Bir adamǵa shegeni durys qaqpaı jatsyń dep meıirlenip, kúlip aıtsań, ol balǵasyn teris ustap alǵanyn túsinip, shegeni durys jaǵymen qaǵa bastaıdy. Nemese, sorpa jasap jatqan adamǵa kókónisti sýyq sýǵa emes, qaınaǵan sýǵa qos, aldymen arshyp, jýyp, týrap al deseń, ol tyńdaıdy. Esi durys adam paıdaly sózdi tyńdaıdy. Máselen, eger sen «qıys ketipsiz, keri qaıtyp, ońǵa burylsańyz, baratyn jerińizge týra jetesiz» deseń, ol adam da alǵysyn aıtyp kete barady. Mundaı sózdiń bári suranysyna qaraı aıtylady. Eger bir adam surasa, kómekke muqtaj bolsa, ol suraıdy, sen jaýap beresiń.
Al, keı jaǵdaıda adam: «Osy men ne istep júrmin?» de suraıdy. Sen kózge kórinip turǵan anyq zattardy tizesiń. Biraq balaǵa aıǵaılaýǵa bolmaıdy. Iakı, áıelińdi boqtaýdyń qajeti shamaly. Únemi bir zatty qaıtalaı berýdiń de qajeti joq. Beıtanystarǵa tún ishinde hat jazba, qońyraý shalyp, mazasyn alma. Kúndiz de abaılap habarlasqan abzal. Kúıeýińe bir kúnde júz ret hat jazyp, mazasyn ketirme. Juma saıyn iship, mas bolýdyń da keregi joq. Mundaı jaǵdaıda seni tyńdap, aqylyńdy ala qoıar deımisiń? Joq. Bolmasa, basyn ızep, maqul deı salady. Biraq ózin basqasha aqtap alady. Balǵany teris ustaǵan kúıi shegesin qaǵa beredi. Al, eger qatty jaqtyrmasa – seni boqtap, ursyp, óziniń basqasha oılaıtynyn aıtar, al sen sebep taýyp, soqtyǵyp tursyń deıdi. Men temeki tartqan soń jótelmeımin, tek júıkem tozǵan soń jótelem der. Óz balamdy ózim tárbıelep alamyn deıdi. Bárine jumys kináli deıdi.
Nege bulaı? Nege adam baqytsyzdyǵyna jarmasa beredi? Bul meńgertetin daǵdy emes. Bul onyń ózi, tulǵasy, minezi. Minez – taǵdyrǵa aınalady. Fılosoftar ylǵı solaı aıtady. Psıhıatrlarǵa da bul nárse tanys. Minez – adamnyń taǵdyryna aınalady. Jańa týǵan náresteniń de ózindik minezi bolady, sodan soń tárbıelengen áleýmettik-qoǵamdyq ortanyń áseri zor. Bul onyń ómirlik minez-qulqyna aınalady. Sondyqtan tún ishinde joldy qyzylǵa kesip ótetin adamnyń taǵdyryn tap basyp aıtý qıyn emes. Taǵdyrdyń sıýjetteri sonshalyqty kóp emes, ras aıtam.
Qalyptasyp ketken minez-qulyq pen tulǵalyq qasıetterdi ózgertý ońaı emes. Problema bar dep moıyndaýdyń ózi – óte qıyn. Eger adam qaıtalaı beretin qaýipti daǵdysyn ózgertýge qulyqty bolmasa, ol taǵdyrdyń leıtmotıvine sińisip ketedi. Oıýdyń bólshegine aınalady. Sonda mańdaıǵa jazylǵan dúnıe oryn alady. Taǵdyr tálkeginen durys keńeske qulaq túrgen, tyńdaǵan adam ǵana qutylady. Isteme degendi istemeı qoıa salǵandar aman qalady. Olar taǵdyryn ózgertýge bel baılaǵandar. Biraq mundaılar óte az.
Avtor: Anna Kırıanova
Aýdarǵan Shynar Ábilda
