"سەن كەمپىرقوساقتى ەشقاشان كورە المايسىڭ..."

3580
Adyrna.kz Telegram
medium.com
medium.com

"سەن كەمپىرقوساقتى ەشقاشان كورە المايسىڭ، ەگەر تومەن قاراپ جۇرەر بولساڭ..."
ۆەۆەدەگى ايگىلى چارلز چاپلين مۋزەيىنىڭ كىرە بەرىسىندە ايقىنداپ جازىلعان وسى سوزگە بىردەن كوزىم تۇسكەن ەدى...
جالپى چ.چاپلين تۋرالى ەستەلىكتەر دە، وقيعالار دا كوپ تاريحتا قالعان. تۋما تالانتتىڭ ناق ءوزى. تەكتەن دارىعان. اتا-اناسى دا مادەنيەت پەن ونەردىڭ بەل ورتاسىندا جۇرگەن... ءيا، جۇرگەن... تەك كەيىن چارلز چاپلين قيىندىقتى كوپ كوردى. باۋىرى ەكەۋى.
بۇل تالانتتىڭ تانىمال بولۋى جولىنداعى كەدەرگىلەردىڭ ءبىرى ەدى.

ءۇنسىز، سيۋجەتى تەرەڭ، ادال ءھام قۋاقى، زيالى، بىراق قۋتىكەش، ەڭ باستىسى، ەشكىمگە زيانى جوق، جاقسىلىققا عانا قۇشتار قايىرشى كەيىپكەردىڭ رولىنەن ول ءبىر ساتتە دە اجىرامادى، الىستامادى. كەيىن دىبىستى كينولار تۇسىرىلە باستاعاندا دا، ول جاڭا ۇدەرىسكە قوسىلىپ، قايىرشىنىڭ "داۋسىن شىعارمادى". ول ءوز ىسىنە ادال بولىپ قالدى. تاياعى مەن شلياپاسى ءچاپليننىڭ ءيميدجىن عانا ەمەس، كورەرمەندەر ساناسىنا سول ءوزى ءومىر سۇرگەن ورتانى جەتكىزدى. اۋەن مەن قيمىلدى سويلەتە وتىرىپ، كورەرمەنگە جول تاپتى.

ۆەۆەدەگى چاپلين مۋزەيىنە الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن حالىق تولاسسىز اعىلادى. سەبەبى، عاسىر وتسە دە، حالىق كوڭىلى ساف تالانتتى تانيدى، ۇمىتپايدى.
مەن دە ءچاپليندى ىزدەپ باردىم. تۇتىنعان بۇيىمدارىمەن، تۇرعان مەكەنىمەن، تاريحىمەن، ومىرىمەن، تالانتىمەن جاقىن تانىستىم. ايتسە دە، وڭدى-سولدى سۋرەتكە ءتۇسىپ، كاسسادان وتكەندە قولىما ۇستاتقان "چاپلين" شوكولادىن جەۋ ەمەس ەدى ماقساتىم... مەنى ونىڭ ءوز ونەرىنە دەگەن ادالدىعى، سۇيىسپەنشىلىگى ءتانتى ەتتى.
وسى جولى دا ۇنەمى ىزدەپ جۇرەتىن "مۋزەي مادەنيەتىنە" زەر سالدىم. كىرگەننەن باستاپ، شىققانعا دەيىن ءار قىرىنان قاراپ، بارىنشا سۋرەتكە ءتۇسىردىم، قويىن داپتەرىمە جازىپ الدىم. سوڭىندا عوي، ءۇيىنىڭ توعاي جاققا الىپ باراتىن ەسىگىنىڭ الدىندا دەمىمدى الىپ، ويلانىپ وتىرعانىم.

ءوز كاسىبىنە ادالدىق پەن تىنىمسىز ەڭبەك ءچاپليننىڭ الەمدى وزگەرتۋىنە، ءوزىن وزگەرتۋىنە مۇمكىندىك اكەلدى.
چاپلين الەمىنە تابىنۋشىلار قانداي تەحنولوگيالار عاسىرى كەلسە دە، تولاستامايدى-اۋ، ءسىرا...), سەبەبى ول الەمدى وزگەرتۋگە ۇلەس قوستى عوي. ونىڭ الەمىن وزگەرتۋ قيىن بولار...

اراي جۇندىباەۆا،
فيلوسوفيا (PhD) دوكتورى،
لينگۆيست، ادەبيەت زەرتتەۋشىسى
پىكىرلەر