Biylǧy jylǧy 8 qyrküiekte Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev «Jasandy intellekt däuırındegı Qazaqstan: özektı mäseleler jäne ony tübegeilı sifrlyq özgerıster arqyly şeşu» atty Joldauynda sudyŋ maŋyzdylyǧyna erekşe toqtalyp: «Su — strategiialyq maŋyzy bar resurs, susyz ömır joq. Sondyqtan būl sala ūlttyq sifrlyq jaŋǧyru jūmysyndaǧy basty baǧyttyŋ bırı boluǧa tiıs», – dep atap öttı.Prezidenttıŋ osy tapsyrmasyna säikes elımızdıŋ barlyq öŋırlerınde su resurstaryn ūtymdy paidalanu, su jüielerın jaŋartu jäne sifrlandyru baǧytynda jüielı jūmystar jürgızılude. Būl rette Batys Qazaqstan oblysy da qarqyndy äreket etude. «KazSuŞar» RMK BQO filialy mälımetınşe nysandar jaŋartylyp, avtomattandyrylǧan jüieler engızılude.
Qazırgı uaqytta öŋırde 50 jyldan astam uaqyt boiy paidalanylyp kelgen üş su qoimasy men jalpy ūzyndyǧy 436 şaqyrymdy qūraityn jetı magistraldyq kanaldy qaita jaŋǧyrtu üşın jobalyq-smetalyq qūjattama daiyndaluda. Būl nysandarda sudy esepke alu men gidrotehnikalyq imarattardy basqarudyŋ avtomattandyrylǧan jüielerın engızu közdelgen.
Sonymen qatar, Kirov su qoimasyn qaita jaŋǧyrtu, Köşım magistraldyq kanaly men Şaǧan özenı tarmaǧyn mehanikalandyrylǧan tazartu, sondai-aq jaŋadan bastalatyn Jänıbek sulandyru jüiesıne kıretın 192 şaqyrym arnany qalpyna keltıru jobalarynda da avtomattandyru elementterı qarastyrylyp otyr.
Aǧymdaǧy jöndeu jūmystary men arnalardy tazartu jalǧasuda
Su şaruaşylyǧy infraqūrylymynyŋ tiımdı jūmysyn qamtamasyz etu üşın jyl saiynǧy aǧymdaǧy jöndeu jäne mehanikalyq tazartu jūmystaryna erekşe köŋıl bölınude.
2024 jyly öŋır boiynşa 13 su nysanyna aǧymdaǧy jöndeu jürgızılıp, 74 şaqyrym kanal ışınara mehanikalyq tazartyldy. Al 2025 jylǧa arnalǧan jospar aiasynda 26 nysanda jöndeu jūmystaryn jürgızu jäne 144 şaqyrym arnany tazartu közdelgen. Bügınde būl jospardyŋ jartysynan astamy oryndalyp, 11 nysan jöndelıp, 100 şaqyrymnan astam kanal tazartyldy. Qalǧan bölıgın aiaqtau boiynşa jūmystar jalǧasuda.Būl şaralar su şyǧynyn azaityp qana qoimai, auyl şaruaşylyǧyn tūraqty sumen qamtuǧa, ekologiialyq tepe-teŋdıktı saqtauǧa yqpal etedı.
Jaŋa su qoimasy salynyp, kanaldar jaŋǧyrtylady
İslam damu bankı qarjylandyruymen kölemı 28 mln tekşe metr bolatyn jaŋa su qoimasy Kaztalov audanynyŋ Jalpaqtal auylynan joǧary salynbaq. Sondai-aq Tasqala audanyndaǧy Jaiyqbai sulandyru kanaly qaita jaŋǧyrtylady. Būl jobalar auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ suǧa qoljetımdılıgın arttyryp, aimaqtyŋ agrarlyq äleuetın köteruge baǧyttalǧan.
Materialdyq-tehnikalyq baza jaŋartyluda
Su resurstary ministrlıgınıŋ qoldauymen filialdyŋ tehnika parkı de kezeŋ-kezeŋımen jaŋartylyp jatyr. 2024–2025 jyldary 67 bırlık arnaiy tehnika satyp alu josparlanǧan. Qazırgı taŋda onyŋ 51-ı jetkızıldı. Būl tehnikalar filial qyzmetkerlerımen bırge su şaruaşylyǧy nysandaryn qalpyna keltıru jūmystarynyŋ tiımdı ärı sapaly jürgızıluın qamtamasyz etedı.
Suarmalau jüielerın bırıktırılgen basqaruǧa köşıru
Oblys äkımınıŋ tapsyrmasyna säikes, suarmalau jüielerın bıryŋǧai basqaru jüiesıne keltıru maqsatynda Jaiyq-Köşım jäne Jänıbek suarmalau jüielerıne tiesılı 826 şaqyrym arna men 57 myŋ gektar köldete suarmalau alaptary kommunaldyq menşıkten respublikalyq menşıkke berılıp jatyr. Būl jūmys 2025 jyldyŋ soŋyna deiın tolyq aiaqtalady dep kütılude. Nätijesınde su jüielerın qalpyna keltıru men damytu boiynşa naqty tehnikalyq jäne qarjylyq şeşımder qabyldanatyn bolady.
Keşendı jospar – naqty äreket
Su salasyn jüielı türde damytu üşın 2024–2028 jyldarǧa arnalǧan Su şaruaşylyǧyn damytudyŋ keşendı jospary äzırlenıp, oblys boiynşa 127 ıs-şara engızıldı. Būl jospar öŋırdıŋ su qauıpsızdıgın qamtamasyz etıp, agroönerkäsıptık sektordyŋ tūraqty damuyna jol aşady.
Ūlttyq qauıpsızdıktıŋ kepılı – senımdı su jüiesı
Prezident Qasym-Jomart Toqaev atap ötkendei: «Su mäselesın şeşu – äleumettık tūraqtylyqty saqtap, ekonomikany damytudyŋ kepılı. Būl – ūlttyq qauıpsızdıktı qamtamasyz etetın basty faktordyŋ bırı».
Osyǧan orai, Batys Qazaqstanda su resurstaryn tiımdı ärı zamanaui tehnologiialarmen basqaru boiynşa keşendı jūmystar jalǧasa bermek. Būl tek ekonomikalyq damu üşın emes, öŋırdıŋ bolaşaǧy üşın de asa maŋyzdy şarualardyŋ bırı.
