ainaluy jolynda köpır boluy kerek. Sondai künge jetken kezde bız onyŋ jūmysyn kerek etpeitın bolamyz» deidı Dos Köşım.
Qoǧam jäne memleket qairatkerı Däulet Sembaev ta osy pıkırdı qoldaidy. «Äuel basta Nūrsūltan Äbışūlynyŋ Assambleia turaly ideiasyn qoladamaǧanmyn. Bıraq onyŋ qajettıgıne keiın közım jettı. Köp ūlttylyq bızdıŋ taǧdyrymyz. El ışı bolǧan soŋ ūlttar arasynda tūrmystyq deŋgeidegı janjal bolyp tūrady. Sol kezde jekelegen ūlttardyŋ qatelıgı qazaqtyŋ emes, sol ūlt ökılınıŋ sözımen moiyndaluy kerek. Sol ūlttyŋ ökılı qandastaryn sabyrǧa şaqyruy kerek. Būl jaǧynan alǧanda Assambleia öz mındetın oryndap jür. Bıraq būl ūiymǧa jükteler mındet auyr. Onyŋ bärı memlekettık saiasattyŋ jelısımen retteluı kerek. Eger, Assambleia özge ūltttardyŋ qazaq ūltymen integrasiialanuy üşın jūmys ıstese, äu bastaǧy missiiadan auytqymaidy. Sol sebeptı qazaq ükımetı Qazaqstan halqy Assambeiasy jūmysyn osy baǧytqa qarai üilestıruı kerek.» deidı.
Rauan Iliiasov,
«Adyrna» ūlttyq portaly
