Köbıne qazynaly qarttarymyzdan, asyl äjelerımızden, ardaqty analarymyzdan "ainalaiyn" degen jyly sözdı estıp jan-jüregımız eljırep, tūla boiymyz tebırenıp jatady. "Ainalaiyn, qūlynşaǧym, abaila!", "qylyqtarynan ainalaiyn", "Allam bere salǧan, ainalaiynym" jäne sol siiaqty näzık, jyly sözdermen nemerelerın erkeletıp, mäpelep jatatyn atalarymyz ben äjelerımız de az emes. Adamdy alastaǧanda da, ydys synǧanda da basynan ainaldyrady.
Sız joǧarydaǧy ainalaiyn sözınıŋ tübınde tamyry tereŋ tarih, qandai män men maǧyna jatqanyn bılesız be?! Eger bılmeseŋız, jaqynyraq otyryp, zeiın qoiyp oqyŋyz. Özımde jaqyn arada onyŋ tek qana söz emes, ǧasyrlar boiy söz türınde saqtalyp kele jatqan ejelgı saltymyz ekenın bılıp , bılgenımmen sızdermen bölısudı jön kördım.
Būryndary qazaq otbasynda kışkene bala iaki jas jetkınşek syrqatqa şaldyǧyp auyrǧanda äkesı , anasy nemese egde jastaǧy adam sol jastyŋ sauyǧyp , dertınen aiyǧyp, janyn aman alyp qalu üşın osy yrymdy jasaityn bolǧan. Onyŋ bızge jetken 2 türı bar . Alǧaşqysy, balasy auyrǧanda äkesı kiımın terısıne audaryp kiıp, moinyna beldık ılıp, onyŋ "tömengı älemge tüskenın" bıldırıp, balasyn ainala bastasa , ekınşı jaǧdaida qariialarymyz kiız üidıŋ däl ortasyna nauqasty jatqyzyp, üş märte ainalyp, esıkke kelgen sätte: "ainalaiyn", - dep dauystaidy eken. Būl yrymnan keiın, eŋ qyzyǧy, jas sauyǧyp, sol yrymy jasaǧan qart auruǧa şaldyǧyp nemese jan täsılım etetın bolypty. Qazaq sodan berı būl asyl sözdı ūmytpai , balalaryna: "Ainalaiyn",- dep emırenedı eken. Ondaǧysy: "Senıŋ jolyŋda menıŋ janym qūrban", "senıŋ mūŋyŋdy maǧan bersın",- degenı eken.
Oilaŋyzşy, qazaǧymnyŋ bır ǧana sözınde qanşama tylsym, janaşyrlyq, meiırımdılık pen balaǧa degen şeksız mahabbat jatyr.
Ainaldyru - ejelgı dästürdıŋ sarqynşaǧy bolǧanymen,mūnyŋ artynda türkı däuırınen kele jatqan senım tūr . Osy tūsta söz qadırın jetık tüsıne bılgen aǧamyz Käkımbek Salyqovtyŋ:
"Bükıl älem söilegende bır tılde,
"Ainalaiyn" degen sözdı saqtarmyz", - degen öleŋ joldarynyŋ tüpkı ūǧymyn endı ūqqandaimyn. Oilanyp qarasaq, "ainalaiyn" sözı eşbır özge tılge audara da, özge ūltqa tüsındıre almaidy da ekenbız. Iаǧni, ol - tek bızdıkı. Būl jaily qazaqtyŋ bırtuary Oljas Süleimenov atamyzdyŋ:
"Ainalaiyn-chudesnoe slovo,
Jal ,chto russkii ego ne poimet.
Obiasnit ia gotov emu snova,
Tolko bedno zvuchit perevod" - degen öleŋ joldary sözımnıŋ astaryn aişyqtap tūrǧandai.
Bügınde būl yrym joǧalyp ketse de, ainalamyzda "ainalaiyn" sözı öz sänın joǧaltpaq emes. Jüregıme būrynnan jaqyn sözdıŋ maǧynasyn odan ärı ūǧyna tüskennen soŋ , şyn jaqyndarymnyŋ qaiǧysyn özıme alyp, mäselesın şeşe almasam da, qol ūşyn sozu maqsatynda , uaiymnan qajyp jürgen baǧalalylaryma ıştei ǧana sybyrlap qaitalai bastadym. Olardyŋ jarasyn jeŋıldetıp, demeu bolu üşın...
Aqbota Nysanbai,
Tūran universitetınıŋ 1 kurs studentı
