Osydan 127 jyl būryn, iaǧni, 1893 jyly 25-şı säuırde akter, ūlttyq käsıbi teatr önerınıŋ negızın saluşylardyŋ bırı, qoǧam qairatkerı, Qazaq KSR-nıŋ jäne KSRO-nyŋ halyq ärtısı, KSRO Memlekettık syilyǧynyŋ laureaty Qalybek (Qalibek) QUANYŞBAEV dünie esıgın aşty.
Qaraǧandy oblysynyŋ Qarqaraly audanynda tuǧan. Jasynan än-küi men oiyn-sauyqqa, toi-tamaşaǧa jany qūmar, dumanşyl bolǧan. Ol jalǧyz özı bırneşe adamnyŋ keipıne tüsıp, bır otyrysta-aq «ekeudıŋ talasyn, üşeudıŋ kerısın, beseudıŋ janjalyn» oryndap, tyŋdauşy köpşılıkke külkıge keneltetın daryndy önerpaz retınde tanyldy. Halyq önerpazdary Mūhametälı, Mauqai men Abaqty ūstaz tūtyp, olardan öner syryn üirengen.
1916 jyldyŋ 25 mausymyndaǧy patşa jarlyǧyna säikes Quanyşbaev ta qara jūmysqa alynǧan. 1917 jyly Omby qalasyna baryp, bylǧary zauytynda at aidauşy-köşır bolǧan. Mūnda ataqty baluan Qajymūqanmen tanysqan. Tuǧan jerınde auyldyq keŋestı basqaryp, qoǧamdyq jūmystarda jürse de önerden bır sät qol üzbegen. «Qyz ūzatu», «Qoi küzetu» jäne «Ögız satu» sekıldı qyzyq, küldırgı äŋgımeler şyǧaryp, ony toi-jiyndarda oryndap jürgen. Jatyp ışer jalqaulardy, keibır kerenau, terıs piǧyldy jandardy ötkır synǧa alyp äjualaǧan.
1922-1924 jyldary Qoiandy järmeŋkesınde Ǧ.Aitbaev, İ.Baizaqov, Q.Mūŋaitpasov, M.Şamsutdinova siiaqty önerpazdar ūiymdastyrǧan oiyn-sauyqqa qatysyp, öner körsetken. 1926 jyly Qyzylorda qalasynda ırge kötergen Qazaq memlekettık drama teatryn ūiymdastyruǧa belsene qatysqan. Akter Qazaqtyŋ memlekettık akademiialyq drama teatrynda är jyldary qoiylǧan M.Äuezovtıŋ «Eŋlık - Kebek» tragediiasyndaǧy Qaramende bidıŋ beinesınen bastap, osy spektakldegı basty keiıpkerlerdı (Köbei bi, Kebek, Nysan Abyz) tügel derlık oryndap şyqqan. Būǧan qosa 20 ǧasyrdyŋ 30-şy jyldarynyŋ basynda Aiatbai (I.Jansügırov, «Kek»), Bekbolat (B.Mailin, «Maidan»), Beibıt (Q.Baiseiıtov, Ä.Şanin, «Tartys») rölderın oryndaǧan.
1936 jyly Mäskeu qalasynda ötken qazaq ädebietı men önerınıŋ onkündıgınde E.Brusilovskiidıŋ «Qyz Jıbek» muzykalyq dramasynan Bazarbaidyŋ rölı men özınıŋ «Qyz ūzatuyn» oryndap, körermen köŋılınen şyqqan. N.Gogoldıŋ «Revizoryndaǧy» Duanbasy, M.Äuezov pen L.S. Sobolevtıŋ «Abai» tragediiasyndaǧy Abai, M.Äuezov pen Ä.Äbışevtıŋ «Namys gvardiiasyndaǧy» general Panfilov, Ǧ.Müsırepovtıŋ «Amangeldısındegı» Äbdıǧappar bolys, U.Şekspirdıŋ «Asauǧa tūsauynda» momaqan Baptista - akter oiynynda körkemdık şeşımın tapqan som tūlǧalar.
Ärbır röldıŋ özıne tän qaitalanbas qimyl-qozǧalysyn, mınezı men ışkı-syrtqy jan qūbylystaryn däl tauyp, oinau - Quanyşbaev şyǧarmalarynyŋ bır erekşelıgı. Onyŋ radio, estrada üşın jazǧan şaǧyn küldırgı äŋgıme-pesalar men öleŋ-syqaqtary, taqpaq-qaǧytpalary «Tüiregış» jäne «Şanşarlar» degen atpen jaryq körgen. 1937 jyldan körkem filmderge tüsıp, qazaqtyŋ ūlttyq kino önerın damytuǧa mol üles qosqan.
1968 jyly 7 mausymda Almaty qalasynda qaitys boldy.
https://youtu.be/uxgwoHjQZvU
Ūqsas jaŋalyqtar
