Nazarbaevtyń statýsy jaıly normany alyp tastaý — konstıtýııany reformalaý nemese “Ekinshi respýblıkany” qurý emes - Shalqar Nurseıit

6341
Adyrna.kz Telegram

Búgin Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev 5 maýsym kúni ótetin referendým týraly Jarlyqqa qol qoıdy. Sondaı-aq, Prezıdent tapsyrmasymen zańgerler, saıasattanýshylar men sarapshylar engen arnaıy jumys toby birigip konstıtýııalyq ózgeristerdiń jobasyn qurdy.  Bul halyqtyń kókeıinde júrgendikten, birden qoldaýǵa ıe bolady. Bul jóninde «Adyrna» tilshileri» saıasatker Shalqar Nurseıitpen tildesip, pikirin bildi.

«Prezıdentke absolıýt bılik beretin qazirgi konstıtýııadan N.Nazarbaevtyń statýsy jaıly normany alyp tastaý — konstıtýııany reformalaý nemese “Ekinshi respýblıkany” qurý emes.  Qazaqstanǵa dál qazir keregi tek “deelbasızaııa” ǵana emes, atqarýshy bıliktiń/prezıdenttiń saıası kúshin konstıtýııa arqyly shekteý qajet.  Aldaǵy referendýmda usynylatyn ózgeristerdiń ishinde prezıdenttiń quziretterin shekteıtin, parlamentke óz bıligin qaıtaratyn, sot bıligin táýelsiz ınstıtýt retinde qurýdy kózdeıtin bir de bir pýnkt joq», - dedi  saıasatker.

Onyń aıtýynsha, basshy aýysqanymen bılikte túk ózgeris joq.

«Birinshiden, N.Nazarbaevtyń kezindegideı Q.Toqaevtyń kezinde de úkimetti parlament emes, prezıdent qurady. Prezıdent qalaǵan ýaqytynda premer-mınıstr men mınıstrlerdi taıǵaıyndap, qyzmetten alyp tastaı alady. Zań shyǵarý proesinde prezıdenttiń basymdyǵy saqtalady. Májilis pen Senat prezıdent ákimshiligi qalaǵan zań jobasyn qabyldaıtyn palata bolyp qala beredi.

Ekinshiden, sot bıligi atqarýshy bılikke/prezıdentke táýeldi bıliktiń tarmaǵy bolyp qala bermek. Tipti jańadan qurylatyn Konstıtýııalyq sottyń 11 múshesiniń 4-eýin prezıdent taǵaıyndaıdy (qalǵanyn prezıdentke táýeldi Májilis pen Senat 3 músheden taǵaıyndaıdy). Konstıtýııalyq sottyń tóraǵasy men orynbasaryn prezıdent taǵaıyndaıdy.

Úshinshiden, bıliktiń deentralızaııasy bolmaıdy. Prezıdenttiń ákimderdiń aktileriniń kúshin joıatyn quziretinen bas tartýy eshnárseni ózgertpeıdi. Sebebi prezıdent ákimderdi qalaǵan ýaqytynda taǵaıyndap, qyzmetten alyp tastaı alady. Oblys, qala ákimderin saılaýdy engizbeı, táýelsiz máslıhattardy qalyptastyrmaı bıliktiń deentralızaııaııasy jaıly sóz qozǵaý múmkin emes», dep úsh pýnktqa bólip túsindirip berdi Shalqar Nurseıit.

Saıasatker sóz sońynda dál qazir ekspertter, aktıvıstter men jýrnalıster azamattardyń nazaryn N.Nazarbaevtyń statýsy jaıly normany alyp tastaýǵa emes, prezıdent ınstıtýynyń bıligin shektemeı jańa “elbasylardyń” paıda bolýyna kedergi keltire almaıtynymyzǵa aýdarýy tıis ekenin aıtty.

         «Adyrna» ulttyq portaly

Pikirler