Atyraudan tabylǧan albarellonyŋ syry

4298
Adyrna.kz Telegram
http://adyrna.kz/content/uploads/2018/03/4a76e83cdef04170824f4c440ecbc2bb_L.jpg
Atyrau oblystyq tarihi-ölketanu muzeiınıŋ qoryn  tolyqtyrǧan qūndy jädıgerlerdıŋ bırı Saraişyq qalasynyŋ qazbasynan tabylǧan qyş ydys – albarello. Qazba jūmysy kezınde (2017j.) tandyr peştıŋ tütın jüretın arnasynan bütın küiınde tabylǧan bolatyn.
Qyş ydystyŋ tūlǧasy silindr pışındı, tübı saqinaly tūǧyrly kelgen, aiyryqşa keŋ moiyndy. Ydys sarǧyş topyraq tüstes syrmen syrlanǧan. Syrly ydystyŋ tūlǧasy oiuly kompozisiiamen körkemdelgen. Tık tılık syzyqtarmen syzylǧan tört jolaqtan tūrady, arasyna köldeneŋ bölıngen ekı trapesiia türındegı belgını ştrihtap ornatqan. Joǧary jaǧynda törtjapyraqty güldı friz jürgızılgen. İyq bölıgı tık syzyqtarmen sektorlarǧa bölıngen, būl beldeu 20 trapesiiadan tūrady. Moiny şyrşa tärızdes örnekpen äşekeilengen. Sırä, oiular jüiesı ydys mındetındegı jalpy logikanyŋ män mätınınde oqylsa kerek. Albarello - därılık mailar men sūiyqtyqtardy saqtau, tasymaldau üşın jasalatyn arnauly ydys. Būl ydysty ortaǧasyrlarda Ūly Jıbek joly boiyndaǧy Saraişyqqa Qyrymnan äkelgen boluy mümkın dep joramaldaimyz. Öitkenı sol kezderde Qyrym jaǧalauynda Genuia koloniialary bolǧany mälım. Al albarello älemde europalyqtardyŋ, äsırese italiialyqtardyŋ tehnologiiasy boiynşa daiyndalǧan önım retınde esepteledı. Bıraq, ydystyŋ Saraişyqta jasalu mümkındıgın de joqqa şyǧaruǧa bolmaidy. Albarello atauynyŋ maǧynasy turaly aita ketsek, bızdıŋ mūnaily öŋır adamdary üşın «barrel» sözı  bırşama tanys bolar. Mūnai kölemınıŋ ölşem bırlıgın barrelmen esepteidı. Barrel aǧylşyn tılınde «böşke» degen söz. Būl söz aǧylşyn tılıne köne fransuz tılınen ense, öz kezegınde fransuzdarǧa arab tılınen kırgen. «Äl» degen arab tılındegı kömekşı söz özınen keiın keletın sözderdıŋ tüsındırmesı retınde qoldanylady. Albarello ydysynyŋ pışını de böşke türınde jasalǧany bıraz jaidy aŋǧartsa kerek.
Pıkırler