Aqtöbe oblysynda bügınge deiın auyl şaruaşylyǧy salasynda 296,8 mlrd. teŋgenıŋ önımı öndırılıp, naqty kölem indeksı 103,1% qūrady. Būl turaly auyl şaruaşylyǧy basqarmasy mamandary mälımdedı.
Aqtöbe oblysy auyl şaruaşylyǧy salasy qarqyndy damyǧan aimaqtardyŋ bırı bop sanalady. Öŋırde jyl ötken saiyn tört tülık sany artyp keledı. Iаǧni ata käsıptı jandandyryp, näpaqasyn tauyp otyrǧan jandar az emes. Atalmyş salaǧa aǧymdaǧy jyly jergılıktı biudjetten 14,5 mlrd. teŋge qarajat bölınıp, säikesınşe mal basy ösıp otyr. Aimaqta müiızdı ırı qara – 596,1 myŋ, qoi men eşkı – 1 228,8 myŋ, jylqy – 368,2 myŋ, tüie – 25,7 myŋ, qūs – 1 281,8 myŋ basty qūraidy. Et öndırısı – 77,9 myŋ, süt öndırısı – 142,4 myŋ tonnadan asyp, ötken jylmen salystyrǧanda 102,5%-ǧa ösım baiqalady.
Aqtöbede biyl auyl şaruaşylyǧy daqyldarynyŋ alqaby 755,6 myŋ ga qūrauda, onyŋ ışınde 575,3 jazǧy daqyldar, 15,3 myŋ ga küzdık daqyl, jäne köp jyldyq şöpter. Auyl şaruaşylyǧy daqyldarynyŋ jazdyq egıs jūmystary 575,3 myŋ ga alqapta jürgızılıp, egıs jūmystary agrotehnikalyq merzımınde aiaqtaldy. Basqarma mälımetınşe, egıs alqaptaryn ärtaraptandyru maqsatynda ötken jylmen salystyrǧanda maily daqyldar alqaby 13,2 myŋ gektarǧa jäne mal azyǧy daqyldary 42,8 myŋ gektarǧa ūlǧaiǧan.
Tehnikalar sailanǧan, şarualar jaǧdaiy jailanǧan
Öŋırde biyl egıs nauqany bastalmas būryn egıs nauqanyna qajettı tūqym kölemı, dizel otyny, sondai-aq auyl şaruaşylyǧy tehnikalarynyŋ daiyndyǧy tolyǧymen qamtamasyz etılgen. Aǧymdaǧy jyly oblys boiynşa dändı daqyldardyŋ egın jinau alqaby 426,4 myŋ ga, maily daqyldar 60,3 myŋ ga, kartop jäne kökönıs-baqşa daqyldary 6,1 myŋ ga qūraidy.
Egın jinau jūmystaryn jürgızuge 600 juyq astyq oru kombainy, 1,5 myŋ traktor, 800 traktor tırkemesı men 500 jük avtomobilderı jūmyldyrylǧan.
Küzgı dalalyq jūmystaryna qajettılıktı tolyq kölemde qamtamasyz etu üşın 7,2 myŋ tonna arzandatylǧan dizel otyny bölınıp, şarualarǧa naryqtan äldeqaida tömen baǧaǧa dizel otyny 1 litrıne 250 teŋgege berılgen.
Egın jinau nauqany tabysty aiaqtaldy
Aqtöbe öŋırınde biylǧy auyl şaruaşylyǧy jūmystary öz deŋgeiınde ūiymdastyrylyp, egın jinau nauqany sättı tämamdalǧan. Oblys şarualary aua raiynyŋ qūbylmaly jaǧdailaryna qaramastan, barlyq auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn oŋtaily agrotehnikalyq merzımde jinap ülgergen. Oblystyq auyl şaruaşylyǧy basqarmasynyŋ mälımetınşe, biyl 426,4 myŋ gektar dändı daqyldar alqabynan önım orylǧan. Ortaşa önımdılık gektaryna 13 sentnerdı qūrap, barlyǧy 554 myŋ tonna astyq bastyrylǧan.
Sonymen qatar, kartop, maily jäne kökönıs daqyldaryn jinau da tolyǧymen aiaqtalǧan. Atap aitqanda, 3,2 myŋ gektar jerden kartop jinalyp, ortaşa önımdılık 204 sentnerden, jalpy tüsım 65 myŋ tonna, maily daqyldar – 60,3 myŋ gektardan, gektaryna 12 sentner önım berıp, jalpy kölemı 70 myŋ tonna, 2,1 myŋ gektar alqaptan kökönıs daqyldary – 178 sentner önım tüsımmen 37 myŋ tonna kökönıs alynǧan.
Egınnıŋ sapaly saqtaluyn qamtamasyz etu maqsatynda öŋırde astyq saqtau oryndarynyŋ jalpy syiymdylyǧy 685,1 myŋ tonna önımdı qūraidy. Onyŋ ışınde 381,0 myŋ tonnasy – astyq qabyldau käsıporyndarynda, al 304,1 myŋ tonnasy – şaruaşylyqtardyŋ öz qoimalarynda saqtalady. Būl kölem öŋırde jinalǧan astyq önımın tolyq saqtauǧa mümkındık beredı. Qazırgı taŋda oblysta 15 astyq keptırgış qondyrǧy jūmys ısteidı. Onyŋ 8-ı astyq qabyldau käsıporyndarynda, 7-ı auyl şaruaşylyǧy qūrylymdarynda ornatylǧan. Auyl şaruaşylyǧy salasynyŋ mamandarynyŋ aituynşa, biylǧy nauqan joǧary ūiymdastyru deŋgeiınde öttı. Egın jinau tehnikasy tolyq daiyndalyp, jūmysqa uaqytyly kırısken şarualar mol önım aluǧa qol jetkızdı.
Memlekettık baǧdarlamalar şarapaty
Aqtöbe öŋırınde auyl şaruaşylyǧy salasy qarjylyq qoldau men tehnikalyq jaŋartular arqasynda tūraqty damyp keledı. «Keŋ dala – 2» baǧdarlamasy aiasynda köktemgı egıs jūmystaryna 5,9 mlrd teŋge nesie bölındı, onyŋ ışınde 1,1 mlrd teŋge «Aqtöbe» äleumettık-käsıpkerlık korporasiiasy arqyly berılgen.
Qaŋtar-qazan ailarynda auyl şaruaşylyǧyna tartylǧan investisiia kölemı 60,6 mlrd teŋge boldy, būl jospardan 107,8% joǧary. Maşina-traktor parkın jaŋartu jūmystary jalǧasuda: biyl 1120 bırlık tehnika satyp alynyp, jaŋartu körsetkışı 5,5% jettı.
Oblys tūrǧyndary 32 negızgı azyq-tülık tauarlarynyŋ 24-ın öz önımderımen qamtamasyz ete alady. Al qalǧan önımder basqa öŋırler men import arqyly tolyqtyrylady.
Qazırgı taŋda oblysta 100-den astam auyl şaruaşylyǧy önımderın qaita öŋdeitın käsıporyndar jūmys ısteidı: diırmender, naubaihanalar, makaron sehtary, süt öŋdeu zauyttary, şūjyq jäne tūşpara sehtary, ösımdık maiyn öndıretın zauyttar. Osyndai jūmystar öŋırdıŋ azyq-tülık qauıpsızdıgın qamtamasyz etıp qana qoimai, auyl şaruaşylyǧy salasynyŋ äleuetın arttyryp otyr.
