QR DSM Qoǧamdyq densaulyq saqtau ūlttyq ortalyǧy densaulyqqa qatysty balalar arasynda jürgızılgen saualnamany jariialady.
HBSC zertteu jasöspırımder arasynda temekını tūtynudyŋ auqymy men erekşelıkterın körsetıp berdı.
Osyny nazarǧa ala otyryp, QR DSM Qoǧamdyq densaulyq saqtau ūlttyq ortalyǧy 2018 jyly mektepterde 11-15 jas aralyǧyndaǧy balalarǧa «Mektep jasyndaǧy balalardyŋ densaulyqqa qatysty mınez-qūlqy» (HBSC) taqyrybynda saualnama jürgızdı.
QDSŪO jürgızgen ūlttyq saualnama derekterı Qazaqstandaǧy 11, 13 jäne 15 jastaǧy 36000-ǧa juyq oquşy ömırınde äiteuır bır temekı tartyp körgenının (4,8%) körsetedı.
11 jastan 15 jasqa deiıngı aralyqta temekı tūtynuşylar sany üş esege artqan, būl rette qyzdarǧa qaraǧanda 15 jastaǧy er balalar temekını köbırek tartady.
Auyldyq jerlerde tūratyn balalar qala balalarymen salystyrǧanda temekını sirek şegedı.
Taiaudaǧy temekı şegu, iaǧni soŋǧy 30 kün ışınde temekı şegu er balalar arasynda edäuır artty, 11 jastaǧylar arasynda 2%, 13 jastaǧylar arasynda 2,7% jäne 15 jastaǧylar arasynda 6,7%-ǧa köbeidı. 11,13 jäne 15 jastaǧy qyzdar arasynda taiaudaǧy temekı şegu täjıribesı tiısınşe 2%, 1,8% jäne 3,5%-ǧa köbeigen.
11, 13, 15 jastaǧy oquşylardyŋ 2,5% -y kün saiyn temekı şegedı. Kün saiyn temekı şegu ūl balalar arasynda 13 jastan 15 jasqa deiın artyp otyr.
Sondai-aq, elektrondy sigaret jäne qyzdyrylatyn temekı önımderı jahandyq temekı ındetıne qarsy küres üşın problema tuǧyzady.
Elektrondy sigaretterge keletın bolsaq, QDSŪO derekterı 13000-ǧa juyq jasöspırım (14%) jäne 5600 qyz (6%), 15 jastaǧy mektep oquşylary, bolmaǧanda 1-2 kün elektrondy sigarettı şegıp körgendıgın körsetıp otyr.
Aita ketu kerek, elektrondy sigaretterde, ädette nikotin bolady, ol küştı täueldılık tudyrady jäne midyŋ damuyna ziian keltıruı mümkın.
QR DSM Qoǧamdyq densaulyq saqtau ūlttyq ortalyǧynyŋ ǧylym jäne käsıbi damu bölımınıŋ bas mamany Şynar Abdrahmanovanyŋ pıkırınşe, jastardy temekı önımderın tūtynudan qorǧauǧa bolady, eger:
- Ata-ana özderı temekı tartpai, balalaryna ülgı bola bılse; Olar jastarmen temekınıŋ ziiany turaly söilese alady.
- Ata-ana men otbasy müşelerı üide temekını qoldanbau erejelerın qoldanatyn bolsa;
- Äkımşılık pen mūǧalım mektepte temekısız saiasatty qoldanatyn bolsa;
- Medisina qyzmetkerlerı jastarǧa kez kelgen temekı önımderın tūtynuǧa qarsy keŋes berıp otyrsa; onda jastardy ziiandy ädetten aryltuǧa bolady.
"Adyrna" ūlttyq portaly
