Adamnyń quqyqtary men bostandyqtaryn ultyna qaramastan saqtaý - bul el táýelsizdigi tańynda Elbasymen qurylǵan azamattyq qoǵam ınstıtýtynyń basty maqsaty. Al Qazaqstan halqy Assambleıasy nelikten quryldy jáne ol qandaı máselelerdi sheshedi?
Qazaqstan halqy Assambleıasy - bul qoǵamdyq kelisim men ulttyq birlikti qamtamasyz etý boıynsha memlekettik saıasatty ázirleýge jáne iske asyrýǵa úles qosatyn, Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti qurǵan ınstıtýt.
Búgingi kúni Qazaqstannyń qoǵamdyq kelisimi men ulttyq birligi modeli kóptegen álemdik derjavalarǵa úlgi bolyp tabylady. Halyqtar arasyndaǵy dostyq jáne olardyń keıbir elderdegi bir terrıtorııada beıbit ómir súrý máseleleri qazir óte aktýaldy.
Qazaqstan halqy Assambleıasy bizdiń azamattyq qoǵam modeliniń bedelin tek el ishinde ǵana emes, onyń sheginen tys jerlerde de arttyrý maqsatynda qurylǵan. Búgingi kúni QHA múshelerine úlken jaýapkershilik júktelýde. Óıtkeni bul «Qazaqstan halqy Assambleıasy týraly» Zańǵa sáıkes, el azamattaryna qatysty kez-kelgen kemsitýshiliktiń aldyn alý, beıbitshilik pen kelisimdi nyǵaıtý, áleýmettik jáne saıası turaqtylyqty saqtaı otyryp tolyqtaı qamtamasyz etý -olardyń quzyretinde.
Assambleıanyń maqsaty - qazaqstandyq patrıotızm, Qazaqstandaǵy etnostardyń azamattyq jáne rýhanı-mádenı qoǵamdastyǵy negizinde qazaq eliniń shoǵyrlandyrýshy rólimen Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy qoǵamdyq kelisim men ulttyq birlikti qamtamasyz etý.
«Qazaqstan halqy Assambleıasy týraly» Zańnyń 5-babynda assambleıanyń basty qaǵıdattarynyń biri «shyqqan tegine, áleýmettik, qyzmettik jáne múliktik jaǵdaıyna, jynysyna, násiline, ultyna, tiline, dinge, senimge, turǵylyqty jerge nemese basqa sebepterge baılanysty kez-kelgen kemsitýshilikke jol berilmeıtindigi» dep kórsetilgen.
Eske salaıyq, Qazaqstan halqy Assambleıasy 1995 jyly elimizdiń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń bastamasymen quryldy. Ol Qazaqstan halqy Assambleıasynyń tóraǵasy.
foto: ashyq derekkóz
Qurylǵaly beri 26 jyl ishinde bul azamattyq qoǵam ınstıtýtynyń fýnkıonaldyǵy aıtarlyqtaı keńeıdi. Búgingi tańda QHA qyzmeti barlyq etnostardyń múddelerin biriktirýge ǵana emes, sonymen qatar tilderdi, medıaııa ınstıtýtyn, qaıyrymdylyq ınstıtýtyn damytýǵa, sondaı-aq eldiń etnomádenı birlestikterin akkredıtteýge baǵyttalǵan. Assambleıanyń negizgi qyzmetteriniń biri - qoǵamdyq kelisim men ulttyq birlikti qamtamasyz etý jónindegi memlekettik saıasatty ázirleýge jáne iske asyrýǵa kómek kórsetý.
Aıtpaqshy, Assambleıa - bul biregeı ınstıtýt, óıtkeni onyń TMD elderinde balamasy joq. Kóp jaǵdaıda, Qazaqstandaǵy QHA qyzmetiniń arqasynda táýelsizdik kezeńinde múldem etnıkalyq nemese dinı negizderde saıası qaqtyǵystar bolǵan joq.
Assambleıanyń taǵy bir fýnkııasy, onsyz onyń bolýy múmkin emes, bul qazaqstandyq patrıotızmdi qalyptastyrýǵa úles qosý; bul baǵytta Qazaqstan jastarymen belsendi jumys júrgizilýde. Qazir Qazaqstannyń barlyq aımaqtarynda dostyq úıleri bar, sonymen qatar Nur-Sultanda Elbasynyń atynan salynǵan Beıbitshilik jáne Kelisim saraıy jumys isteıdi - dál osynda QHA-nyń jyl saıynǵy sessııalary, dástúrli álemdik dinder sezderi jáne t.b. el úshin mańyzdy is-sharalar ótkizilýde.
Búgingi kúni Qazaqstan halqy Assambleıasy - bul etnosaralyq qatynastardyń jaǵdaıyn, onyń ishinde memlekettik tildi jáne Qazaqstan halqynyń basqa tilderin qoldanýdy qadaǵalaıtyn kópmádenı organ.
QHA músheleri memlekettik etnıkalyq saıasat máseleleri boıynsha zań jobalarynyń qoǵamdyq-saıası saraptamasyna qatysady, kelispeýshilikter men daýlardy sheshý, etnosaralyq qatynastar salasyndaǵy janjaldy jaǵdaılardyń aldyn alý boıynsha usynystar ázirleıdi jáne praktıkalyq sharalardy júzege asyrady.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýııasyna sáıkes, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń toǵyz depýtatyn Qazaqstan halqy Assambleıasy saılaıdy. Qazaqstan halqy Assambleıasynan Parlament Májilisiniń depýtattary eldegi barlyq etnostardyń múddelerin qorǵaıdy. Sonymen qatar, parlamenttegi qazaq etnıkalyq qaýymdastyqtarynyń ókildigi olardyń saıası partııalar arqyly ókildik organdarǵa tikeleı qatysýy negizinde júzege asyrylady.
Assambleıanyń mindetteriniń biri - memlekettik organdarǵa qoǵamdaǵy ekstremızm men radıkalızm kórinisterine jáne adamnyń jáne azamattyń quqyqtary men bostandyqtaryn buzýǵa baǵyttalǵan umtylystarǵa qarsy turýda kómek kórsetý.
foto: ashyq derekkóz
Assambleıa negizinde etnosaralyq qatynastar máseleleri boıynsha memlekettik organdar men qoǵamdyq birlestikter arasyndaǵy dıalogty qamtamasyz etý úshin semınarlar, konferenııalar jáne basqa da is-sharalar únemi ótkizilip turady.
Assambleıanyń etnomádenı birlestikteri týraly bólek aıta ketken jón. Bul assambleıanyń maqsaty men mindetterin bólisetin kommerııalyq emes uıymdar. Assambleıanyń etnomádenı birlestikteri qyzmetiniń maqsattary azamattardyń belsendiligi men bastamashylyǵyn damytý, dástúrlerdi, tilder men mádenıetti saqtaý jáne damytý salasyndaǵy qyzyǵýshylyqtaryn qanaǵattandyrý bolyp tabylady.
Tuńǵysh Prezıdent Nursultan Nazarbaev óz sózderinde birneshe ret atap ótkendeı, Qazaqstan halqy Assambleıasy men Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýııasy turaqtylyqtyń, jańǵyrýdyń jáne órkendeýdiń negizine aınalǵan eki uly qundylyq.
Qazirgi kezde kóptegen ulttyq dıasporalardyń (qaýymdastyqtardyń) ókilderi qazaqtarmen birge ómir súrýde. Osyǵan baılanysty ultaralyq kelisim men damýdyń ońtaıly modeli, bizdiń oıymyzsha, bylaı tujyrymdalady: Qazaqstan - bul jańa etnostyq qaýymdastyq emes, ár túrli ult azamattarynyń qoǵamdastyǵy. Bizdiń halyqtardyń ıntegraııasy bizdiń eldiń etnıkalyq biregeıligin saqtaýǵa negizdelgen. Qoǵamnyń etnosoıaldyq qurylymynyń túbegeıli jańa modelin qalyptastyrý respýblıkanyń kópetnıkalyq qoǵamynyń barlyq spektrine sáıkesinshe jaýap berýge qabiletti keıbir jańa áleýmettik ınstıtýttardy qurýǵa shaqyrdy. Bul etnosty qalpyna keltirý jáne jeke tulǵany izdeýdiń ózi modernızaııanyń bóligi bolyp tabylatyndyǵymen jáne saıası jáne áleýmettik qurylymdarda demokratııalandyrý proesterine ákeletindigimen túsindiriledi.
Etnosaralyq jáne konfessııaaralyq kelisimniń qazaqstandyq modeli bizdiń búgingi kúnimizdiń shyndyǵyna aınaldy jáne álemdik qoǵamdastyqtyń damý talaptaryna sáıkes keledi. Qazaqstandyq model Eýrazııadaǵy zamanaýı mádenıettiń qubylysyna aınaldy.
«Adyrna» ulttyq portaly
