"Ulttyq quryltaıda nendeı sheshim qabyldaıdy? Eger halyqty jınamasa, halyqtyń muńyn tyńdamasa, halyqtyń usynysyn elemeıtin bolsa, onda qandaı jalpyulttyq quryltaı? Ol jalpyulttyq quryltaı emes halyqty aldap, taǵy da bastan sıpap qoıý". Bul pikirdi belgili saıasatker, qoǵam qaıratkeri Baltash Tursymbaı Adyrna.kz ulttyq portalynyń tilshisine bergen suhbatynda aıtty.
"Kóptegen azamattardyń pikirin eleımiz, naqty qazaq ultynyń bolashaǵyn oılaımyz dep Toqaev myrza Ulttyq quryltaıdy ótkizý týraly aldyna maqsat qoıatyn bolsa, onda Astanada ótkizýi kerek edi. Nur-Sultan dep aıtýǵa aýzym barmaıdy. Birde-bir ret aıtyp kórgen joqpyn. Astana – qazaqtyń astanasy emes pe, júgirip baryp Ulytaýda ótkizip ne bar?! Al endi Ulytaýda handardy ulyqtaǵysy kelse, basqa ýaqytta jeke baryp, ulyqtaýyna bolady", - deıdi saıasatker.
Baltash Tursymbaıdyń aıtýynsha, Toqaev Ulttyq quryltaıǵa aldyn-ala arnaıy daıyndyqpen kelip, halyqtyń muń-muqtajyn tyńdap, eldik máselege beı-jaı qaramaıtyn elimizdiń kez-kelgen azamatynyń Ulttyq quryltaıǵa qatysýyna jol ashýy kerek edi.
"Astanada halyqtyń salyǵynan jınalǵan aqshaǵa salynǵan záýlim saraılardyń jetkiliktiligin biz bilemiz. Sol ǵımarattarǵa 2000-3000 adam syıady. Esik barlyǵyna ashyq bolýy kerek. Erterek jarııalaý kerek. Toqaev myrza halyqtyń pikirin eskerýi kerek. Prezıdenttiń janynda júrgen anaý sheneýnikterdiń bári halyqtyń muńyn tyńdaýy kerek. Usynystarynyń barlyǵyn qabyldaýy kerek. Sodan keıin 10 kún óte me, 15 kún óte me halyqqa qabyldanǵan sheshimdi jarııalaýy kerek. Minekeı, biz jalpyulttyq quryltaıdy ótkizdik. Endi jalpyulttyq quryltaıdy ótkizgennen keıin halyqtyń usynysyna baılanysty osyndaı osyndaı sheshim qabyldandy deýi kerek. Áıtpese, Ulytaýǵa tyǵylyp baryp, jalpyulttyq quryltaı dep ataýdyń ne keregi bar?", - deıdi qoǵam qaıratkeri.
Saıasatkerdiń saraptaýynsha, 16-sy kúni ótetin Ulttyq quryltaıǵa halyqtyń ornyna kileń mınıstrler, depýtattar, ákimder, t.b. memleketke jaqyn adamdardy jınaǵannan eshqandaı nátıje shyqpaıdy.
"Qazir endi 16-synda kóremiz. Kóp qalǵan joq qoı. Búgin 15-si, sosyn 16-sy. Endi jınaıtyndary bir álgi «týflı jalaǵysh» jaǵympaz adamdar shyǵar. Solardy jınap alady da, bir 2-3-eýin sóıletedi. Kim qatysady onda? Mınıstrler, depýtattar, sodan keıin qatysatyndar anaý ákimder. Ondaı jınalysty kúnde ótkizip júrgen joq pa? Selektornyı jınalys deıdi t.b. Al endi ol úshin Ulytaýǵa shatyr tigip, aqsha shyǵaryp, ony jelge shashyp uıymdastyratyn nemene Ulttyq quryltaı ol? Sondyqtan bunyń barlyǵy eskiden qalǵan. "Ulttyq quryltaı" dep ótirikti aıtyp, halyqty tonap, qańǵyrtyp ketken ury Nazarbaevtyń salyp ketken jolyn jalǵastyryp jatyr. Nege deseń, Ulytaýda záýlim saraı joq, Ulytaýda bir sondaı asyp ketken úńgirler joq. Qazir aq shatyr tigip, sheshim qabyldaıdy. Ulttyq quryltaıda nendeı sheshim qabyldaıdy? Eger halyqty jınamasa, halyqtyń muńyn tyńdamasa, halyqtyń usynysyn elemeıtin bolsa, onda qandaı jalpyulttyq quryltaı? Ol jalpyulttyq quryltaı emes halyqty aldap, taǵy da bastan sıpap qoıý!",- deıdi Baltash Tursymbaı.
Baltash Tursymbaıdyń aıtýynsha, keshegi "Qańtar" Nazarbaevtyń tobyrynyń moınynda.
"Biraq, Toqaev myrza da, janyndaǵy sheneýnikter de! Depýtaty bar, mınıstri bar, ákimi bar! Halyqty ómir baqı aldaımyz dep oılamasyn. Aldaı almaıdy! Minekeı, 30 jyl halyqty aldap, urlap, osyndaı kúızelis jaǵdaıǵa jetkizgen Nazarbaev «Qańtardyń» ne ekenin kórdi. Qańtarda halyq shyqty. Biraq sol halyqty uryp, atqyzdy, 230 adam o dúnıege ketti. Sonyń báriniń kinási – anaý Nazarbaevtyń tobyrynyń moınynda. Onyń zardabyn olar shegedi, onyń qanyn júktep kóp júre almaıdy. Sondyqtan halyqtyń aldynda jaýap beredi! Al endi naqty quryltaı dep ótkizip keleshekti talqylaıtyn bolsa, ne isteýimiz kerek dep talqylaıtyn bolsa, onda ár oblystyń janashyr ókilderin, ult janashyrlaryn jınasyn! Tyńdasyn, sodan keıin sheshim qabyldasyn! Sonda quryltaı deýge bolady. Al bul jáı jınalys qoı. Erikkenderdiń áńgimesi", - dep qorytyndylady sózin saıasatker.
Zarına ÁShIRBEK,
"Adyrna" ulttyq portaly
