Qazaqstannyŋ agroönerkäsıp keşenın qoldau men damytu memleket saiasatynyŋ basym baǧyttarynyŋ bırı bolyp qala beredı. BQO-da 2025 jyly auyl şaruaşylyǧy salasyna bölıngen biudjet kölemı 56,6 mlrd teŋgenı qūrady. Būl ötken jylmen salystyrǧanda 1,2 esegeartyq (2024 jyly – 46,3 mlrd teŋge). Memlekettık qoldau şaralarynyŋ nätijesınde salada öndırıs kölemı men investisiialyq belsendılık aitarlyqtai artty.
Qamba dänge toldy
Biylǧy jyldyŋ qaŋtar–qyrküiek ailarynda auyl şaruaşylyǧynyŋ jalpy önımı men körsetılgen qyzmetter kölemı 240,5 mlrd teŋgege jettı. Naqty kölem indeksı 105,8% qūrap, ötken jylmen salystyrǧanda ösım baiqaldy. Ösımdık şaruaşylyǧynda körsetkış 111,1%, mal şaruaşylyǧynda 102,7% deŋgeiınde tırkelgen. Būl turaly oblystyq auyl şaruaşylyǧy basqarmasynyŋ basşysy Jasūlan Haliullin mälımdedı. Onyŋ aituynşa, salaǧa osy jyly 27,1 mlrd teŋge investisiia tartylypty. Būl ötken jyldyŋ säikes kezeŋımen salystyrǧanda üş esege artyq. Sondai-aq, auyl şaruaşylyǧyn qarjylandyruǧa 26,9 mlrd teŋge kredittık resurs baǧyttalyp, onyŋ 12,8 mlrd teŋgesıne 1 271 bırlık auyl şaruaşylyǧy tehnikasy men jabdyqtar lizingke alyndy.
Biyl egıs alqaby 638 myŋ gektardy qūrady. Onyŋ ışınde dändı daqyldar – 288,7 myŋ ga, maily daqyldar – 137 myŋ ga, kartoppen kökönıs-baqşa daqyldary – 4,1 myŋ ga, al mal azyqtyq daqyldar – 208,8 myŋ ga jerge egıldı.
Soŋǧy jyldary agroqūrylymdar egıs qūrylymyn ärtaraptandyru arqyly joǧary tabysty daqyl türlerıne köşe bastady. Sonyŋ nätijesınde būrşaqty daqyldar kölemı 1,9 esege, onyŋ ışınde noqat – 2,4 esege, jasymyq – 1,6 esege ūlǧaidy. Maily daqyldar alqaby 33,4%-ǧaartty.Jinalǧan önım kölemı de köŋıl quantady. 285,3 myŋ ga dändı daqyldan 365 myŋ tonna astyqbastyryldy, būl ötken jylǧydan 110,7 myŋ tonnaǧa köp. 133,2 myŋ ga maily daqyldan 104 myŋ tonna önım jinaldy. Kartoptan – 40 myŋ tonna, kökönısten – 23,9 myŋ tonna, baqşa önımderınen – 21,3 myŋ tonna önım alyndy. Ortaşa önımdılık dändı daqyldarda – 12,8 s/ga, maily daqyldarda – 7,8 s/ga, kartopta – 212,3 s/ga, kökönıste – 162,2 s/ga, baqşada– 304,5 s/ga deŋgeiınde boldy, – dedı auyl şaruaşylyǧy basqarmasynyŋ basşysy Jasūlan Joldybaiūly.
Mal şaruaşylyǧynda ösım baiqalady
Basqarma mälımetınşe, mal şaruaşylyǧy salasynda da tūraqty ösım bar. 2025 jyldyŋ 1 qazanyndaǧy mälımetterge süiener bolsaq, müiızdı ırı qara – 1 008,0 myŋ bas (ösım – 107,1%), jylqy – 315,2 myŋ bas (ösım – 106,7%), tüie – 2,7 myŋ bas (ösım – 107,4%) deiın köbeigen.
Būdan bölek, qoi men eşkı basy azdap tömendegenımen, jalpy mal basynyŋ ösu serpını oŋ baǧytta. Biylǧy jyldyŋ 9 aiynda aimaqta 73,1 myŋ tonna et, 182,8 myŋ tonna süt jäne 100,9 mln dana jūmyrtqa öndırılıp, azyq-tülık qauıpsızdıgın qamtamasyz etude bırqatar şaralar jüzege asyrylǧan.
Mal azyǧy tolyq daiyndaldy
Oblysta asyl tūqymdy mal ülesı de artyp keledı. Memlekettık tırkelımde 146,3 myŋ bas asyltūqymdy ırı qara, 76,1 myŋ qoi, 6,7 myŋ jylqy, 258 tüie bar. Jalpy mal basyndaǧy ülesı: IQM – 15,8%, qoi – 6,5%, jylqy – 2,2%, tüie – 9,8%.
Auyl şaruaşylyǧynda tūraqtylyq pen jaŋaserpın baiqalady. Auyl şaruaşylyǧy – el ekonomikasynyŋ maŋyzdy tırekterınıŋ bırı. Memlekettık qoldau men agrarlyq sektordaǧy jüielı jūmystardyŋ arqasynda salada tūraqty ösım men jaŋa investisiialyq bastamalar jüzege asyryluda.
Biylǧy mausymda qystaq kezeŋıne arnalǧan mal azyǧyn daiyndau jospary tolyǧymen oryndalypty. Qajettı şöp kölemı qamtamasyz etılıp, jospardan artyq önım daiyndalǧan.
İnvestisiialyq jobalar qarqyn aluda
Agroönerkäsıp keşenındegı oŋ serpın – memleket qoldauy men şarualardyŋ eŋbegınıŋ naqty nätijesı. İnvestisiia tartu, öndırıs kölemın arttyru jäne jaŋa tehnologiialardy engızu arqyly auyl şaruaşylyǧy elımızdıŋ ekonomikalyq damuynyŋ senımdı draiverıne ainaluda.
Agroönerkäsıp keşenın damytu jönındegı 2025–2027 jyldarǧa arnalǧan «Jol kartasy» aiasynda jalpy qūny şamamen 68 mlrd teŋgenı qūraityn 54 investisiialyq joba ıske asyryluda. Onyŋ ışınde22 joba – mal şaruaşylyǧyna, 21 joba – ösımdık şaruaşylyǧyna, al 11 joba – qaita öŋdeu salasyna baǧyttalǧan.
Biyl osy jobalardyŋ ışınen 18 jobany jüzegeasyru josparlanǧan. Bügıngı taŋda jalpy qūny 9 mlrd teŋgeden astam bolatyn 8 joba tolyq ıskeqosylyp, jaŋa öndırıster auyldyq jerlerde jūmys oryndaryn aşyp, jergılıktı ekonomikanyŋ damuynaoŋ äserın tigızude.
Jerdı qaitaru jäne tiımdı paidalanu
Memleket basşysynyŋ tapsyrmasyna säikes, paidalanylmai jatqan auyl şaruaşylyǧy jerlerın memleket menşıgıne qaitaru jūmystary jüielı jürgızılude. Aqjaiyq öŋırınde 2022–2024 jyldar aralyǧynda jäne biylǧy jyldyŋ 9 aiynda jalpy 735 myŋ gektardan astam jer memleket menşıgıne qaitarylypty.
2025 jyly josparlanǧan 120 myŋ gektardyŋ 106 myŋ gektary memleketke qaitarylǧan.
