Oǧyz Doǧan esımı, äsırese, soŋǧy "Qazkommersbank" bölımşesınde bolǧan oqiǧadan keiın köpşılık jadynda qaita jaŋǧyrdy. Astanadaǧy "Qazkommersbank" bölımşesınde özı qalaǧan tılde qyzmet almaǧan Oǧyz Doǧannyŋ äreketı äleumettık jelıde qoǧamdyq rezonans tudyrǧan edı. Būdan keiın jūrtşylyq Oǧyz Doǧannyŋ "Air Astana" kompaniiasymen sottasqan sätın eske aldy. 2017 jyly "Air Astana" kompaniiasynyŋ ūşaǧynda da özı qalaǧan tılde qyzmet almaǧanyn aitqan Oǧyz myrza äuekompaniiasynsotqa berıp, sotta jeŋıp şyqqan edı. Bırı Oǧyzdyŋ būndai äreketterın jaqtaidy, bırı dattaidy. Syn-pıkır aǧyny älı tolastar emes. Osyǧan orai Today.kz redaksiiasy Oǧyz myrzanyŋ jeke tūlǧasyna qyzyǧuşylyq tanytyp, belsendı azamatty äŋgımege tartqan bolatyn.
– Oǧyz myrza, qaiyrly kün! Qazaqstanǧa qalai keldıŋız? Mūnda qandai qyzmet atqarasyz?
– Men Qazaqstanǧa alǧaş ret 1995 jyly keldım. 1995-1997 jyldar aralyǧynda Türkıstan qalasyndaǧy Qoja Ahmet Iаssaui atyndaǧy halyqaralyq qazaq-türık universitetınde sabaq berdım. Ǧylymi jūmystarymdy qazaq tılınde qorǧadym. Magistraturada dissertasiiamdy qazaq, noǧai jäne qyrym tılderındegı maqal-mätelderge arnap jazdym.
Al doktoranturada dissertasiiamdy qazaq tılınıŋ fonetikasy boiynşa qorǧadym.
Türkiiada jaryq körgen alǧaşqy jäne jalǧyz "Qazaq tılınıŋ grammatikasy" kıtabynyŋ avtorymyn.
Qazaq tılınıŋ mamany, qazaq tılı boiynşa akademik retınde Qazaqstanǧa jiı kelıp-ketıp jürmın. Türkiia men Qazaqstannyŋ ortasynda jürgenıme 20 jyl bolyp qalypty.
Al qazırgı tırlıgım – "Alaşorda qozǧalysy" atty kıtabymdy jazu üstındemın.
Türkiiada şyǧatyn "Qazaq elı" atty jurnaldyŋ Qyrǧyzstandaǧy tılşısı degen taǧy bır qyzmetım bar. Osyǧan bailanysty Qazaqstannan bölek, Qyrǧyzstanda da jiı bolamyn.
– Qazaq halqy men qazaq tılıne degen qyzyǧuşylyǧyŋyz qaşan, qalai paida boldy?
– Qazaq tılıne degen qyzyǧuşylyǧym säbi kezımde paida boldy desem, artyq aitqanym emes. Öitkenı anamnyŋ ūlty – qazaq. Qazaq tılın sol üşın de ana tılım dep esepteimın. Şeşem qazaq bolǧandyqtan, Türkiiada mektepte oqyp jürgende özımdı erekşe jan retınde sezınıp östım. Ǧylym jolyna tüskende türkologiia fakultetın ädeiı taŋdadym. Oiym – türık halyqtarynyŋ tılıne, mädenietıne qyzmet etu boldy. Qazaq tılın üirenuıme Maǧjan Jūmabaevtyŋ öleŋderı köp kömektestı. Qazaqstan Respublikasy täuelsızdıgın endı alaiyn dep jatqanda men Maǧjannyŋ öleŋderın jatqa oqydym. Maǧjannyŋ öleŋderı arqyly qazaq tılın üirendım.
– Otbasyŋyz turaly aityp berıŋızşı.
– Jūbaiym bar, ekeumız Qazaqstanda tūramyz. Ol kısınıŋ mamandyǧy – muzykant. Filarmoniia orkestrınde fleitada oinaidy.
– Bolaşaǧyŋyzdy Qazaqstanmen bailanystyrasyz ba?
– Barlyq eŋbegımde jazyp jürgenımdei, men Qazaqstannyŋ jaqyn bolaşaqta türkı älemınıŋ köşbasşysy bolatynyna senemın. Osyny ǧylymi derektermen däleldei alamyn. Türkiiada ötkızgen konferensiialarymda, jazǧan maqalalarymda osyny aitumen jürmın. Nege deisız ǧoi? Öitkenı, bırınşıden, qazaq halqy basqa türkı halyqtarymen salystyrǧanda bızdıŋ köne türkıbabalarymyzdan qalǧan salt- dästürdı eŋ taza qalpynda saqtaǧan halyq. Ekınşıden, qazaq halqy türkı halyqtarynyŋ ışınde namysşyl halyq. Üşınşıden, qazaq halqynyŋ tarihynda "Alaşorda" degen kezeŋ bar. Odan būryn "Qazaq handyǧy" degen kezeŋ boldy. Būl – ärbır qazaqtyŋ genetikasyna sıŋgen närse.
Menı qazaq halqy "Air Astana", "Qazkom" oqiǧalary arqyly tanidy, bıraq, men şirek ǧasyrdan berı qazaq halqyna, qazaq tılıne qyzmet etıp kele jatqan adammyn. Universitettı bıtırgen kezden bastap qazaq tılıne akademiialyq, ǧylymi deŋgeide qyzmet etumen kelemın. Sol üşın öz bolaşaǧymdy Qazaqstan Respublikasymen bailanystyramyn.
Qazaqstan özınıŋ ekonomikasymen, demokratiiasymen, adam qūqyǧy men adam teŋdıgın qorǧai bıluımen Orta Aziianyŋ köşbasşysy boluǧa eŋ laiyqty memleket dep esepteimın.
– Äŋgımeŋızge raqmet, Oǧyz myrza!
_______________________________________________________________________________________________________________ today.kz
