Erlık – elge mūra, ūrpaqqa – ülgı. Dei tūrǧanmen «erlıktı jasau üşın qolyŋa qaru alyp, jauyŋmen arpalysuyŋ kerek» degen qaǧida joq. Beibıt zamannyŋ da erlıkke laiyqty türlı ıs-äreketterı bolady. Juyrda QR Mädeniet ministrlıgınıŋ tapsyrysy boiynşa Ş.Aimanov atyndaǧy «Qazaqfilm» AQ tüsırgen «Beisetai Däurenbekov jäne 12 taǧdyr» atty jaŋa derektı filmnıŋ körstetılımınde bolyp, beibıt kündegı qaharmannyŋ ömır jolymen tanystyq.
Derektı filmnıŋ jelısı osydan jarty ǧasyrǧa juyq būryn Almaty oblysynda bolǧan qaiǧyly oqiǧaǧa negızdeledı. Oqiǧa bylai bolǧan eken. Därıbai auylynda qazaqtardan basqa orys, belorus, ukrain, şeşen, poliak siiaqy ūlttar da tūratyn. Osy ūlt ökılderınıŋ balalary Üşjarmadaǧy orys internatynda bılım aldy. Sol zamannyŋ ürdısı boiynşa keibır qazaq otbasylary da balalaryn sol internatqa bergen eken. Balalar internatqa baru üşın Ile özenınıŋ arǧy betıne qaiyqpen (köpır bolmaǧasyn) ötıp jürdı. Bırde üstıne 15 internat tärbielenuşısın tiegen parom özen ortasynda audarylyp ketedı. Sol mezette özen jaǧasynda jürgen Beisetai Däurenbekov dereu suǧa tüsıp, 12 balany qūtqaryp qalady. Al üşeuı Beisetai su ortasyna jetem degenşe aǧyp ketedı. Ajal auzynda tūrǧan 12 adamnyŋ ömırın aman alyp qalǧan jas jıgıttıŋ erlıgı bügınge deiın el jadynda saqtauly.
Beisetai Däurenbekov qazır 78 jasta. Aman qalǧan 12 oquşy oǧan alǧystaryn aitudan tanǧan emes. Qazır sol 12 oquşydan 60-qa juyq ūrpaq taraǧan.
Film rejisserı Qairat Quanyşbaev osy tuyndysy arqyly el arasyndaǧy beimälım qaharmandy şynaiy qalpymen jetkızuge tyrysqanyn aŋǧaruǧa bolady. «Būl oqiǧa jaiynda dosym – suretşı Janūzaq Müsäpır aityp bergen bolatyn. Filmnıŋ basty keiıpkerı jasaǧan erlık kez kelgen adamnyŋ qolynan kele bermeidı. Mūndai janqiiarlyq ärekettı jasau Beisetai aqsaqaldyŋ taǧdyryna jazylǧan bolar» dedı ol.
Äset ERNAZAROV, «Qazaqfilm» AQ «Derektı filmder jäne kinoşejıre» şyǧarmaşylyq-öndırıstık bırlestıgınıŋ jetekşısı:
-Būl tuyndynyŋ avtory Qairat Quanyşbaev oqiǧamen on jyldan berı tanys. Oqiǧany estıgen soŋ, film tüsırudı oilastyryp qoidy. Bız josparǧa engızgennen keiın tüsırıle bastady. Qazırgı derektı filmder maqtau men madaqtaularǧa tolyp ketkenın körıp jürmız. Qairattyŋ būl tuyndysynan tek şynaiylyqty ǧana köruge bolady. Bızdıŋ halyq şynaiy derektı filmdı köruge susap otyr. Būl film sol üdeden şyǧady dep oilaimyn. Qazır kinony bırneşe halyqaralyq baiqaularǧa şyǧaraiyn dep jatyrmyz. Kem degende ekı jüldeden ümıtımız bar.
Jasūlan NAURYZÄLI
