Biyl Qazaqstandaǧy tūŋǧyş ūlt teatrynyŋ negızın saluşy Jūmat Şaninnıŋ tuǧanyna 133 jyl tolyp otyr, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
Ol 1892 jyldyŋ 25 tamyzynda Pavlodar oblysy Baianauyl audanynyŋ Jeltau maŋynda düniege kelgen. Alǧaşynda auyl moldasynan oqyp, hat tanyǧan. Jas kezınen ūlttyq oiyn-sauyqtar men än-küilerge yntyq bolǧan.
1913 jyly Ombyǧa kelıp, künkörıs qamymen bıraz uaqyt zauytta jūmys ıstegen. Mūnda S.Seifullinmen, N.Nūrmaqovpen jäne B.Serkebaevpen tanysyp, öz betınşe oqyp bılımın jetıldırger. 1915-1916 jyldary esepşılık kursta oqyp bıtırgennen keiın zauytta esepşınıŋ kömekşısı bolyp qyzmet etken. Osy jyldary alǧaş ret qalalyq teatr spektaklderın köredı.
Bıraq köp ūzamai-aq Şanin maidan jūmysyna tartylady. Odan tuǧan auylyna 1917 jyly oraldy. Sol jyldan bastap Qarqaralynyŋ uezdık kooperativınde esepşı qyzmetın atqardy. 1921-1922 jyldary Pavlodar uezı komitetınıŋ müşesı, 1922 jyly Zaisan uezdık atqaru komitetınıŋ töraǧasy, 1923 jyldan Semei guberniiasy atqaru komitetınıŋ jäne Qazaq KSR OAK müşesı bolyp, taǧy basqada jauapty oryndarda qyzmetter atqarǧan.
Saiasi-äleumettık jäne qoǧamdyq ısterge belsene qatysu Jūmat Şaninnıŋ oi-örısın keŋeitıp, keiıngı rejisserlık, ärı jazuşylyq qyzmetıne igı yqpal jasady. 20-jyldary Semeide «Es-aimaq» truppasyn basqardy. Rejisserlık öner jolyn osy truppadan bastaǧan ol halyq jyry negızınde jazylǧan özınıŋ «Arqalyq batyry» men S.Seifulinnıŋ «Qyzyl sūŋqarlaryn» qoidy. Sonymen qatar özı osy atalmyş spektaklderde Arqalyq batyrdyŋ jäne Erkebūlannyŋ rölın oryndady. Bır bölımdı «Torsyqbai» komediiasy 1925 jyly Semeidıŋ «Taŋ» jurnalynda jariialandy. 1925 jyly aşylǧan Qazaq drama teatrynyŋ direktory bolumen qatar onyŋ körkemdık jaǧyn basqarǧan.
Jūmat Şanin Qazaqstandaǧy tūŋǧyş ūlt teatrynyŋ negızın salyp, ony ūiymdastyryp, sondai-aq professionaldyq tūrǧyda qalyptastyryp, şyǧarmaşylyq jaǧynan ösu jolynda zor eŋbek sıŋırdı. Alǧaşqy şyǧarmaşylyq-ūiymdastyruşylyq qyzmetınen bastap Şanin akterler mädenietın köteruge, teatr jümysyn belgılı bır jospar boiynşa jürgızuge, repertuardan tärbielık, häm ideialyq-körkemdık sapasy joǧary dramalyq şyǧarmalardyŋ oryn aluyna erekşe köŋıl böldı. Būl mäseleler «Qazaqtyŋ memlekettık teatry», «Memleket teatrynyŋ ärtısterı» (1927), «Qazaqstan memlekettık teatry» (1928), «Teatr tarihynan» (1931), «Sahna tehnikasyn meŋgereiık», «Sahnada şyndyqty tanu» (1935) atty är jyldary baspasöz betterınde jariialanǧan maqalalarynda jan-jaqty qamtyldy.
