Osydan tura 121 jyl būryn, iaǧni, 1899 jyly 19 jeltoqsanda qazaq tılı bılımınıŋ negızın qalauşylardyŋ bırı, türkıtanuşy, pedagog-aǧartuşy, professor Qūdaibergen Quanūly Jūbanov düniege keldı. Aqtöbe oblysy Temır audanynda tuǧan. Atauly künge orai "Adyrna" ūlttyq portaly ūlt qairatkerınıŋ ömırı turaly şaǧyn derekter ūsynady.
Elektegı (Orynbor oblysy) ekı klastyq orys uchilişesın, Orynbordaǧy «Husainiia» medresesın, Sankt-Peterburg Şyǧystanu institutynyŋ tolyq kursyn, KSRO Ǧylym akademiiasy Tıl bılımı instituty aspiranturasyn bıtırgen.
Temır qalasyndaǧy uezdık oqu bölımınıŋ, Aqtöbe guberniialyq oqu bölımınde nūsqauşy-ädısker jäne pedtehnikumynyŋ oqytuşysy, Qazaq KSR Oqu halyq komissariatynyŋ ǧylymi jäne oqu-ädısteme keŋesınıŋ töraǧasy, Abai atyndaǧy Qazaq pedagogikalyq instituty qazaq tılı jäne ädebietı kafedrasynyŋ meŋgeruşısı, KSRO Ǧylym akademiiasynyŋ Qazaqstan bölımşesınıŋ sektor meŋgeruşısı, memlekettık Terminkom töraǧasy qyzmetterın atqarǧan. Jūbanovtyŋ tıl bılımı boiynşa jazǧan eŋbekterı qazaq älıpbiı men orfografiiasy mäselelerıne arnalǧan.
«Kömekşı etıstıkter men kürdelı etıstıkter», «Qazaq tılındegı bırıkken sözderdıŋ jasaluy», «Qazaq tılınıŋ ǧylymi grammatikasynyŋ materialdary», «Fonetika», «Qazaq tılınıŋ ǧylymi kursy jönınen leksiialar», «Qazaq tılı fonetikasynyŋ tarihyn zertteuge kırıspe», «Qazaq söilemındegı sözderdıŋ oryn tärtıbı», «Jaŋa grammatikanyŋ jaŋalyqtary jaiynan», «Buyn jıgın qalai ajyratuǧa bolady», t.b. eŋbekterı - qazaq tıl bılımı teoriiasyn jasau jäne ony damytuǧa qosylǧan ülken üles. Latyn älıpbiıne negızdelgen qazaq orfografiiasyn jasauǧa qatysty. «Termin sözderdıŋ özındık erekşelıkterı», «Qazaq ädebi tıl terminologiiasynyŋ mäselelerı» atty eŋbekter jazdy.
Respublika halyq aǧartu komissariatynyŋ kollegiia müşesı, KSRO ǦA Qazaqstan bölımşesı töralqasynyŋ, bırneşe ǧylymi keŋester men qoǧamdardyŋ müşesı bolǧan. Halyq aǧartu ısındegı eŋbegı üşın «Qazaqstannyŋ 15 jyldyǧy» belgısımen marapattalǧan.
1938 jyly «halyq jauy» degen jalamen atylyp, 1957 jyly KSRO Joǧarǧy Soty Soǧys kollegiiasynyŋ ükımımen aqtaldy.
https://youtu.be/2iw9URaAuoc
Ūqsas jaŋalyqtar
