Sońǵy kezderi buqaralyq aqparat quraldary men áleýmettik jelide din qyzmetkerlerine qatysty, onyń dinı bilimi jaıly negizsiz aıyptaýlar men orynsyz syn jazbalar jıi jarııalanyp, musylman qaýymy arasynda túsinbeýshilik týdyrýda. Eń ókinishtisi, osy baǵytta jazylǵan maqalalar men jazbalarǵa pikir qaldyrǵan áleýmettik jeli qoldanýshylary qoǵamda Islam, meshit týraly jaǵymsyz pikir qalyptastyryp jatqanyn baıqamaýda.
Halqymyz: «Adam bilmegenniń jaýy», – degendeı, Islam dini týraly tolyq kózqarasy qalyptaspaǵan, meshit jumysynan habarsyz keıbir aǵa-baýyrlarymyz ben ápke-qaryndastarymyz qasıetti dinimiz jaıly jaǵymsyz pikirin ashyq aıtyp, ózgelerdiń kókeıine kúmán uıalatýda.
Buqaralyq aqparat quraldary qyzmetkerleri men áleýmettik jeli qoldanýshylary Islam týraly, sonymen qatar elimizdegi kúlli ısi musylman qaýymynyń qarashańyraǵy – Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy jaıly teris aqparat taratý arqyly óziniń ary men namysyn, dinı senimi men asyl dinin qorlap jatqanyn túsinse eken dep oılaısyń.
Osy rette 2006 jyly elimizde ótkizilgen Álemdik jáne dástúrli din kóshbasshylarynyń kezekti sezinde buqaralyq aqparat quraldary ókilderine qarata aıtylǵan Elbasynyń myna sózi eriksiz eske túsedi: «Buqaralyq aqparat quraldary basqa dindegilerdiń qasıetti sezimderin qorlaýdy ushyndyra tússe, onda bul jýrnalısterdiń erte me, kesh pe óz nanymdarynyń qorlanýymen betpe-bet keletini aıqyn. Bireý úshin qasıetti nárse basqa bireý úshin ázil nemese kelemej taqyryby bolmaýy kerek. Bul qarapaıym qaǵıdany, ókinishke qaraı, jýrnalıster men saıasatshylar jıi buzady».
Sharıǵatymyz ár musylmannan durys sóıleýdi nemese úndemeýdi talap etedi. Sońǵy Paıǵambarymyz Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Kimde-kim Alla Taǵalaǵa jáne aqyret kúnine ıman keltirse, jaqsy sóz sóılesin nemese úndemesin», – dep eskertken.
Júsip Has Qajyb Balasaǵunı babamyz bir óleńinde:
«Qadirlisi – tiline uıat sińgender,
Júrek sózin júregimen bilgender.
Týra sózge kelgende til tartpaǵyn,
Qyńyr sózdi jasyr, tekke laqpaǵyn», – dep jyrlaıdy.
Qazir aqparattyń zamany. Biz kúnine qanshama aqparat alamyz. Alaıda sol aqparattardy oı súzgisinen ótkize bermeımiz. Tipti, kórmegen nemese dáleldenbegen aqparatty bireýge jibere salamyz. Bul isimizge qatysty Qurannyń aıtar úkimi bar: «Áı múminder! Pasyq bireý habar ákelse, ony anyqtańdar. Áıtpese, bilmeı bir elge kesirleriń tıip, istegenderińe ókinesińder» («Hýjýrat» súresi, 6-aıat).
Buqaralyq aqparat quraldary men áleýmettik jelilerde oryn alyp jatqan taǵy bir jaǵymsyz jaıttyń biri – kúmándi nárseni shyn etip kórsetip, oqyrmannyń oıyn odan saıyn kúmánǵa ıtermeleý. Islam dini jala jabylǵan adam jaıly jaman oı oılaýdan saqtanýǵa shaqyrady. Ózgeniń syrtynan eshbir dálelsiz aıtylǵan sózder arqyly álde bireý jaıly jaman oı oılaýǵa, kúmándanýǵa, ony jek kórýge bolmaıdy. Quranda Aısha anamyzǵa jabylǵan jaladan keıingi túsken aıatta: «Eger ony estigen sátte: «Buny bizdiń aıtýymyzǵa bolmaıdy. Alla saqtasyn. Bul bir iri jala» degen bolsańdar edi» («Nur» súresi, 12-aıat), – delinedi.
Izgi ǵulamanyń biri: «Eger qandaı da bir musylmannyń jaman isi týraly habar estiseń, oǵan jetpis túrli aqtaý izde. Eger jetpis túrli aqtaýdy qabyldaı almasań «Áı, meniń júregim! Ne degen qatty júrek ediń» dep ózińniń júregińdi aıypta» degen eken. Jaratýshy Jabbar Iemiz Quranda kúlli adamzat balasyn jaman oıdan saqtandyryp, bylaı degen: «Áı, múminder! Kúmánnyń kóbinen saqtanyńdar. Óıtkeni, kúmánnyń keıbiri kúná. Syr teksermeńder, bireýdi-bireý ǵaıbattamasyn. Bireýleriń ólgen týysynyń etin jeýdi jaqsy kóre me? Árıne ony jek kóresińder. Rasynda Alla táýbeni tym qabyl etýshi, erekshe meıirimdi».
Aqparat quraldarynda jazylǵan maqalalardyń mazmunyna qarasaq, avtor qazirgi ımamdardyń bilimine kúmán keltiredi. Allaǵa shúkir, din qyzmetkerleriniń bilimi men tájirıbesi jyldan jylǵa shyńdalyp keledi. Imamdarymyz Mysyr, Túrkııa elderinen bilim jetildirip, tájirıbe jınaqtaýda. Olardyń qatarynda men de barmyn. Ras, dinı salaǵa áli de joǵary bilimdi ǵalymdar men tájirıbeli din qyzmetkerleri qajet. Bul másele Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń strategııadyq josparyna sáıkes, kezeń kezeńimen óz sheshimin taýap keledi. Endigi maqsat – búlikke boı aldyrmaı, saýapty iske qoldan kelgenshe úles qosý.
Baqdáýlet qajy NURMATULY,
Shymkent qalasynyń bas ımamy
