Bügın, 1 şılde künı, Ekaterinburgte Resei Federaldyq qauıpsızdık qyzmetı (FSB) arnaiy operasiiasy kezınde qaza tapqan Ziiaddin men Gusein Safarovtar Äzerbaijannyŋ Agdjabedi audanyndaǧy Gadjibadally auyldyq ziratyna jerlendı. Būl turaly Trend agenttıgı jazdy, dep habarlaidy “Adyrna”.
Qoştasu räsımıne marqūmdardyŋ tuystary men jaqyndarynan bölek, Agdam jäne Agdjabedi audandarynyŋ tūrǧyndary men qoǧam ökılderı qatysty.
Oqiǧa neden bastaldy?
Aita keteiık, 27 mausym künı taŋerteŋ FSB qyzmetkerlerı Ekaterinburgtegı bırneşe mekenjaiǧa reid ūiymdastyryp, etnikalyq negızde qylmys jasady degen küdıkpen bırneşe azamatty tūtqyndaǧan. Arnaiy operasiia barysynda Ziiaddin jäne Gusein Safarovtar qaza tauyp, taǧy bırneşe adam jaraqat alǧan.
FSB būl reidtıŋ bırneşe jyl boiy adam öltıru men özge de qylmystar jasady dep küdıkke ılıngen etnikalyq bandaǧa qarsy baǧyttalǧanyn habarlady. Atap aitqanda, 2001 jyly Ekaterinburg tūrǧyny Iýnis Paşaevty top bolyp öltıru ısı boiynşa Safarov bauyrlary būryn da küdıkke ılıngenımen, ol kezde dälel tabylmaǧan.
Qazırgı taŋda būl ıs aiasynda 50-den astam adam tūtqyndalyp, tergeu jūmystary jalǧasyp jatyr.
Jinalǧan materialdar negızınde Äzerbaijannyŋ Bas prokurory Qylmystyq kodekstıŋ 12.2 (el aumaǧynan tys jerde Äzerbaijan azamatyna qarsy jasalǧan qylmys), 120.2.1 (toppen jasalǧan qasaqana kısı öltıru), 120.2.4 (asa qatygezdıkpen nemese qoǧamdyq qauıp töndıretın täsılmen jasalǧan kısı öltıru), 120.2.7 (ekı nemese odan da köp adamdy öltıru), 120.2.9 (aldyn ala kelısım boiynşa jasalǧan kısı öltıru), 309.2 (auyr saldarǧa äkep soqqan qyzmettık ökılettıktı asyra paidalanu), 293.3 ölımge äkep soqqan azaptau nemese basqa da qatygez, adamgerşılıkke jatpaityn nemese qadır-qasiettı qorlaityn ıs-äreket nemese jaza) baptary boiynşa qylmystyq ıs qozǧady.
Qaita saraptama reseilık qorytyndylarǧa qaişy
Keiın Ziiaddin jäne Gusein Safarovtardyŋ mäiıtterı Äzerbaijanǧa jıberılıp, qaita saraptama jasaldy.
Resei tarapynan Safarovtardyŋ ölımıne qatysty ūsynylǧan resmi qorytyndyda Ziiaddin Safarovtyŋ "jürek talmasynan" qaitys bolǧany aitylǧan. Alaida Äzerbaijanda jürgızılgen qaita sot-medisinalyq saraptama būl nūsqamen kelıspedı.
Äzerbaijan Densaulyq saqtau ministrlıgıne qarasty Sot-medisinalyq saraptama jäne patologiialyq anatomiia bırlestıgınıŋ direktory, professor Adaliat Gasanovtyŋ aituynşa, ekı bauyrdyŋ da ölımıne denege tüsken auyr jaraqattar jäne posttravmatikalyq şok sebep bolǧan.
«Äzerbaijanda jürgızılgen saraptama ekı aǧaiyndynyŋ da ölımıne köptegen jaraqattar sebep bolǧanyn anyqtady. Köz qabyqtarynda qan ūiyǧan, oŋ közdıŋ joǧarǧy jäne tömengı qabaqtarynda kögeruler, keude torynda kögeruler men asimmetriia, ıştıŋ oŋ jaǧynda jäne böksede syrylǧan jaralar, ūmasynda kögeruler baiqaldy.
Sonymen qatar, ışkı aǧzalar — ökpe, bauyr, sannyŋ ışkı betı — zaqymdanǧany, ış quysynda qan jinalǧany anyqtaldy. Işkı tekserıs barysynda arqa men büirek ainalasyndaǧy jūmsaq tınderde qan ūiyǧan, köptegen qabyrǧa süiekterı synǧan jäne auyr jaraqattan şok bolǧan belgıler tabyldy.
Mūryn süiekterınıŋ yǧysuy, keude quysynyŋ deformasiiasy, sol köz ainalasynda 14h12 sm kölemındegı gematoma, erınnıŋ sılemeilı qabyǧynda kögeruler, maŋdai men qas üstınde syrylǧan jaralar, qoldyŋ syrty men bel aimaǧynda kögeruler, sol sannyŋ ışkı jaǧynda 17h2,5 sm ūzyn jara anyqtaldy. Bas terısınıŋ ışkı jaǧynda da keŋ kölemdı qan qūiylu baiqaldy.
Resei tarapynan jasalǧan alǧaşqy qorytyndyǧa — atap aitqanda, Ziiaddin Safarovtyŋ ölımıne jürek talmasy sebep boldy degen nūsqaǧa kümän keltıremız. Köptegen auyr jaraqattar anyq baiqalyp tūrǧanda, reseilık sarapşylar mūndai qorytyndyny qalai jasady – bızge tüsınıksız», - dedı Gasanov.
Professordyŋ aituynşa, ekınşı bauyrdyŋ denesınde de auyr jaraqattar anyqtalyp, būl jaǧdailar auyr posttravmatikalyq şoktyŋ bolǧanyn jäne ölımge sebep bolǧanyn däleldeidı. Reseilık sarapşylardyŋ «jürek jetkılıksızdıgı» degen diagnozy äzerbaijandyq saraptamamen ündespeidı.
Osylaişa, Äzerbaijan saraptamasy Safarovtar bauyrlarynyŋ ölımıne auyr fizikalyq zorlyq-zombylyq pen azaptaular sebep bolǧanyn körsetıp, reseilık nūsqalardy joqqa şyǧarady.
Atalǧan jaǧdai Mäskeu men Baku arasyndaǧy qarym-qatynasqa eleulı yqpal ettı. Reseidıŋ Syrtqy ıster ministrlıgı «jekelegen küşter ekıjaqty qatynasqa ırıtkı saluǧa tyrysyp jatyr» dep mälımdedı. Sonymen qatar, Resei tarapy Batys elderın Armeniia men Äzerbaijan arasyndaǧy retteu üderısınen Reseidı yǧystyruǧa äreket etude dep aiyptady.
Būǧan qosa, Äzerbaijannyŋ Syrtqy ıster ministrlıgı Safarovtar ısıne bailanysty Mäskeudı tolyq tergeu jürgızuge jäne «qabyldauǧa kelmeitın zorlyq-zombylyqqa» jol bergenderdı jauapqa tartuǧa şaqyrdy.
Būl oqiǧa ekı el arasyndaǧy kürdelı saiasi, qūqyqtyq jäne qoǧamdyq reaksiialarǧa sebep bolyp otyr. Safarovtar ısı tek qana qūqyq qorǧau organdarynyŋ jūmysy ǧana emes, sonymen qatar halyqaralyq qatynastardyŋ näzık şekarasyn da aiqyn körsettı.
Reseimen bailanysty bırqatar konsertter toqtatyldy
Būdan bölek, Äzerbaijan azamattaryna qatysty jasalǧan qatygez äreketterge bailanysty Reseimen bailanysty bırqatar konsertter men mädeni ıs-şaralar toqtatylǧan. Būl turaly aqparatty iTicket.az taratty.
Mälımetke säikes, kelesı ıs-şaralar toqtatyldy:
-
Yumor Fest (18.07.2025, Sea Breeze Resort);
-
Basta konsertı (30.08.2025, Sea Breeze Resort);
-
«Şelkunchik» baletı (11.10.2025, Geidar Äliev saraiy);
-
«Aqqu kölı» baletı (11.10.2025, Geidar Äliev saraiy);
-
Sergei Bezrukovtyŋ konsertı (17.10.2025, Geidar Äliev saraiy);
-
«Romeo men Djuletta» baletı (12.10.2025, Geidar Äliev saraiy);
-
«Diuimovochka» baletı (12.10.2025, Geidar Äliev saraiy);
-
Evgenii Siniakovtyŋ stendap şouy (01.11.2025, Opera studiiasy);
-
Leonid Agutin men Anjelika Varumnyŋ konsertı (23.11.2025, Geidar Äliev saraiy);
-
«Master i Margarita» flamenko-spektaklı (20.12.2025, Opera studiiasy);
-
«Şelkunchik» flamenko-baletı (20–21.12.2025, Opera studiiasy).
Äzerbaijanda Reseidıŋ memlekettık jäne jekemenşık ūiymdary arqyly josparlanǧan barlyq mädeni ıs-şaralar — konsertter, festivalder, spektaklder, körmeler jäne basqa da şaralar — toqtatylatyny turaly eldıŋ Mädeniet ministrlıgı mälımdedı.
«Ekaterinburg qalasynda Resei qūqyq qorǧau organdary tarapynan äzerbaijan ūltyna etnikalyq negızde jasalǧan demonstrativtı, maqsatty jäne sotsyz öltıruler men zorlyq-zombylyq aktılerın, sondai-aq mūndai oqiǧalardyŋ soŋǧy uaqytta jüielı sipat ala bastaǧanyn eskere otyryp, Reseidıŋ memlekettık jäne jekemenşık ūiymdary arqyly Äzerbaijanda ötkızılmek bolǧan barlyq mädeni ıs-şaralar – konsertter, festivalder, spektaklder, körmeler jäne basqalar – toqtatylady», – delıngen habarlamada.
Biletterdı qaitaru üşın azamattarǧa satu oryndary men onlain platformalarǧa jügınuge bolatyny atap ötıldı.
