QR Ūlttyq muzeiı Ǧylymi kıtaphanasynda Täuelsızdıktıŋ 30 jyldyǧy jäne Qajymūqan Mūŋaitpasūlynyŋ 150 jyldyǧyna arnalǧan mädeniettanuşy-lingvist Abylaihan Qalnazarovtyŋ «Baluan tas. Baluandar men küres önerıne bailanysty aŋyz-äfsanalar, qissa-dastandar, el auzyndaǧy äŋgımeler (tarihi derekter)» atty ekı tomdyq avtorlyq-jinaq kıtabynyŋ tūsaukeserı bolyp öttı.
Kıtapqa qazaq halqynyŋ köne türkı-islam däuırlerınen bastau alatyn baluandary men küres önerıne qatysty aŋyz-äfsanalary, qissa-dastandar, el auzyndaǧy äŋgımeler, keibır jekelegen tarihi derekter engızılgen. Basty mazmūndy aty aŋyzǧa ainalǧan Baluan Şolaq, Qajymūqan, Jetpıs syndy alapat küş ielerı men olardyŋ baluandyq jolyndaǧy tosyn hikaialary men oqiǧalary, şeşendık sözderınıŋ şoǧyry qūraidy. Mūnda qazaqşa küres pen jekpe-jek dästürı köşpendı qoǧamnyŋ azamattyq qūndylyqtary tūrǧysynan qarastyrylǧan.
Kıtap jaŋalyǧy – ūlttyq sport pen degdarlyq mädeniet turaly jaŋa közqaras qalyptastyrady. Sonymen qatar baiandalǧan oqiǧalardyŋ tanymdyq-patriottyq tūrǧyda maŋyzy asa zor.
Kıtap lentasyn Y.Altynsarin atyndaǧy Ūlttyq bılım akademiiasynyŋ prezidentı Ǧani Beisembaev, kıtaptyŋ avtor-qūrastyruşysynyŋ äkesı Mamyraihan Qalnazarov pen belgılı zertteuşı-önertanuşy Erlan Töleutai qidy.
«Ata däuırden kürestıŋ – ekı adamnyŋ beldesıp, bırın-bırı kairat pen aila-täsıl qoldanyp jyǧudy maqsat etken küş synasu önerı ekenı maǧūlym. Sondai-aq qazaq halqynyŋ öte erteden jalǧastyryp kele jatqan dəstürlı sporttyq-jauyngerlık oiyndarynyŋ bırı bolǧany eseptı onyŋ aŋyzdalǧan ideologiialyq-personajdyq bazasy bırşama. Iаǧni būl da qaharman batyrlardy köpke nasihattau saltynyŋ aiasyna syiyp tūr. Osy taqyrypqa syrttan kimelei kelıp qosylatyn tarihi keiıpkerler de jeterlık. Al baluan kıtap sol tūǧyrnamanyŋ baiandamalyq manifestı ıspettı», – dep atap öttı avtor-qūrastyruşy A.Qalnazarov.
Onyŋ aituynşa, mūnda bır küresu men beldesu taqyryby köterılmeidı. Ūltqa tän degdarlyqpen astasqan ırılık, küştılık, elsüierlık, batyrlyq pen alyptyq ta qamtylǧan. Qazaq küresınıŋ sporttyq-jauyngerlık baǧytty ǧana emes, ädebi-tarihi kezeŋderdı de qamtityny aişyqtalǧan. Şyn oqyrman mūnan talpynyp ızdense intellektualdyq tızbektı de, Ūly dala jūrtynyŋ transedenttı-ekzistensiialyq ızdenıs joldaryn da tabary anyq.
«Mūnan el azamattary bır kezderı äkesı, nemese atasy, bälki özı joǧaltyp alǧan jeŋımpaz ruhyn tabar-dy! Ūlt mädenietı men dılınen, aqlaq şeŋberınen tys ketpeuge barynşa tyrystyq. Bızde «Qajymūqandar arqyly tarihi tızbegımızge jalǧanaiyq, cana sılkınsın, erkın ruh qaita kelsın, qazaqqa bolsyn» degen niet qana. Bır sözben aitqanda, «Qazaqtyŋ qarnyn emes, mairylǧan namysyn qairap, jūtaǧan ruhaniiatyn quattau». Ziiatkerlık mūramyzdy bylai jiyp qoiyp, bır küş kultın basa nasihattau oiymyzda bolǧan emes. Bärınıŋ balansy saqtalǧan», – dep tüiındedı Abylaihan Mamyraihanūly.Jiyn barysynda Astana halyqaralyq universitetınıŋ Dizain jäne joǧary öner mektebı dekany Saiat Baimūratūly arnaiy tarihi-retrospektivalyq baiandama jasap, jas jyrşylar – Älihan Düisenbai «Zarlyqtyŋ Qaradäumen alysqany», Eshat Nūrälı «Alpamys» atty köne jyrlardy jyrlasa, käsıpker-prodiuser, sportşy Arman Süleimen qabattalǧan kırpışterdı jalaŋ qolmen ūryp syndyryp, şege iıp, atlettık oiynnyŋ bırneşe türın körsettı. Şara soŋynda A.Qalnazarov Ūlttyq muzei Ǧylymi kıtaphanasy qyzmetkerlerıne kıtaphana qorynda saqtau üşın baluandyq kıtap tomdaryn saltanatty türde tabystady. Aita keteiık, ıs-şaraǧa ondaǧan tanymal tūlǧalar, bırqatar estrada jūldyzdary, bılım-ǧylym, BAQ jäne sport salasy ökılderı qatysty. Kıtap türkıstandyq «Balausa» şaruaqojalyǧynyŋ basşylary Mamyraihan Qalnazarov pen Meiırhan Qalnazarovtyŋ demeuşılıgımen jaryq körıp otyr. Ekı tomdyq avtorlyq-jinaq – küres önerıne mamandanǧan orta men salalyq mektepter men üiırmelerdıŋ ūstaz-şäkırtterıne, JOO studentterı men magistranttarǧa, jalpy qazaq halqynyŋ erlık folklory, aŋyzdary men mifterıne, keiıngı zaman äŋgımelerıne qyzyǧuşylyq tanytatyn oqyrman qauymǧa arnalǧan. Saltanatty şara fotolary:
Ūqsas jaŋalyqtar
