«Adyrna» ūlttyq portalynyŋ kezektı sūhbaty nauryz meiramy turaly köpten berı zertteuler jasap jürgen belgılı mädeniettanuşy, etnograf Serık Erǧalimen boldy.
«Nauryzdy zerttei bastaǧanyma 20 jyldai uaqyt boldy. Zertteu negızınde «Nauryz-fest» jobasy jasaqtaldy, oǧan biyl 12 jyl. Sondai-aq alǧaşqy «Nau men yrys» kıtaby basyldy»,-dep keiıpkerımız äŋgımesın bastady.
Mädeniettanuşy osy jyldar aralyǧynda meiramǧa qatysty bırneşe qūndy derekterdı tapqan.
Oqi otyryŋyz: Nauryz meiramyna qatysty qūndy derekter tabyldy
Nartuǧan häm Rojdestvo
– Menıŋ paiymymşa, parsylardyŋ «nov» – jaŋa, «ruz» – kün, iaǧni jaŋa kün degen ūǧymy ejelgı kezde jeltoqsannyŋ 25-ınde atap ötılgen Nartuǧan merekesınen alynǧan. Bızdıŋ tanymymyzda 22 jeltoqsanda kün ölıp, üş künnen soŋ qaita tırıledı degen senım bolǧan. 25 jeltoqsan – Nartuǧan künı. Būǧan europalyqtar «Rojdestvo» degen atau berıp, ony İsa paiǧambar düniege kelgen künmen şendestırıp jür.Jaŋa jyl 14 nauryzdan bastalady
– Kün men tünnıŋ teŋeluın Şumerlerden bastap, sonau Amerikadaǧy astek, maiia taipalary da atap ötken. Maiialar Ai men Kün piramidalaryn saldy. Soŋǧy jyldary kün men tünnıŋ teŋesuı 20 nauryzǧa keledı. Dese de, Nauryz meiramy tek kün men tünnıŋ teŋesuınen tūrmaitynyn ūmytpaǧanymyz abzal. Qazaq üşın onyŋ eŋ bırınşı qūndylyǧy – jaŋa jyl ekendıgınde. Al jaŋa jyl 14 nauryzdan bastalady. Būl kündı amal merekesı dep te jatady. Būryn «amal» dep Nauryz aiynyŋ atauyn aitqan. Ol parsyşa «hamal», arabşa «hamale» dep jazylǧan. Grigorian küntızbesımen 14 nauryz, Iýlian küntızbesımen 1 nauryz bız üşın maŋyzdy, qūndy kün. Siyr jyly osy künı kıredı.Merekege qajetı joq dünielerdı jasap jürmız..
– Qazırgı taŋda bız Nauryz meiramyn özınıŋ sipatyna säikes merekelep jürgen joqpyz. Onyŋ aitylǧanyna kemınde 10 jyl bolǧan şyǧar. 2009 jyly būl meiramdy toilaudyŋ jaŋaşa tūjyrymdasyn jariialap, sol tūjyrymdamamen alǧaş ret Nūr-Sūltan qalasynda ūlystyŋ ūly künın atap ötkenbız. Arada 12 jyl ötse de älı eşteme özgermedı. Şyny kerek, Nauryz etnografiialyq eske alu künıne ainalyp kettı. Mūrajailardaǧy bükıl eksponattardy şyǧaramaz, balany besıkke salamyz, tūsauyn kesemız. Bylaişa aitqanda, merekege qajetı joq dünielerdı jasaimyz. Onyŋ üstıne 23 nauryzdy demalys künı etıp qoidyq. Alaida būl künnıŋ Nauryzǧa eşqandai qatysy joq. Kerısınşe, 14 nauryz mereke künı boluy qajet.Äŋgımelesken Diana ASAN,
«Adyrna» ūlttyq portaly
