Kóz úshin kúres kúnderinde

13032
Adyrna.kz Telegram

Aýyr kúnder artta qaldy. Máskeýden Qyrǵyzstanǵa ushyp keldik. Ondaǵy jergilikti qazaqtar ystyq yqylaspen qurmettep kútip alyp qonaq qylyp, kelesi kúni Qazaqstan shekarasyna deıin shyǵaryp saldy..Osylaısha elge jetip, esimizdi jıyp jatqan jaıymyz bar.

Kózim kórmeı qalǵaly oqý rahaty, jazý baqyty degen nyǵmetterden ajyrap qaldym emes pe, sodan beri áleýmettik jelilerge eshteńe jaza almaǵandyqtan, qara kúz – qarashadan beri FB paraqsham ólgen adamdikindeı qańyrap bos turdy. Endi mine, búgin óz kózimmen, óz qolymmen sizderge jaı kúıimdi baıan qylyp jazyp otyrǵan jaıym bar. Budan artyq baqyt bar ma, aıtyńyzdarshy!?

....Sóıtip, qos janarym qarasha aıynyń basynda syr bere bastap, nebári bir aptanyń ishinde zaǵıp bolyp qaldym. Áýelde dúnıe dıdary kún saıyn birte-birte kúńgirt tartyp solǵyndana berdi de, bir sátte bireýler tý syrtymnan tereń quzǵa qapyda ıterip jibergendeı, qara túnekke súńgip kettim. Sol sát dúnıe tóńkerilip tústi. Dárigerlerdiń qoıǵan dıagnozy da aýyr úkimge keskendeı asa qatal boldy.

Alǵashqyda eseńgirep qaldym. Túnimen uıyqtamaı tósegimniń shetinde shoqıyp otyratyn boldym. Álemmen baılanys úzilgen. Biz – Dúnıe Jaryqpen kóz arqyly qatysady ekenbiz ǵoı. Kóz bolmasa tirshilik mánin joǵaltady, bolmys mańyzynan aıyrylady, keńistikte qun qalmaıdy eken. Dúnıe Jaryq – kóz arqyly ǵana uly mánge ıe eken. Aınalamdy qara munarly túnek basqanda osyny jan tánimmen uqqan men bar kúshimdi jan dármen janarymdy qutqarýǵa jumyldyrý kerektigin túısindim.

... Osylaısha, kóz úshin kúres bastaldy. Almatyda bastalǵan shuǵyl ota Máskeýdegi asa kúrdeli, aýyr operaııalarǵa ulasty. Nátıjesinde men Qara Túnekten Jaryq Dúnıege oraldym. Árıne kóz janarym burynǵydaı kórmeıdi, máskeýlik dárigerlerdiń aıtýynsha endi ony eshbir tehnologııa eshqashandaı sheber hırýrg qalpyna keltire almaıdy. Áıtse de, qazir ózim oqı alatyn, ózim jaza alatyn halge jettim. Bul árıne men úshin zor baqyt hám qýanysh!

Aıtary joq, bul aılar meniń ómirimdegi eń aýyr kezeńderdiń biri boldy desem, artyq aıtpaǵanym. Osy bir azapty kúnderde kúlli ómirim kıno lentasyndaı kóz aldymda zyr qaǵyp ótip jatty. Qara túnekke qamalyp otyrǵan kúnder ishinde jarty ǵasyrlyq ǵumyrymdy qaıta bezbendedim, qaıyra tarazyladym.

Adamnyń kózi kórmegende kókirek kózi ashyla ma, qalaı, kóp nárseni basqasha baǵamdap, túısinedi ekensiń. Bálkim bul synaqty Táńiri Taǵala ádeıi jibergen shyǵar, bir sát kúlli ǵumyryn qaıta paraqtasyn, sholyp shyqsyn, tirshiliginiń mánin uqsyn, ómiriniń maqsat muratyna qaıyra bir úńilsin dep. Osynyń aıǵaǵyndaı sol bir aýyr kúnderi sanamnyń sonaý alys túkpirlerinde alapat jarylystar dúmpip, júregimde joıqyn janartaýlar atqylap jatty.

Osyndaı sátterde men ishteı shıryǵyp Táńirge shaǵyndym: "Jaratqan ıem, armanym kóp edi, maqsat-muratym aıqyn edi, uzaq jyldar kedir-budyr, qııa-quz jartasty buralań jol shegip, taıaýda ǵana óziń darytqan ónerdiń ózime tıesili dańǵyl soqpaǵyna endi ǵana túskendeı edim, ózimdi báıgeden qara úzip kele jatqan dara júırikteı sezinip, baýyrymdy barynsha keń jazyp, shabysymdy endi túzep, erkin kósile samǵaı bastaǵanda Batyrashtyń baltasyndaı sart etken bul keselge qaıdan jolyqtym, qalaı tap boldym? Áý bastan, óziń bala kezden sezdirtken, pesheneme jazǵan ónerpazdyq muratym bar emes pe edi, soǵan jetkiz, sony tasqa basyp ketýge mursat et!", – dep aryz armanymdy aıtýmen boldym tósegimniń shetinde sharasyz shoqıyp otyryp. Qudaı Taǵala bul aryzymdy estidi hám qabyl aldy bilem,, aıtqandaı sol kúnderde Táńirdiń aıanyndaı ǵajaıyp, móldir túster kórdim, Tipti bul tústerimdi boıynda qasıeti bar bir aǵam oń joryp berip, kóńilimdi demedi.

Osylaısha, Máskeýge attanatyn boldym. Ondaǵy kóz mamandary otanyń óte kúrdeli ekenin ári qymbatqa túsetinin kúni buryn eskertti jáne jol puly basqa da shyǵyndarǵa qomaqty qarjy kerek boldy. Osy tusta barmaǵymdy tisteledim. Onyń sebebi – dúnıemen áýelden dos emes edim, aqsha degendi ánsheıin túrli tústi qaǵaz retinde ǵana kórýshi edim.

Boq dúnıemen osylaısha araz edim, ony tóbeme shyǵarmaımyn dep áý basta sert bergen edim. Qý dúnıeniń atasy baılyq, al baılyqtyń anasy aqsha ǵoı. Bir dushpanymdy – osy aqsha dep bilip, tıyn qýmaǵan edim. Teginde,Táńiri meni baılyqtan qur alaqan qylǵan emes edi, biraq meniń baǵaly qazynam bul kúnde tobyrlyq mádenıettiń bási ústem shyǵý saldarynan quny arzan tartqan keýdemdegi ǵapyl ónerim-di hám qolymdaǵy ózim súıenip kún keshken kók sııasy – qanymdaı qalamymmen, keýdemmen birge qońyr kúmbirlegen shanaǵy baladaı, moıny kók tiregen jalaýly naızadaı kıeli qara dombyram edi. Bul árıne rýhanı baılyq qoı, al dúnııaýı baılyq pen rýhanı baılyq ejelden antagonıst ıaǵnı ata jaý. Sondyqtan bul eki baılyq meniń keýdeme áste qatar syıyp kórgen emes edi – Táńiri áý basta kógen be, álde óleń degende, árıne, ekinshisin tańdaǵandyqtan edi munyń syry. Sóıtip men ónerdi dúnıe isinen bıik qoıdym. Dúnıeniń kúlli baılyǵyn jısa da, meniń keýdemdegi tıtteıimnen tirnektep jıǵan halyq óneri degen ǵajaıyp qazynaǵa tatymaıdy dep astam oı pishtim, munym árıne asylyq boldy Joǵaryda barmaǵymdy tistetkizgen osy jaıt edi.

Sóıtsem boq dúnıe qaıtse de senen óshin alady eken, sol úshin súriner sátińdi ańdyp, baǵyp júredi sirá, Bul joly da osynaý syn sátte baspalap kelip, qapyda bas salǵandaı, ájýalap mazaq qylyp, shaıyrdy tabalaǵan shaıtandaı saq-saq kúldi.

Osylaısha, mal baılyq óziniń aldynda dármensiz ekenimdi qapylysta betime basty, bir sát bolsa da óshin alǵandaı boldy. Sebebi ol kezde dúnıe dıdaryn kórmesem de, kózimniń ústinde, qabaq astymda bir jolaq sáýle bar edi, sol sáýle meni jaryq dúnıemen jalǵap turǵan jalǵyz úmit ushqyny edi. Máskeýlik dárigerler de sol jalǵyz jolaq sáýlemen kózińizdi kórgizýge jol salamyz, eger jazataıym ol sáýleńiz óship qalsa, onda kelip áýre bolmaı-aq qoıyńyz, bizdiń de qylar dármenimiz joq degen edi.

Sondyqtan men úshin ár kún, tipti ár saǵat qymbat edi. Máskeýge shuǵyl attanýǵa jaǵdaıym kelmeı jatty. Osy kezde maǵan aınalaıyn halqym, Sizder qol úshin berdińizder. Qazaqtyń qarlyǵash qyzy, óreli ónerpazymyz ánshi Roza Álqoja bul iske muryndyq boldy. Munyń bar hıkaıasyn Máskeý sapary aldyndaǵy vıdeojoldaýlarymda baıan qylǵanmyn, oǵan kýásizder, sondyqtan qaıta toqtalmaı-aq qoıaıyn. Tek sol joly kómek qolyn sozǵan barshańyzǵa taǵy da sheksiz rızashylyǵymdy bildiremin!

Árıne, bul isten qazaqtyń qısapsyz baı olıgarhtary, nývorısh baılary, ózderin qazaq óneriniń meenaty sanap, jurtshylyqqa jar sap, elden maqtan, sart saýan fanerık ánshisymaqtardan madaq estip, ákim qaradan maqtaý qaǵaz jıyp júrgen "atymtaı jomarttar" tys qaldy. Bul – shyn ónerdiń ıesi halyq ekeniniń taǵy bir jarqyn dálelindeı kórindi maǵan. Proletarıat kósemi Lenınniń aıtqany bar edi: "Kórkem óner – halyktiki", – dep. Osy ras sóz, negizi. Sol bir qarashanyń súreńsiz kúnderiniń birinde alashtanýshy ǵalym Aıgúl Ismaqova apaıym meniń hálimdi surap jubaıyma qońyraý shalyp jatty. Jubaıym óziniń kaspı goldyna Rozanyń jazbasyn oqyǵan jurttyń qarjy aýdara bastaǵanyn, osylaısha meniń kózimniń derti jalpaq jurtqa jarııa bop ketkenin, sońy mynandaı qarjy jınaýǵa ulasyp jatqanyn jetkizip, qynjylysyn aıtyp bastap edi, Aıgúl apaı: "Sózdi qoı, Erlannyń kózi qazaqtyń kózi, halyq ózi biledi", – dep tıyp tastady. Mine, osyndaı kóńil tolqytar sátter kóp boldy kóz úshin kúres kezinde.

Bul joly janashyrym men súıenishim hám tileýqorym halyq qana ekenine jáne sol halyqtyń ishinen shyqqan esti azamattar ekendigine kózim túbegeıli jetti. Esti azamattar demekshi, osy oraıda men eki tulǵanyń esimin erekshe ataǵym keledi. Olar: memleket jáne qoǵam qaıratkeri Imanǵalı Nurǵalıuly men QR Mádenıet jáne sport mınıstr Aqtoty Rahmetollaqyzy! Meniń kóz dertimniń negizgi salmaǵy osy eki ardaqty asylǵa tústi. Aqtoty Rahmetollaqyzy osy aılarda aldymnan sát saıyn kese kóldeneń shyqqan problemalardy ásirese Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy jol qatynasynan bastap, basqa da kóptegen túıtkildi máselelerdi kezek kúttirmeı dereý sheshýmen boldy. Al Imanǵalı aǵa bolsa, Máskeýdegi aqyrǵy operaııamnyń qarjysyn tik kótere tólep berip, aǵalyq qamqorlyq tanytty. Táńiri jarylqasyn Sizderdi – Imanǵalı aǵa, Aqtoty Rahmetollaqyzy!

Aınalaıyn halqym, sondyqtan barlyǵy, mynaý kózimniń kórgeni – bári, bári Sizderdiń arqalaryńyz! Bul kúnderdi eshqashan umytpaımyn. Sizderge qaryzdarmyn! Ony ónerim jetkenshe, ómirim óshkenshe ótep ketýge tyrysamyn. Sol úshin keleshekte halyq óneri men rýhanııatyna basym jerge jetkenshe qyzmet ete bermekpin. Laıym soǵan jetkizsin!
Osymen doǵaraıyn, kóz dabyl qaǵyp jatyr. Ázirshe, kóp qınaýǵa bolmaıdy. Baıaǵydaı uzaq shabystyń dáýreni ótken. Osy da dátke qýat, degenmen!


Erlan Tóleýtaı

Pikirler